1. Τι είναι η αρχή της συνεργασίας;
Η αρχή της συνεργασίας είναι μια έννοια που ανέπτυξε ο φιλόσοφος H. P. Grice προσπαθώντας να εξηγήσει τη λογική στην οποία βασίζονται οι καθημερινές μας συνομιλίες. Ιδιαίτερα το γεγονός ότι κάποια πράγματα που δεν λέγονται ρητά υπονοούνται εύκολα, άμεσα και γενικά χωρίς προβλήματα
, όπως στο παρακάτω παράδειγμα: Α: Με έχει πιάσει τρομερή πείνα.
Β: Υπάρχει ένας φούρνος στη γωνία.
Στο παραπάνω παράδειγμα η Α κάνει μια δήλωση και παίρνει μια απάντηση από τον Β. Παρατηρήστε ότι η απάντηση του Β δεν έχει απλώς στόχο να δηλώσει ότι υπάρχει ένας φούρνος, πράγμα που θα μπορούσε να θεωρηθεί άσχετο με τα όσα είπε η Α. Αντίθετα, ο Β ανταποκρίνεται στο εκφώνημα της Α, υπονοώντας ότι εκεί μπορεί να βρει κάτι να φάει. Έτσι, δύο επιφανειακά άσχετα μεταξύ τους
εκφωνήματα συνδέονται βάσει της γνώσης που έχουμε για τον κόσμο και το κοινωνικό περιβάλλον (εδώ, το ότι οι φούρνοι πουλούν φαγώσιμα). Πώς καταφέρνουμε όμως κάτι τέτοιο; Σύμφωνα με τον Grice, τα παραπάνω εξηγούνται αν θεωρήσουμε ότι οι συμμετέχοντες/ουσες σε μια συνομιλία συμπεριφέρονται σαν να υπακούουν σε μια γενική αρχή της συνεργασίας.
. Ο Grice διατύπωσε την αρχή της συνεργασίας ως εξής: READΝα είναι
η συνεισφορά σου στη συνομιλία αυτή που απαιτείται ανάλογα με το σημείο όπου εμφανίζεται και ανάλογα με τον αναγνωρισμένο στόχο ή την κατεύθυνση της συνομιλίας στην οποία συμμετέχεις.
Αυτή η αρχή μοιάζει να τηρείται σιωπηρά και είναι πολύ ισχυρή
. Οι συμμετέχοντες/ουσες αναμένουν ότι η αρχή τηρείται· κατά συνέπεια, ακόμη και η επιφανειακή μη τήρησή της τους οδηγεί να αναζητήσουν επιπλέον πληροφορίες (πρβ. το παραπάνω παράδειγμα). Η ΑΣ αποτελείται από τέσσερα συνομιλιακά αξιώματα, δηλαδή γενικές αρχές: o Η συνεισφορά σου να περιέχει τόσες πληροφορίες όσες χρειάζεται (σε σχέση με τους άμεσους στόχους της συνομιλίας).
o Να μην περιέχει η συνεισφορά σου περισσότερες πληροφορίες από όσες χρειάζεται.
· Το αξίωμα της ποιότητας
o Να μη λες κάτι που πιστεύεις ότι δεν είναι αλήθεια.
o Να μη λες κάτι για το οποίο δεν έχεις επαρκείς αποδείξεις.
· Το αξίωμα της συνάφειας
o Η συνεισφορά σου να είναι συναφής, δηλ. σχετική με τους άμεσους στόχους της συνομιλίας.
· Το αξίωμα του τρόπου
o Να είσαι σαφής.
o Να αποφεύγεις την αδιαφάνεια στην έκφραση.
o Να είσαι σύντομος (να αποφεύγεις την περιττή μακρηγορία).
o Να είσαι οργανωμένος.