Άσκηση 1

Οι παρακάτω προτάσεις είναι όλες αμφίσημες. Για την κάθε μία από αυτές δώστε δύο παραφράσεις που εκφράζουν τις διαφορετικές σημασίες.

α. Οι μάρτυρες πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό.

_____________________________________________

_____________________________________________

β. Πουλάνε πορτοκάλια από την Κρήτη.

______________________________________________

______________________________________________

γ. Ό,τι και να γίνει, θα έρχομαι από πίσω σου.

______________________________________________

______________________________________________

δ. Το μανίκι είναι μεγάλο.

_______________________________________________

 _______________________________________________

Απάντηση

Απάντηση

α. Οι άνθρωποι που έχουν μαρτυρήσει για την πίστη τους πρέπει να  αντιμετωπίζονται με σεβασμό.

Αυτοί που καταθέτουν στο δικαστήριο πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό.

β. Πουλάνε πορτοκάλια που προέρχονται από την Κρήτη.

 Πουλάνε πορτοκάλια όντας (οι ίδιοι) στην Κρήτη.

γ. Σου υπόσχομαι, ό,τι και να γίνει, θα έρχομαι από πίσω σου.

 Σε προειδοποιώ/απειλώ, ό,τι και να γίνει, θα έρχομαι από πίσω σου.

δ. Το μανίκι (του ρούχου) είναι μεγάλο.

 Η δυσκολία είναι μεγάλη.

 

 

 

Άσκηση 2

Για καθένα από τα παραδείγματα στην άσκηση 1, αναγνωρίστε το είδος της αμφισημίας (συντακτική, σημασιολογική κλπ.).

Απάντηση

Απάντηση

 α. σημασιολογική

β. συντακτική (δομική)

γ. επικοινωνιακή

δ. συντακτική (δομική)

ε. σημασιολογική

 

 

 

Άσκηση 3

Η κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις είναι αμφίσημη. Βρείτε από ένα συνώνυμο ή παράφραση που να αποδίδει τις διαφορετικές σημασίες στην κάθε περίπτωση.

 

α. σκοπός _______________________   _____________________________

β. μέτρο   _______________________   _____________________________

γ. κόρη   ________________________   _____________________________

δ. μεταφορά _____________________   _____________________________

ε. λάσπη ________________________  ______________________________

Απάντηση

Απάντηση

α. φύλακας, μελωδία

β. μονάδα μέτρησης, όριο

γ. θηλυκό παιδί, ίριδα του ματιού

δ. μετακίνηση/μετατόπιση, ρητορικό σχήμα

ε. χώμα με νερό, συκοφαντία

 

 

Άσκηση 4

Για κάθε μία από τις λέξεις της άσκησης 3, αποφασίστε αν η αμφισημία οφείλεται σε πολυσημία ή ομωνυμία.

Απάντηση

Απάντηση

α. ομωνυμία, β. πολυσημία, γ. ομωνυμία, δ. πολυσημία, ε. πολυσημία

 

 

Άσκηση 5

Χρησιμοποιώντας αγκύλες, χωρίστε τα συστατικά των παρακάτω προτάσεων ή φράσεων με δύο τρόπους έτσι ώστε να γίνεται εμφανής η αμφισημία.

α. μαθητές και δάσκαλοι του σχολείου

β. σοφοί επιστήμονες και ερευνητές

γ. Μίλησε με τον Πέτρο από την Αθήνα.

δ. Χτύπησα τον άνθρωπο με την ομπρέλα.

Απάντηση

Απάντηση

α. [μαθητές] και [δάσκαλοι του σχολείου] – [μαθητές και δάσκαλοι] του σχολείου

β. σοφοί [επιστήμονες και ερευνητές] – [σοφοί επιστήμονες] και [ερευνητές]

γ. Μίλησε με [τον Πέτρο από την Αθήνα]. – Μίλησε [με τον Πέτρο] [από την Αθήνα].

δ. Χτύπησα [τον άνθρωπο με την ομπρέλα]. – Χτύπησα [τον άνθρωπο] [με την ομπρέλα].