Να
εντοπίσετε τα κλιτικά επιθήματα των ουσιαστικών:
ανθρώπου, δρόμους, γυναίκες,
κοπέλας, βουνού
Τι
δηλώνει το καθένα από αυτά;
ανθρώπ-ου, δρόμ-ους, γυναίκ-ες, κοπέλ-ας, βουν-ού.
-ου: γενική ενικού στο αρσενικό
-ους: αιτιατική πληθυντικού στο αρσενικό
-ες: ονομαστική / αιτιατική πληθυντικού στο θηλυκό
-ού: γενική ενικού στο ουδέτερο
Να
εντοπίσετε τα παραγωγικά και τα κλιτικά επιθήματα στα επίθετα:
παπαδίστικος, καλοκαιριάτικος,
βουνίσιος, τραπεζικός, ασημένιος.
Τι
παρατηρείτε για τη σειρά των παραγωγικών και των κλιτικών επιθημάτων;
παπαδ-ίστ-ικ-ος,
καλοκαιρ-ιάτικ-ος, βουν-ίσι-ος, τραπεζ-ικ-ός, ασημ-ένι-ος
Παραγωγικά: -ίστ-, -ικ-, ιάτικ-, -ίσι-, -ικ-, ένι-
Κλιτικά: -ος σε όλες τις
λέξεις.
Παρατηρούμε ότι τα
παραγωγικά επιθήματα εμφανίζονται μετά το θέμα, ενώ τα κλιτικά εμφανίζονται
μετά τα παραγωγικά, δηλαδή καταλαμβάνουν την τελευταία θέση στη λέξη.
Να
εντοπίσετε τα κλιτικά επιθήματα των ρηματικών τύπων:
πέθανε, έκοψε, ζωγραφίζεις, λέγεσαι,
κόβονται.
Τί
δηλώνει το καθένα από αυτά;
πέθαν-ε, έκοψ-ε, ζωγραφίζ-εις, λέγε-σαι, κόβο-νται
-ε: γ’ ενικό πρόσωπο ενικού παρελθοντικού χρόνου οριστικής
έγκλισης ενεργητικής φωνής
-ε: γ’ ενικό πρόσωπο ενικού
παρελθοντικού χρόνου οριστικής έγκλισης ενεργητικής φωνής
-εις: β’ ενικό πρόσωπο ενικού παροντικού χρόνου οριστικής
έγκλισης ενεργητικής φωνής
-σαι: β’ ενικό πρόσωπο ενικού παροντικού χρόνου οριστικής
έγκλισης παθητικής φωνής
-νται: γ’ πληθυντικό πρόσωπο πληθυντικού
παροντικού χρόνου οριστικής έγκλισης παθητικής φωνής
Παρατηρήστε
τους τύπους: έγραψε / γράψε.
Ανήκουν σε διαφορετική έγκλιση και πρόσωπο.
Ποια
έγκλιση και ποιο πρόσωπο εκφράζει ο καθένας; Με ποια κλιτικά επιθήματα
εκδηλώνεται η έγκλιση και το πρόσωπό τους;
έγραψε: ανήκει στο γ’ ενικό πρόσωπο της
οριστικής του αορίστου και αυτό εκφράζεται από το επίθημα -ε, καθώς και από την «αύξηση» έ-
γράψε: ανήκει στο β’ ενικό πρόσωπο της
προστακτικής του αορίστου και αυτό εκφράζεται από το επίθημα -ε.
Παρατηρήστε
τους τύπους: γράφουμε/ γράφαμε.
Ανήκουν σε διαφορετικό χρόνο. Σε ποιον ανήκει ο καθένας; Με ποια κλιτικά
επιθήματα εκδηλώνεται ο χρόνος τους;
γράφουμε: ανήκει στον ενεστώτα της οριστικής
της ενεργητικής φωνής και αυτό εκδηλώνεται με το κλιτικό επίθημα -ουμε (α’
πληθυντικό)
γράφαμε: ανήκει στον παρατατικό της
οριστικής της ενεργητικής φωνής και αυτό εκδηλώνεται με το κλιτικό επίθημα -αμε (α’
πληθυντικό)