Το
παρακάτω κείμενο προέρχεται από μια απομαγνητοφωνημένη διάλεξη. Σημειώστε τις πληροφορίες που μπορεί να
ενδιαφέρουν τους φοιτητές που την παρακολούθησαν και διαγράψτε τα υπόλοιπα. Τι
είδους στοιχεία διαγράψατε; (Σημειώνονται οι μικρές και μεγάλες παύσεις με (.)
και (_) αντίστοιχα, τα σημεία στα οποία η ομιλήτρια μιλάει πιο έντονα με
κεφαλαία και τα σημεία στα οποία τραβάει τη φωνή της με ::).
λοιπόν
(_) ε:: περάσατε από τον τομέα να πάρετε αυτό το φυλλάδιο; σ’ αυτό το φυλλάδιο
ΟΣΟΙ το ΑΝΟΙΞΑΝ (.) θα είδαν ότι περιέχει ΜΟνο δύο
μικρές εργασίες μια πρώτη δική μου που αναφέρεται γενιΚΑ
(.) στα:: έργα που έχουν γραφτεί για τη μικρασιατική καταστροφή:: ήταν το πρώτο
θέμα που είπαμε ότι:: (.) θα μας απασχολήσει (.) σ’ αυτό το μάθημα (.) είπαμε
μερικά πράγματα:: για τα μυθιστορήματα της μικρασιατικής καταστροφής κάποια
άλλα στοιχεία θα σας δίνω στη διάρκεια των μαθημάτων (.) ε:: η δεύτερη εργασία
θα τη δούμε είναι:: πάνω στο:: μυθιστόρημα αυτό που θα μας απασχολήσει κυρίως
(.) στο μάθημα μας (.) και σας έχω ζητήσει επίσης να κοιτάξετε από τη:: του
Λίνου Πολίτη την ιστορία της λογοτεχνίας το κεφάλαιο δεκαέξι που είναι για την
πεζογραφία ΜΟνο για την πεζογραφία της γενιάς του
τριάντα (.) δεν με ενδιαφέρουν το ‘χω ξαναπεί δε με ενδιαφέρουν τα βιογραφικά
των συγγραφέων δεν πρόκειται δηλαδή να σας ρωτήσω (.) ποιος ήτανε ο Μυριβήλης
και τι έγραψε; αλλά να ΕΙστε σε θέση να ξέρετε ότι ο
Μυριβήλης (.) είναι αυτός που έγραψε τη «Δασκάλα με τα χρυσά μάτια» (.) και (.)
ε:: την «Παναγιά τη γοργόνα» που είναι μυθιστορήματα που σχετίζονται με το θέμα
της μικρασιατικής καταστροφής (.) εντάξει; ο: (.) το θέμα μας είναι (.) η
μικρασιατική καταστροφή η πεζογραΦΙΑ κυρίως της
γενιάς του τριάντα για τη μικρασιατική καταστροφή (.) και παράδειγμα (.) το
οποίο θα αναΛΥσουμε (.) είναι το μυθιστόρημα (.)
«Στου Χατζηφράγκου» (_) λοιπόν (_) λίγα λόγια θα σας
πω:: για τον Κοσμά Πολίτη: ε:: (.) ίσως σας είχα πει περισσότερα σε προηγούμενο
μάθημα; ευκαιρία (_) ε:: να πούμε δυο λόγια (.) ακόμη (_) ε:: δεν χρειάζεται να
κρατάτε ιδιαίτερες σημειώσεις (.) στην αρχή:: του βιβλίου ((δείχνει το βιβλίο))
το δικό μου το βιβλίο είναι αρκετά ταλαιπωρημένο (.) γιατί το έχω διαβάσει
πολλές φορές και το έχω χρησιμοποιήσει και σε άλλα μαθήματα (.) ε:: στην αρχή
του βιβλίου δίνεται σε χρονολόγιο (_) η ζωή και το
έργο του Κοσμά Πολίτη παράλληλα με την ελληνική πνευματική ζωή την ξένη
πνευματική ζωή και την ιστορία (_) λοιπόν (.) α:: (_) ο Κοσμάς Πολίτης έζησε
μια μυθιστορηματική ζωή (_) γεννήθηκε το χίλια οκτακόσια ογδόντα οχτώ στην ΑθΗΝΑ (.) πολύ σύντομα η οικογένεια του μετακόμισε στη
Σμύρνη (_) όπου και έζησε α:: ως το χίλια εννιακόσα είκοσι δύο (_) ε::
εργάστηκε (.) ως τραπεζικός υπάλληλος και στη Σμύρνη και στο Λονδίνο όπου πήγε
μετά τη μικρασιατική καταστροφή (.) και στην Ελλάδα (.) και μάλιστα:: (_) ήταν
διευθυντής στην τράπεζα είχε υψηλή θέση α:: (_) κάποια στιγμή μετακινήθηκε στην
Πάτρα (.) όπου εργάστηκε εκεί για μερικά χρόνια (_) ε:: σας είπα σε προηγούμενο
μάθημα ότι το Κοσμάς Πολίτης είναι:: ψευδώνυμο:: (.) το πραγματικό του ήταν
Πάρις Ταβελούδης (_) ε:: το Κοσμάς Πολίτης κατά μία
άποψη που δεν ξέρουμε αν είναι η σωστή είναι ε; φτιαγμένο έτσι σαν παραφθορά
της λέξης κοσμοπολίτης (.) α:: πράγματι ο:: Κοσμάς Πολίτης ε:: ήταν ένας
άνθρωπος πλούσιος @@ με γνώσεις πολλών ξένων γλωσσών (.) με:: καλή οικονομική
θέση (.) ε:: ένας άνθρωπος που δεν φαινόταν (.) ότι θα τον απασχολούσε η
λογοτεχνία και ξαφνικά (.) ε:: σε αρκετά προχωρημένη ηλικία για ΠΡΩτο ξεκίνημα (.) δεν ήταν μεγάλος ήταν σαράντα δύο χρονών
το χίλια εννιακόσα τριάντα αλλά για να είναι πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας; ναι
δείχνει να είναι μεγάλος (.)
Ενδεικτικά, μπορούν
να παραλειφθούν γενικές πληροφορίες (π.χ. οδηγίες, διευκρινήσεις, ερωτήσεις
κ.λπ.), πληροφορίες που αφορούν την διαπίστωση των κοινών γνώσεων (είπαμε ότι θα μας απασχολήσει), γενικές
αξιολογήσεις (δε με ενδιαφέρουν τα
βιογραφικά των συγγραφέων), συνδετικά στοιχεία (λίγα λόγια θα σας πω), περιφραστικές εκφράσεις (ένας άνθρωπος που δεν φαινόταν ότι θα τον
απασχολούσε η λογοτεχνία). Τα στοιχεία που απομένουν είναι κυρίως κύρια
ονόματα, ημερομηνίες, ιδιότητες, βασικές αξιολογήσεις (π.χ. μεγάλος σε ηλικία).
Μπορείτε
να γράψετε ένα σύντομο ορισμό της εποπτείας με βάση την ακόλουθη παρουσίαση από
μια διάλεξη;
ελάτε και κλείστε την
πόρτα (_) μια κατηγορία μεθόδων επικοινωνίας (.) που ανήκουν στην ευρύτερη
ομπρέλα ας πούμε έτσι της (.) αρχής της (_) ((γράφει στον πίνακα)) της
εποπτείας (_) και το λέμε στην επικοινωνία αυτό (.) εποπτικότητα
(.) η εποπτικότητα της διδασκαλίας αρχή της εποπτείας
(.) αυτό είναι θέμα (_) όταν βάλω αυτό τι θέλω να μου πείτε (_) λοιπόν (.) ή
τουλάχιστον (.) αυτά πρέπει να ξέρετε (_) σύμφωνα με την αρχή αυτή (_) της
εποπτείας (_) ο άνθρωπος (_) επικοινωνεί και μαθαίνει (_) με το σύνολο των
αισθήσεων καλύτερα (_) και έχει μονιμότερα αποτεΛΕσματα
(_) αυτό που λέμε φαινόμενο της λήθης που μοιραία είναι επιΓΕννημα
της μάθησης έτσι δεν είναι; η λήθη έρχεται (.) με το χρόνο και τα λοιπά (.)
μειώνεται μέσω αυτών (.) δηλαδή μπορεί να έχουμε (.) μνήμη (.) να έχουμε
παρατήρηση και ε αφομοίωση μιας κατάστασης μέσω της οπτικής οδού (.) αλλά
οπωσδήποτε αυτό που βλέπω οπτικά (.) ενισχύεται περισσότερο εάν έχω παράλληλα
και τη χρήση ταυτόχρονα της αφής (.) δηλαδή (.) βλέπω αυτό που είναι κόκκινο
χρώμα είναι λείο το πιάνω ε (.) μου δημιουργεί μια κατάσταση έτσι; ΕΑΝ αυτό
είναι και ε (.) έχει κι άλλη διάσταση (.) μπορεί να μπει εδώ και η όσφρηση (.)
έτσι; μπορεί να μπει και η γεύση (.) μπορεί να είναι πράγμα που τρώγεται και τα
λοιπά η όσφρηση (.) μπορώ να έχω α- αντίστοιχα και τη δημιουργία μνήμης (.) η
οποία μπορεί να είναι οσφραντική μνήμη (.) αυτή η μνήμη είναι αθάνατη μνήμη (.)
παραδείγματος χάρη θα σας πω απ’ την παθολογία είναι ένας κλινικός τομέας που
διδάσκω στη συμβουλευτική εδώ και ξέρω μερικά πράγματα (.) μπορεί ένα άρωμα να
είναι ταυτισμένο με ένα θλιβερό γεγονός ή κάτι ευχάριστο (.) ε ένα ολόκληρο
έργο είναι ταυτισμένο εκεί θα έχετε δει τώρα άρωμα γυναίκας (.) έτσι; το ο
άλλος ζει είναι τυφλός αλλά ζει κι έχει (.) εμπειρίες και μνήμη με το άρωμα ή
έχει τέτοια ευαισθησία που μπορεί να διακρίνει το χαρακτήρα του άλλου που
φοράει τέτοιο άρωμα ή εν προκειμένω της συγκεκριμένης γυναίκας (.) αν έχει το
θάρρος αν μπορεί να κάνει ένα βήμα (.) γρηγορότερα να πει κάτι και τα λοιπά όλ’ αυτά τα πράγματα έχουν ιδιαίτερη σημασία (.) γι’ αυτό η
ψυχοπαιδαγωγική λέγει ότι είναι πάρα πολύ καλό (.) να συμμετέχουν όλες οι
αισθήσεις γιατί έχω και μνήμη και ευρύτερα αποτελέσματα και βαθύτερα
αποτελέσματα (.) ε μη μας παρασύρει η ετυμολογία της λέξης (.) Εποπτεία μπαίνει
μέσα το ορ- (.) οράω ορώ εώρων (.) όψομαι μα μπαίνει ένα θέμα απ’ τον μέλλοντα είδον εώρακα αλλά και ΟΠΩΠΑ
ΠΡΟΣΩΠΟ καταλάβατε; δεν είναι εδώ η εποπτεία (.) η δυνατότητα με την όραση να
προσεγγίζεις τα πράγματα (.) αλλά είναι με όλες τις αισθήσεις (.) το
καταλάβαμε; (.) ωραία (.) συνήθως παιδιά που δεν παρακολουθούν το μάθημα και το
βάζω αυτό ως ερώτημα μου γράφουν αρχή της εποπτείας είναι ο δάσκαλος να
επιτηρεί στο διάλειμμα την τάξη των παιδιών και τέτοια πράγματα καταλάβατε; μ’
αυτή την έννοια (.) δεν είναι εγώ θέλω να δω τέτοια στοιχεία (.) κι αν δω ένα
δυο τέτοια στοιχεία που:: σας λέω τώρα εδώ (.) τότε αυτό σημαίνει και δίκαιο
είναι ότι::: κάποιο παιδί παρακολουθούσε (_) άρα μπορεί να πάρει και μια δυο
μονάδες παραπάνω (.) δίκαιο δεν είναι ρε παιδιά; για πέστε μου ή αδικώ τους
άλλους; (.) δίκαιο είναι (.) κάθεστε εδώ χτυπάει ο ήλιος μέσα ακούτε πράγματα
(.) λοιπόν (.) ((χαμογελάει)) (.) ε εποπτεία λοιπόν είναι (.) η συνολική
αισθητηριακή λειτουργία αντιληπ- αισθητηριακή και
αντιληπτική λειτουργία με την οποία μπορώ να α επικοινωνώ ή να επιχειρώ την
επικοινωνία και να έχω (.) ευρύτερα και βαθύτερα μονιμότερα αποτελέσματα (_)
Ένας ορισμός της
εποπτείας με βάση τη διάλεξη παρουσιάζεται στο τέλος της: η συνολική αισθητηριακή και αντιληπτική λειτουργία με την οποία μπορώ
να επικοινωνώ ή να επιχειρώ την επικοινωνία και να έχω ευρύτερα και βαθύτερα
μονιμότερα αποτελέσματα. Σε αυτό τον ορισμό μπορούν να προστεθούν επιμέρους
στοιχεία από προτάσεις όπως: το φαινόμενο
της λήθης είναι επιγέννημα της μάθησης, αυτό που
βλέπω οπτικά ενισχύεται εάν έχω παράλληλα και τη χρήση ταυτόχρονα της αφής, η
ψυχοπαιδαγωγική λέγει ότι είναι πάρα πολύ καλό να συμμετέχουν όλες οι
αισθήσεις, η εποπτεία είναι η δυνατότητα να προσεγγίζεις τα πράγματα όχι μόνο
με την όραση αλλά με όλες τις αισθήσεις.
Χωρίστε
την παρακάτω δημόσια ομιλία σε παραγράφους και βάλτε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε
παράγραφο.
Σεβασμιότατε,
κύριοι εκπρόσωποι των λοιπών Θρησκευμάτων, κύριε Νομάρχα, Στρατηγέ, κύριε
Δήμαρχε, κύριε Πρύτανη, κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, κύριε Πρόεδρε Πρωτοδικών,
κύριοι εκπρόσωποι των λοιπών Πολιτικών Αρχών, των Δικαστικών και των Σωμάτων
Ασφαλείας, αγαπητά μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, αγαπητοί φοιτητές και
φοιτήτριες, αγαπητοί προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι, Επιθυμώ να εκφράσω τη
χαρά μου γιατί έχω την τιμή να είμαι ο ομιλητής ενώπιον εκλεκτής ομήγυρης
σήμερα, ημέρα του εορτασμού της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Κυρίως όμως
επιθυμώ να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την Σύγκλητο του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου
Θράκης η οποία, ύστερα από πρόταση του πρύτανη, αποδέχθηκε να είμαι ο ομιλητής
σήμερα. Μέσα σε ατμόσφαιρα που τη βαραίνουν τα πολεμικά γεγονότα στο
Κοσσυφοπέδιο, τα Βαλκάνια βρίσκονται και πάλι στο επίκεντρο του παγκοσμίου
ενδιαφέροντος, με έναν καινούργιο Μέτερνιχ να
επιβάλει τη θέλησή του, με ένα νέο αδύναμο Τσάρο και με μια Ελλάδα αμήχανη,
σύμμαχο αυτή τη φορά των Μεγάλων Δυνάμεων. Φαίνεται ότι η Εθνική Κάθαρση στην
περιοχή, που άρχισε πριν από 200 περίπου χρόνια, δεν ολοκληρώθηκε ακόμη. Το Ελληνικό
'Έθνος έχει ιστορία μερικών χιλιάδων χρόνων με πολλούς και μεγάλους ιστορικούς
σταθμούς και μεγάλη προσφορά στην Παγκόσμια ιστορία. Η Ελληνική Επανάσταση
όμως, αγώνας των Ελλήνων, επικός και απελευθερωτικός συγχρόνως, είναι το
μεγαλύτερο γεγονός της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, καθώς πέτυχε την ίδρυση του
Ελληνικού Κράτους και συνεπώς την παρουσία της Ελλάδας στον πολιτικό χάρτη του
κόσμου, ύστερα από έκλειψη αιώνων. Εξάλλου είναι σπουδαίο πολιτικό γεγονός για
τα Βαλκάνια και την Ευρώπη, καθώς η τελική της επικράτηση ήταν περιφανής νίκη
της ελευθερίας αλλά και της "αρχής των Εθνοτήτων", ενάντια μάλιστα
στη θέληση της Ιεράς Συμμαχίας των πέντε Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής εκείνης. Η
περιφανής αυτή νίκη απ' όλους αναγνωρίζεται σαν μια συνολική προσπάθεια όλων
των Ελλήνων, των ραγιάδων της οθωμανικής αυτοκρατορίας και των Ελλήνων της
διασποράς στις πολιτισμένες χώρες της Ευρώπης. Τα κύρια πολεμικά γεγονότα
έγιναν στη Νότια Ελλάδα που τελικά απελευθερώθηκε και απετέλεσε τον πυρήνα του
Ελληνικού Κράτους, η έναρξη όμως της Επανάστασης έγινε στην άλλη άκρη της
βαλκανικής, στη Μολδαβία και τη Βλαχία. Στον αμύητο που δεν γνωρίζει τις
γεωφυσικές και κυρίως τις κοινωνικές, στρατιωτικές και πολιτικές καταστάσεις
της εποχής εκείνης γεννώνται πολλά ερωτήματα, όχι μόνον αν ήταν σωστός o τόπος
έναρξης της επανάστασης, αλλά μήπως ήταν απλά ένα ρομαντικό ή και τελείως
εξωπραγματικό σχέδιο, καταδικασμένο εξαρχής σε αποτυχία. Και ακόμη, ποιος ήταν
ο ρόλος του Αλέξανδρου Υψηλάντη στην εξέγερση του 'Έθνους; 'Ήταν αρχηγικός, δηλαδή
πολιτικός, στρατιωτικός και εν τέλει επαναστατικός ή απλά ήταν μια ουτοπία; Τα
παραπάνω ερωτήματα δεν είναι καινούρια. Στο παρελθόν απασχόλησαν πολλούς σήμερα
όμως, ύστερα από την απόσταση των πολλών χρόνων που μας χωρίζουν από τα
γεγονότα εκείνης της εποχής, κυρίως ύστερα από τη νέα κατάσταση πραγμάτων που
υπάρχει στη βαλκανική και την εγγύς Ανατολή, ίσως είναι ευκαιρία να προβούμε σε
νέα αποτίμησή τους.
Ενδεικτικά, η ομιλία
θα μπορούσε να χωριστεί ως εξής:
Προσφωνήσεις:
Σεβασμιότατε…κυρίες και κύριοι
Έκφραση
χαράς και ευχαριστιών: Επιθυμώ να εκφράσω
… να είμαι ο ομιλητής σήμερα.
Σημερινό
πλαίσιο: Μέσα σε ατμόσφαιρα … Παγκόσμια
ιστορία.
Σημασία
της επανάστασης: Η Ελληνική Επανάσταση … τη
Βλαχία.
Ερωτήματα για την
έναρξη της επανάστασης: Στον αμύητο … σε
νέα αποτίμησή τους.
Με
βάση τις παρακάτω σημειώσεις ανασυνθέστε το κείμενο που μπορεί να εκφώνησε ο
κυβερνητικός εκπρόσωπος στην ενημέρωση των συντακτών:
- συνεδρίαση Υπουργικού συμβουλίου για
πολιτική Υγείας
- διαφύλαξη δημόσιου χαρακτήρα
- Υπουργός: συνέντευξη Τύπου, αρχές
επόμενης εβδομάδας
- δημόσια νοσοκομεία: άλλες 8.000
κλίνες
- λειτουργία: Νοσοκομείο Παπαγεωργίου
(Θεσσαλονίκη), Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο (Λάρισα)
- πρόσληψη 10.000 στο ΕΣΥ
Αν
δουλεύετε σε ομάδα, συγκρίνετε τα κείμενα που έγραψε κάθε μέλος της ομάδας
μεταξύ τους. Συγκρίνετε τώρα και με το πραγματικό κείμενο. Τι άλλο θα
μπορούσατε να προσθέσετε στο δικό σας κείμενο;
Γεια σας. Συνεδρίασε, σήμερα, το Υπουργικό Συμβούλιο.
Συζητήσαμε θέματα που αφορούν την πολιτική Υγείας που ακολουθεί η κυβέρνηση και
γενικότερα τα προβλήματα στον τομέα της Υγείας. Η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό.
Θέση μας –η οποία παραμένει αναλλοίωτη– είναι ότι ο δημόσιος χαρακτήρας της
υγείας είναι αυτός τον οποίον περιφρουρούμε και πρέπει να διαφυλαχθεί. Οι
δαπάνες για την υγεία και η βελτίωση που έχουμε πετύχει στον τομέα αυτό είναι
σημαντικές και αξιοσημείωτες. Δείχνουν ότι έχει επιτελεστεί ένα σημαντικό έργο.
Ασφαλώς, υπάρχουν προβλήματα. Έχουμε επίγνωση αυτών των προβλημάτων. Η εξέλιξη
του κυβερνητικού προγράμματος, ιδιαίτερα στο χώρο της Υγείας, με την
αντιμετώπιση προβλημάτων που σήμερα υπάρχουν ή αναφύονται, πιστεύουμε ότι θα
δώσει ικανοποιητική λύση και σε αυτά. Ο αρμόδιος Υπουργός έχει κάνει σχετική
δήλωση. Στις αρχές της επόμενης εβδομάδας θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου στους
συντάκτες που καλύπτουν το Υπουργείο Υγείας. Για το λόγο αυτό δεν θα μπω σε
λεπτομέρειες. Θα αρκεστώ μόνο, τελείως ενδεικτικά, να επισημάνω: -Την τελευταία
περίοδο με τα έργα βελτίωσης της υποδομής στα δημόσια νοσοκομεία έχουμε
δημιουργήσει, στο πλαίσιο του ΕΣΥ, 8.000 κλίνες. -Έχει ξεκινήσει η λειτουργία
δύο μεγάλων νοσοκομειακών μονάδων, του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου στη Θεσσαλονίκη
και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου στη Λάρισα, τα οποία εντάσσονται, σύντομα,
και στο σύστημα εφημεριών του ΕΣΥ. -Όσον αφορά τη στελέχωση του ΕΣΥ,
ολοκληρώνεται η διαδικασία, στους επόμενους μήνες, για την πρόσληψη 10.000
ατόμων διαφόρων ειδικοτήτων.
Αν συγκρίνει κανείς
ένα κείμενο που ανασυνθέτει τις πληροφορίες από τις σημειώσεις με το πραγματικό
κείμενο που εκφωνήθηκε, θα μπορούσε να παρατηρήσει ότι στο πραγματικό κείμενο
ιδιαίτερα σημαντική είναι η αξιολόγηση που προβάλλει τις πληροφορίες με
ορισμένο τρόπο. Για παράδειγμα, η διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα της υγείας
εκφράζεται στο κείμενο που εκφωνήθηκε με μια γενικόλογη θέση (Η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό), που
ακολουθείται από έμφαση στην προοπτική της κυβέρνησης (Θέση μας –η οποία παραμένει αναλλοίωτη– είναι ότι) και αξιολογικά
στοιχεία (είναι αυτός τον οποίον
περιφρουρούμε και πρέπει να διαφυλαχθεί). Επομένως, στοιχεία που
προστίθενται στις σημειώσεις είναι συνήθως στοιχεία που αποκαλύπτουν την οπτική
του συντάκτη του κειμένου και εκφράζουν την αξιολόγησή του απέναντι στα
πράγματα.