Άσκηση 1

Κατατάξτε τους παρακάτω τύπους σε παροντικούς, παρελθοντικούς και μελλοντικούς:

θα κάνουν, ήρθε, βλέπει, περνούσαν, έλεγε, άκουσες, τρέχουμε, τρέχαμε, θα μιλήσουμε, θα δίνετε, έκλαιγες, φεύγει, τραγουδήσατε, διαβάζετε, έριξα

Απάντηση

ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΙ: βλέπει, τρέχουμε, φεύγει, διαβάζετε

ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΙΚΟΙ: ήρθε, περνούσαν, έλεγε, άκουσες, τρέχαμε, έκλαιγες, τραγουδήσατε, έριξα

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ: θα κάνουν, θα μιλήσουμε, θα δίνετε

Άσκηση 2

Κατατάξτε τους παρακάτω τύπους σε παροντικούς, παρελθοντικούς και μελλοντικούς και σχολιάστε τη χρονική αναφορά τους:

Αυτό το βουνό θα είναι ο Όλυμπος.

Η μαμά του οδηγεί και αυτοκίνητο και μηχανή.

Κάθε Πάσχα ερχόταν ο νονός του για να του φέρει το δώρο του.

Μόλις περάσεις το ποτάμι, έχεις μπει στη Θράκη.

Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας.

Αν τον έβλεπα ξανά μπροστά μου, θα του έλεγα πολλά.

Το σχολείο κλείνει σε μια εβδομάδα.

Η σούπα δεν τρώγεται με μαχαιροπήρουνο. Απάντηση

Απάντηση

Αυτό το βουνό θα είναι ο Όλυμπος.

· ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΣ – αναφορά στο παρόν

Η μαμά του οδηγεί και αυτοκίνητο και μηχανή.

· ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΣ – γενική αναφορά σε συνήθειες, ικανότητες, γενικά χαρακτηριστικά

Κάθε Πάσχα ερχόταν ο νονός του για να του φέρει το δώρο του.

· ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΙΚΟΣ – αναφορά στο παρελθόν (σε συνήθειες στο παρελθόν)

Μόλις περάσεις το ποτάμι, έχεις μπει στη Θράκη.

· ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΣ – γενική αναφορά

Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας.

· ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΣ – γενική αναφορά σε συνήθειες και γενικά χαρακτηριστικά

Αν τον έβλεπα ξανά μπροστά μου, θα του έλεγα πολλά.

· ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΙΚΟΣ – αναφορά στο μέλλον (για σχετικά απίθανο γεγονός)

Το σχολείο κλείνει σε μια εβδομάδα.

· ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΣ – αναφορά στο μέλλον

Η σούπα δεν τρώγεται με μαχαιροπήρουνο.

· ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΣ – γενική αναφορά σε συνήθειες, δυνατότητες και γενικά χαρακτηριστικά

Άσκηση 3

Αναγνωρίστε τους παρακάτω τύπους και σχολιάστε τις χρονικές σχέσεις που έχουν με την υπόλοιπη πρόταση και με τη στιγμή που εκφωνείται η πρόταση:

Αν έχεις διαβάσει καλά, θα γράψεις καλά και θα πάρεις καλό βαθμό.

Δεν έχω πάει ποτέ στην Αυστραλία.

Είχα γράψει δύο σελίδες όταν με πήρε ο ύπνος.

Έχω λουστεί από το πρωί.

Αν είχα πάει στην Αμερική πέρυσι, δεν θα τον είχα γνωρίσει.

Μεθαύριο θα έχουν κλείσει τρία χρόνια γνωριμίας.

Δεν είχα πάει ποτέ στην Αμερική πριν σε γνωρίσω.

Τηλεφώνησέ μου στις 9, θα έχω γυρίσει από το γυμναστήριο.

Να έχετε λύσει όλες τις ασκήσεις πριν από το διαγώνισμα.

Θα έχουν λύσει το πρόβλημα και για αυτό φαίνονται χαλαροί και χαρούμενοι. Απάντηση

Απάντηση

Αν έχεις διαβάσει καλά, θα γράψεις καλά και θα πάρεις καλό βαθμό.

· ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – αναφορά σε γεγονός που προηγήθηκε από τη στιγμή της εκφώνησης και από τα όσα δηλώνει η υπόλοιπη πρόταση

Δεν έχω πάει ποτέ στην Αυστραλία.

· ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – αναφορά σε εμπειρίες του παρελθόντος μέχρι τη στιγμή της εκφώνησης.

Είχα γράψει δύο σελίδες όταν με πήρε ο ύπνος.

· ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – αναφορά σε γεγονός που προηγήθηκε από τη στιγμή της εκφώνησης και από το άλλο γεγονός που δηλώνει η υπόλοιπη πρόταση.

Έχω λουστεί από το πρωί.

· ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – αναφορά σε πράξη του παρελθόντος με συνέπειες στο παρόν

Αν είχα πάει στην Αμερική πέρυσι, δεν θα τον είχα γνωρίσει.

· ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – αναφορά στο παρελθόν.

Μεθαύριο θα έχουν κλείσει τρία χρόνια γνωριμίας.

· ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ – αναφορά σε γεγονός που θα έχει προηγηθεί από κάποια μελλοντική στιγμή.

Δεν είχα πάει ποτέ στην Αμερική πριν σε γνωρίσω.

· ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – αναφορά σε εμπειρίες του παρελθόντος μέχρι τη στιγμή που δηλώνει η υπόλοιπη πρόταση (επίσης στο παρελθόν σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης)

Τηλεφώνησέ μου στις 9, θα έχω γυρίσει από το γυμναστήριο.

· ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ – αναφορά σε γεγονός που θα έχει προηγηθεί από κάποια μελλοντική στιγμή.

Να έχετε λύσει όλες τις ασκήσεις πριν από το διαγώνισμα.

· ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ – αναφορά σε γεγονός που θα πρέπει να έχει προηγηθεί από κάποια μελλοντική στιγμή.

Θα έχουν λύσει το πρόβλημα και για αυτό φαίνονται χαλαροί και χαρούμενοι.

· ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ – αναφορά σε γεγονός που πιθανολογείται ότι θα έχει προηγηθεί από κάποια μελλοντική στιγμή.

Άσκηση 4

Θα το έγραφε το γράμμα εκείνη την ώρα φαντάζομαι.

Είχε πει πως θα το έγραφε το γράμμα.

Αν του έδινες χαρτί και μολύβι, θα το έγραφε το γράμμα.

Όποτε είχε λίγο χρόνο, θα έγραφε κανένα γράμμα στους δικούς του.

Αν είχες διαβάσει λίγο καλύτερα, θα καταλάβαινες τι σε ρωτάω τόση ώρα.

Θα σε πήρε ο ύπνος και δεν θα το κατάλαβες, για αυτό δεν θυμάσαι τίποτε.

Αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα, θα ξαναέβαφα γαλάζια τη θάλασσα.

Αν τον είχες γνωρίσει στα νιάτα του θα σε είχε θαμπώσει κι εσένα. Απάντηση

Απάντηση

Θα το έγραφε το γράμμα εκείνη την ώρα φαντάζομαι.

· Θα + παρατατικός, πιθανολογεί για το παρελθόν σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης

Είχε πει πως θα το έγραφε το γράμμα.

· Θα + παρατατικός, παρελθόν ή μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης, υστερόχρονο σε σχέση με το είχε πει

Αν του έδινες χαρτί και μολύβι, θα το έγραφε το γράμμα.

· Θα + παρατατικός, παρελθόν ή μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης, υστερόχρονο σε σχέση με το έδινες

Όποτε είχε λίγο χρόνο, θα έγραφε κανένα γράμμα στους δικούς του.

· Θα + παρατατικός, συνήθειες στο παρελθόν σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης, υστερόχρονο σε σχέση με το είχε λίγο χρόνο

Αν είχες διαβάσει λίγο καλύτερα, θα καταλάβαινες τι σε ρωτάω τόση ώρα.

· Θα + παρατατικός, παρελθόν ή μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης, υστερόχρονο σε σχέση με το είχες διαβάσει

Θα σε πήρε ο ύπνος και δεν θα το κατάλαβες, για αυτό δεν θυμάσαι τίποτε.

· Θα + αόριστος, παρελθόν σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης (πιθανολογικά), προτερόχρονο σε σχέση με το δεν θυμάσαι

Αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα, θα ξαναέβαφα γαλάζια τη θάλασσα.

· Θα + παρατατικός, μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης, το ‘θα μπορούσα’ προηγείται από το θα ξαναέβαφα

Αν τον είχες γνωρίσει στα νιάτα του θα σε είχε θαμπώσει κι εσένα.

· Θα + υπερσυντέλικος, παρελθόν σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης, υστερόχρονο σε σχέση με το είχες γνωρίσει

Άσκηση 5

Σχολιάστε τις χρονικές σχέσεις που έχουν οι παρακάτω εξαρτημένοι τύποι με την υπόλοιπη πρόταση και με τη στιγμή που εκφωνείται η πρόταση:

Αν τρέξεις, θα τον προλάβεις. Πριν λίγο έφυγε.

Όποτε μπορέσεις, πάρε κανένα τηλέφωνο.

Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.

Αφού διαβάσεις, θα μπορέσεις να λύσεις την άσκηση.

Ήθελα να τον γνωρίσεις πριν φύγει πάλι για την Αμερική.

Να ψάξεις και να τα βρεις! Τι θα πει χάθηκαν;

Πριν γνωριστούμε, δεν είχα τέτοιους φίλους.

Όταν γεράσεις, όλα σου φταίνε.

Όποιος βρει τη λύση, θα κερδίσει το βραβείο.

Φρόντισε να έχεις φύγει πριν έρθει και σε δει. Απάντηση

Απάντηση

Αν τρέξεις, θα τον προλάβεις. Πριν λίγο έφυγε.

· Μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Όποτε μπορέσεις, πάρε κανένα τηλέφωνο.

· Μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.

· Γενικευτική χρονική αναφορά. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Αφού διαβάσεις, θα μπορέσεις να λύσεις την άσκηση.

· Μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Ήθελα να τον γνωρίσεις πριν φύγει πάλι για την Αμερική.

· Παρελθόν ή μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με το πριν φύγει και υστερόχρονο σε σχέση με το ήθελα.

Να ψάξεις και να τα βρεις! Τι θα πει χάθηκαν;

· Μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Υστερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Πριν γνωριστούμε, δεν είχα τέτοιους φίλους.

· Παρελθόν σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Όταν γεράσεις, όλα σου φταίνε.

· Γενικευτική χρονική αναφορά. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Όποιος βρει τη λύση, θα κερδίσει το βραβείο.

· Μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.

Φρόντισε να έχεις φύγει πριν έρθει και σε δει.

· Μέλλον σε σχέση με τη στιγμή της εκφώνησης. Προτερόχρονο σε σχέση με την υπόλοιπη πρόταση.