Στο επίπεδο του λεξιλογίου: πολλές λέξεις είναι πολύ διαφορετικές από την κοινή νέα ελληνική, όπως ἀνέφελος (πρβ. ασυννέφιαστος), πλείονας (πρβ. περισσότερους), ἵνα (πρβ. για να). Άλλες έχουν φωνολογικές διαφορές τὸν φονέα (πρβ. τον φονιά). Στο επίπεδο της γραμματικής: διάφορα ονόματα και ρήματα κλίνονται διαφορετικά (έχουν διαφορετική μορφολογία), π.χ. λιτανείας (πρβ. λιτανείες), τὰς ξένας ἰδέας (πρβ. τις ξένες ιδέες), προσήρτησαν (πρβλ. προσάρτησαν). Στο επίπεδο της σύνταξης βλέπουμε φράσεις όπως ὄπισθεν τοῦ Ὑμηττοῦ (πρβ. πίσω από τον Υμηττό) όπου έχουμε σύνταξη πρόθεσης με όνομα σε γενική πτώση, σε αντίθεση με το εἰς τὴν πόλιν (πρβ. στην πόλη) όπου έχουμε σύνταξη πρόθεσης με αιτιατική. Γίνεται επίσης συχνή χρήση μετοχών όπως παραλαβόντες (πρβ. αφού/όταν παρέλαβαν). Επίσης, στη φράση ἵνα ἑλκύωσι (πρβ. για να προσελκύσουν) έχουμε ένα σύνδεσμο που συνοδεύεται από ένα ρήμα σε υποτακτική έγκλιση.

Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι καταστήματα στα οποία η παλιά ταμπέλα γράφει «ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΝ» και η πιο καινούρια (που συχνά συνυπάρχει με την παλιά) «ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ». Επίσης, ενώ ακόμη βρίσκουμε και «ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟΝ» και «ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟ», μια ταμπέλα που προσπαθεί να μας προσανατολίσει στο ίδιο κατάστημα συχνά γράφει «ΦΟΥΡΝΟΣ, στα 50 μέτρα». Επίσης, στην οδική σήμανση, υπάρχουν ακόμη μερικές ταμπέλες που γράφουν «ΑΘΗΝΑΙ», «ΠΛΑΤΑΙΑΙ» κλπ. και όχι μόνον «ΑΘΗΝΑ», «ΠΛΑΤΑΙΕΣ» κλπ.

Ο καλύτερος τρόπος για να εξηγηθεί το φαινόμενο είναι να αναφερθούμε σε αυτό ως ιστορικό. Δηλαδή να μιλήσουμε για την καθαρεύουσα ως παλαιότερη μορφή που κληροδότησε κάποια στοιχεία στην κοινή νέα ελληνική. Θα λέγαμε τους ξένους/ες φίλους/ες μας να προσέξουν τη διπλοτυπία, π.χ. επτά/εφτά, σχίζω/σκίζω, οίνος/κρασί αλλά και να έχουν υπόψη τους ότι οι δύο τύποι συνυπάρχουν στα ελληνικά και ανήκουν σε διαφορετικό επίπεδο ύφους (πρβ. επίσημο/ανεπίσημο ή οικείο). Δηλαδή και οι δύο χρησιμοποιούνται αλλά σε διαφορετικές περιπτώσεις. Επίσης, ορισμένες λέξεις που αποτελούν ζεύγος, όπως άρτος/ψωμί, έχουν πλέον διαφορετική σημασία. Ασφαλώς, όπως και για όλους/ες όσους/ες έχουμε την ελληνική ως μητρική γλώσσα, μόνο η εμπειρία (και η γλωσσική καλλιέργεια) θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε το φαινόμενο σε βάθος.

Για τα αεροδρόμια βλ. παράδειγμα παραπάνω και ακούστε προσεκτικά σε μικρότερα αεροδρόμια (που αναγγέλλονται ακόμη προφορικά αναχωρήσεις και αφίξεις) για διαφορές όπως άφιξις πτήσεως/ άφιξη πτήσης κλπ. Για τις ανακοινώσεις στα καράβια, την επόμενη φορά που θα ταξιδέψετε, παρατηρήστε ότι πολλές ανακοινώσεις αρχίζουν με τη φράση «Παρακαλούνται οι κύριοι κύριοι επιβάτες όπως […]».