Άσκηση 1

Με βάση τον ορισμό του ιδιώματος, σκεφτείτε αν η γλωσσική ποικιλία που χρησιμοποιείται στην περιοχή σας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδίωμα.

 

 

Άσκηση 2

Αν οι κάτοικοι της περιοχής σας χρησιμοποιούν μια διάλεκτο που διαφέρει αρκετά από την επίσημη γλώσσα, παρατηρήστε, καταγράψτε και συζητήστε στην τάξη σε ποιες περιστάσεις και με ποιους στόχους τη χρησιμοποιούν.

 

 

 

 

Άσκηση 3

Αναζητήστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για διάφορες ελληνικές διαλέκτους. Για ποιους λόγους οι ομιλητές/τριές τους συγκεντρώνουν και δημοσιεύουν το υλικό αυτό; Συζητήστε τα συμπεράσματα που βγάζετε σχετικά με αυτό το υλικό στην τάξη.

Απάντηση

Απάντηση

 

Ενδεικτικό των κειμένων που αναρτώνται στο διαδίκτυο για τις διαλέκτους είναι το ακόλουθο:

 

Η Μανιάτικη Διάλεκτος

Για κάθε λαό η γλώσσα και το θρήσκευμα αποτελούν τα δύο βασικότερα κομμάτια πολιτισμού που τον κάνουν ξεχωριστό σαν έθνος, αλλά και τον χαρακτηρίζουν στον χώρο και στο χρόνο. Οι Έλληνες σήμερα αν θέλουμε να περηφανευόμαστε για την καταγωγή μας από τους αρχαίους θα πρέπει να αναλογιστούμε την γλώσσα μας, μιας και το θρήσκευμα είναι διαφορετικό.

Κάποιες περιοχές της Ελλάδας διατήρησαν σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτα βασικά στοιχεία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας. Μία από αυτές τις περιοχές ήταν και η Μάνη. Ο λόγος που συνέβη αυτό είναι διότι κάποιες περιοχές δέχτηκαν μέσα στην ροή της ιστορίας ελάχιστα ξένα προς τον τόπο πολιτιστικά γνωρίσματα και συνεπώς και γλωσσικά. […]

            Η τσακώνικη και η παραταινάρια (Μανιάτικη) γλώσσα είναι άμεσα επιβιώματα της δωρικής διαλέκτου με εμφανή και τα λιγοστά νεότερα επιστρώματα μέσα στους αιώνες.

Τα επιστρώματα αυτά προήλθαν στις περιοχές αυτές από τους πληθυσμούς που κινήθηκαν εκεί κατά την Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία στην Πελοπόννησο. […] Πολύ σημαντικά στοιχεία επίσης της παραταινάριας γλώσσας που παραπέμπουν στην αρχαία δωρική είναι τα τοπωνύμια, τα επίθετα, τα επιτατικά προσφύματα, η αρχαϊκή προστακτική, η προφορά και η μορφή των λέξεων.

Τέλος το σημαντικότερο γνώρισμα είναι η λιγόλογη αλληγορία (ποιητική περιγραφή) που ταυτίζεται με την ομιλία των αρχαίων Λακώνων δηλαδή λίγα λόγια με πολύ νόημα. Ικανότητα της πλήρους περιγραφής με βραχύ λόγο. Το λακωνίζειν.

 

Πηγή: Κυριάκος Κάσσης

http://maniatika.wordpress.com/2012/10/12/%CE%B7-%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%AC%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CF%82/

 πρόσβαση 6/4/2013

Διαβάζοντας προσεκτικά το παραπάνω κείμενο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στόχος του είναι να παρουσιάσει τις ιδιαιτερότητες της μανιάτικης διαλέκτου κυρίως με τους εξής τρόπους:

 

  • Επιχειρεί να συνδέσει τη σύγχρονη μορφή της διαλέκτου με παλαιότερες μορφές της ελληνικής γλώσσας: κατά τον συγγραφέα, η μανιάτικη διάλεκτος αποτελεί «άμεσο επιβίωμα της [αρχαίας] δωρικής διαλέκτου».
  • Τονίζει τη σημασία της διαλέκτου αυτής για την τοπική ιστορία και πολιτιστική ταυτότητα: κατά τον συγγραφέα, η Μάνη ανήκει «περιοχές της Ελλάδας [που] διατήρησαν σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτα βασικά στοιχεία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας».
  • Επισημαίνει την ύπαρξη ξένων επιδράσεων που οφείλονται και αυτές σε ιστορικούς παράγοντες: «τα επιστρώματα αυτά προήλθαν στις περιοχές αυτές από τους πληθυσμούς που κινήθηκαν εκεί κατά την Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία στην Πελοπόννησο».
  • Προβάλλει στοιχεία της διαλέκτου που είναι ευρύτερα γνωστά στον ελληνικό χώρο, όπως είναι το «λακωνίζειν», δηλαδή η χρήση σύντομων (εκ)φράσεων για να αποδοθούν νοήματα.

 

Εν ολίγοις, οι διάλεκτοι συχνά στον νου των ομιλητών/τριών τους συνδέονται άμεσα με την ιστορία και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία ενός τόπου, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί κυρίως κατά το παρελθόν και όχι τόσο στη σύγχρονη εποχή.