Αναγνωρίστε τις δάνειες λέξεις στο παρακάτω κείμενο και χαρακτηρίστε τις ως
προς το είδος του δανείου.
Η δουλειά του σεφ δεν έχει να κάνει με τα φώτα της
δημοσιότητας, τις δημόσιες σχέσεις και τα εφέ. Είναι σκληρή και απαιτητική, όχι
όπως φαίνεται στα σχετικά ριάλιτι. Από το εστιατόριο
έχουν περάσει πολλοί διάσημοι ηθοποιοί, ράπερς, τζαζίστες αλλά και μπασκετμπολίστες και ποδοσφαιριστές.
Όλοι άνθρωποι απλοί, ακομπλεξάριστοι και με γούστο.
σεφ: εξωτερικό δάνειο (< γαλλικό chef), άκλιτο, αρσενικό ή θηλυκό γένος
δημόσιες σχέσεις: μεταφραστικό (εξωτερικό) δάνειο (< αγγλικό public relations)
εφέ: εξωτερικό δάνειο (< γαλλικό effet),
άκλιτο, ουδέτερο γένος
ριάλιτι: εξωτερικό δάνειο (<
αγγλικό reality), άκλιτο, ουδέτερο γένος
τζαζίστες: εξωτερικό δάνειο (< jazz) + παραγωγικό επίθημα -ίστας
(πρόσωπο που ασχολείται με κάτι), κλίνεται κανονικά
μπασκετμπολίστες: εξωτερικό δάνειο (< basketball) + παραγωγικό επίθημα -ίστας (πρόσωπο που ασχολείται με κάτι), κλίνεται
κανονικά
ακομπλεξάριστοι: εξωτερικό δάνειο (<
αγγλικό complex) + παραγωγικό πρόθημα α- στερητικό
+ παραγωγικό επίθημα -αρω
+ παραγωγικό επίθημα -(ισ)τος
γούστο: εξωτερικό δάνειο (< ιταλικό gusto), ουδέτερο γένος, κλίνεται κανονικά
Για κάποια από τα δάνεια που αναγνωρίσατε στην άσκηση 1 υπάρχουν
αντίστοιχες ελληνικές λέξεις ή εκφράσεις. Ποιες είναι αυτές;
σεφ: αρχιμάγειρας
τζαζίστες: μουσικοί της τζαζ
μπασκετμπολίστες: καλαθοσφαιριστές
κόμπλεξ: σύμπλεγμα κατωτερότητας
(ανωτερότητας), ακομπλεξάριστοι:
χωρίς σύμπλεγμα κατωτερότητας (ανωτερότητας)
Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τις ελληνικές ρίζες,
προθήματα ή επιθήματα που υπάρχουν μέσα στις παρακάτω αγγλικές λέξεις.
pathology, aphasia, eurythmic, hyperventilate, catatonic
-παθο-,
-λογία, α-, φασ- (<φημί),
ευ-, -ρυθμ-, υπερ-, κατα-, -τον-
Οι λέξεις που ακολουθούν είναι κατά την επικρατέστερη
ετυμολογία αντιδάνεια. Ποιες λέξεις της αρχαίας σας θυμίζουν που συνιστούν και
την αφετηρία της διαδρομής τους;
μπάνιο,
εγκυκλοπαίδεια, μπράτσο
μπάνιο < ιταλ. bagno < υστ. λατ.
bannium < λατ. balneum < ballineum < αρχ. βαλανεῖον
εγκυκλοπαίδεια < γαλλ. encyclopédie < νλατ. encyclopaedia από σφαλερή
γραφή σε λατ. χγφ. ἐγκυκλοπαιδεία αντί για το
ελνστ. ἐγκύκλιος (εν κύκλω) παιδεία
μπράτσο: < ιταλ. braccio ή βεν. brazzo < λατ. bracchium < αρχ. βραχίων
Οι παρακάτω εκφράσεις της λατινικής έχουν περάσει στην ελληνική όπως και σε
πολλές άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Συμπληρώστε τα κενά στις προτάσεις που
ακολουθούν με την κατάλληλη έκφραση και στη συνέχεια προσπαθήστε να αποδώσετε
το νόημά της.
a
priori, alter ego, de profundis, modus vivendi, curriculum vitae
α. Ο άνθρωπος αυτός ξέρει τι σκέφτομαι πριν το
πω. Είναι το__________________ μου.
β. Μέσα σε αυτά που πρέπει να υποβάλετε είναι
και αναλυτικό____________________.
γ. Η συνύπαρξη τριών κομμάτων στην κυβέρνηση
προκαλεί συχνά τριγμούς, αλλά σε γενικές
γραμμές έχουν βρει ένα ______________________.
δ. Για
πρώτη φορά μίλησε δημόσια σε μια εξομολόγηση ______________________.
ε. Η συζήτηση είναι πλέον τυπική αφού οι όροι
έχουν γίνει δεκτοί _______________.
α: alter ego β: curriculum vitae γ: modus vivendi δ: de profundis ε: a priori
α: ο άλλος μου εαυτός
β: βιογραφικό (σημείωμα)
γ. τρόπο (συμ)βίωσης/συνύπαρξης
δ: εκ βαθέων
ε: εκ των προτέρων