Γραπτές πηγές

1. Το ελληνικό κράτος 1833-1871

Το ελληνικό κράτος 1833-1871

«Μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1832, έχει γίνει πια σαφές σε όλους, ακόμη και στους φανατικότερους Έλληνες δημοκράτες, ότι μόνο μια ξένη μοναρχία μπορούσε να εμποδίσει την αυτοκαταστροφή, που θα επέφερε ο αδελφοκτόνος σπαραγμός. Μέσα σε αυτό το πνεύμα, το Φεβρουάριο του 1832, αποφασίζεται η εκλογή Βασιλιά για την Ελλάδα. Με τη Συνθήκη της 7ης Μαΐου 1832, που έθεσε τέρμα στην Ελληνική Επανάσταση και σε μια σειρά από μεταβαλλόμενα Πρωτόκολλα, το ελεύθερο, πια, ελληνικό κράτος απέκτησε την οριστική του νομική υπόσταση. Η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία προσέφεραν το στέμμα της Ελλάδας στο δευτερότοκο γιο του φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α'. Το ελληνικό κράτος, που δεν είχε ακόμη αναγνωριστεί διεθνώς ως κυρίαρχη οντότητα και δεν διέθετε καν κυβέρνηση με αδιαφιλονίκητη αναγνώριση στο εσωτερικό, δεν υπέγραψε τη συνθήκη και δεν έλαβε καν μέρος στις διαπραγματεύσεις, που κατέληξαν σε αυτήν. Οι τρεις Δυνάμεις λοιπόν, για τις οποίες η ελληνική ιστοριογραφία και οι ίδιοι οι Έλληνες υιοθέτησαν τον όρο "προστάτιδες", υπέγραψαν, με τη Βαυαρία ως τέταρτο μέλος, τη συνθήκη, σύμφωνα με την οποία ο δεκαεπτάχρονος Όθων οριζόταν κληρονομικός μονάρχης με τον τίτλο του Βασιλιά.»

2. Απόλυτη Μοναρχία πολιτεία, 1833-1843

Απόλυτη Μοναρχία πολιτεία, 1833-1843

«Στις 26 Ιουλίου 1832 η Εθνική Συνέλευση άρχισε τις εργασίες της στη Πρόνοια του Ναυπλίου με μεγάλη πλειοψηφία του γαλλικού και του αγγλικού κόμματος– των "συνταγματικών" που αντιπολιτεύονταν το καποδιστριακό κόμμα. Η Συνέλευση χορήγησε γενική αμνηστία, επικύρωσε την απόφαση της Διάσκεψης του Λονδίνου για τον διορισμό του Όθωνα ως βασιλέα της Ελλάδας και κατήργησε την καποδιστριακή Γερουσία. […] Η συνθήκη της 7ης Μαΐου 1832 ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις (την Αγγλία, τη Ρωσία και τη Γαλλία) αφενός, και τη Βαυαρία, αφετέρου, προσέφερε το στέμμα της Ελλάδος στον δεκαπεντάχρονο πρίγκιπα της Βαυαρίας, Όθωνα, εξουσιοδοτούσε τον πατέρα του, βασιλιά Λουδοβίκο, να ορίσει τριμελή Aντιβασιλεία που θα ασκούσε τη βασιλική εξουσία ως την ενηλικίωση του Όθωνα, και προέβλεπε τη συγκρότηση στρατιωτικού σώματος 3.500 ανδρών, για να αντικαταστήσει τα γαλλικά στρατεύματα που βρίσκονταν στην Ελλάδα. Τέλος, έθετε το ανεξάρτητο βασίλειο υπό την εγγύηση των τριών Δυνάμεων. Δάνειο, συνολικού ύψους 60 εκατομμυρίων φράγκων, επρόκειτο να καταβληθεί σε τρεις δόσεις.»

3. Συνθήκη της 25 Απριλίου/ 7 Μαΐου 1832

Συνθήκη της 25 Απριλίου/ 7 Μαΐου 1832

«Ο Πρίγκηψ Όθων της Βαυαρίας θέλει φέρει το όνομα Βασιλεύς της Ελλάδος.


Η Ελλάς, υπό την κυριαρχίαν του Πρίγκηπος Όθωνος της Βαυαρίας και την εγγύησιν των τριών Αυλών, θέλει αποτελεί Κράτος μοναρχικόν ανεξάρτητον, ως τούτο ορίζεται υπό του κατά την 3 Φεβρουαρίου 1830 υπό των ρηθεισών τριών Αυλών υπογραφέντος Πρωτοκόλλου, και υπό τε της Ελλάδος και της Οθωμανικής Πύλης παραδεχθέντος.
Τα όρια της Ελληνικής χώρας θέλουσιν είσθαι οριστικώς οία προσδιορισθώσιν επί των δυνάμει του Πρωτοκόλλου της 26 Σεπτεμβρίου 1831 μεταξύ των Αυλών της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρεττανίας και της Ρωσίας προς την Οθωμανικήν Πύλην υφισταμένων ήδη διαπραγματεύσεων. […]

Αι τρεις Αυλαί θέλουσιν μεσολαβήσει από τούδε, ώστε ν' αναγνωρισθή ο Πρίγκηψ Όθων της Βαυαρίας ως Βασιλεύς της Ελλάδος παρ' απάντων των Ηγεμόνων και των Επικρατειών, μεθ' ων διατελούν εις σχέσεις».

Από την Συνθήκη της 25 Απριλίου/7 Μαΐου 1832.

4. Ο Αγώνας των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία

Ο Αγώνας των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία

«Στις 9/21 Ιουλίου 1832 ο Σουλτάνος υπέγραψε στην Κωνσταντινούπολη συνθήκη, με την οποία αναγνώριζε το ελληνικό βασίλειο με σύνορα τη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού. Ως αντάλλαγμα έπαιρνε αποζημίωση 40.000.000 γρόσια (£ 462.480). Στις 22 Σεπτεμβρίου/4 Οκτωβρίου 1832 η Γερμανική Ομοσπονδία αναγνώρισε τον Όθωνα ως βασιλέα της Ελλάδας. Την 20ή Οκτωβρίου/11 Νοεμβρίου 1832, ο βασιλέας της Βαυαρίας υπέγραψε μία συνθήκη και μία σύμβαση με την Ελλάδα. Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης, ο Λουδοβίκος ανέλαβε την υποχρέωση να στείλει βαυαρικό στρατό από 3.500 άνδρες, οι οποίοι θα μισθοδοτούνταν από το προϊόν συμμαχικού δανείου. Σύμφωνα με τη σύμβαση, η Ελλάδα είχε το δικαίωμα να στρατολογήσει εθελοντές από τη Βαυαρία για να αντικαταστήσει ορισμένους Γερμανούς αξιωματικούς που θα περιλαμβάνονταν στα πρώτα σώματα των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων που θα έφταναν στην Ελλάδα. Συνθήκη ανάμεσα στην Ελλάδα και τις Προστάτιδες Δυνάμεις δεν είχε γίνει. Τυπικά, επομένως, δεν είχε δοθεί καμία εγγύηση στην Ελλάδα. Οι Δυνάμεις, ωστόσο, είχαν διατυπώσει γραπτά, στη Συνθήκη που είχαν συνάψει με τη Βαυαρία, ότι δε θα επέτρεπαν στην Τουρκία να ανακαταλάβει την Ελλάδα. Είχαν επίσης δώσει την υπόσχεση στη Βαυαρία, υπόσχεση που δεν είχε άλλωστε και καμία πρακτική σημασία, πως αν ο Όθων πήγαινε στην Ελλάδα, όσο μπορούσε και να παραμείνει. Δεν ανέλαβαν, βέβαια, καμία υποχρέωση να τον διατηρήσουν στο θρόνο, αν οι Έλληνες αποφάσιζαν να τον εκθρονίσουν.»

5. Περίοδος βασιλείας του Όθωνος 1833-1862

Περίοδος βασιλείας του Όθωνος 1833-1862

«Η αγγλική φρεγάτα "Μαδαγασκάρη", με την οποία ταξίδευε ο νεαρός Όθων και η βασιλική συνοδεία, αγκυροβόλησε στο λιμάνι του Ναυπλίου στις 30 Ιανουαρίου του 1833. Ημέρα για την αποβίβαση είχε ορισθεί η 6η Φεβρουαρίου. Έτσι θα υπήρχε ο καιρός να γίνουν οι κατάλληλες προετοιμασίες που θα τόνιζαν την "εθνική σημασία του γεγονότος" και θα υπογράμμιζαν επίσης τη δύναμη και την αίγλη της μοναρχίας. Την ορισμένη μέρα πλήθη κόσμου από πολλά μέρη της Ελλάδος είχαν συρρεύσει για να πάρουν μέρος στις γιορτές.

Ο εορτασμός άρχισε νωρίς το πρωί με τους καθιερωμένους είκοσι έναν κανονιοβολισμούς. Βαυαρικά στρατεύματα είχαν παραταχθεί στην παραλία, ενώ στο λιμάνι τα πλοία των τριών προστάτιδων Δυνάμεων χαιρετούσαν με τα κανόνια τους την αποβίβαση του βασιλιά. Ο Κουντουριώτης, πρόεδρος της χωρίς εξουσίες πλέον Κυβερνητικής Επιτροπής, χαιρέτησε με ένα σύντομο λόγο το βασιλιά. Αμέσως μετά ο Όθων, έφιππος, μπήκε επικεφαλής της συνοδείας που πορεύθηκε προς την πόλη. Στην είσοδο της πόλεως οι δημογέροντες υπέβαλαν τα σεβάσματά τους- τα κλειδιά της όμως δεν τα παρέδωσαν αυτοί στο βασιλιά αλλά ο Γάλλος φρούραρχος του Ναυπλίου. Μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, ο επίσκοπος Κορίνθου με τον κλήρο υποδέχθηκε με μια μικρή προσφώνηση τον Όθωνα.

Ύστερα από τη δοξολογία- οι 101 κανονιές που σήμαναν τη λήξη της ακούστηκαν από τα φρούρια και από τα ξένα πλοία- ο βασιλιάς δέχτηκε τον όρκο της υποταγής από τους επίσημους Έλληνες εκπροσώπους και κατόπιν κατευθύνθηκε στα "ανάκτορα". Στο μπαλκόνι, όπου φάνηκε για να χαιρετήσει τα πλήθη είχε- συμβολικά;- στο ένα πλάι του το Γάλλο συνταγματάρχη Courbet και στο άλλο το Βαυαρό συνταγματάρχη Stuffel. Ακόμα πιο συμβολικά στα γύρω φρούρια κυμάτιζαν οι σημαίες των τριών προστάτιδων Δυνάμεων δίπλα δίπλα με τις σημαίες της Ελλάδος και της Βαυαρίας.»

6. Βαυαροί στην Ελλάδα

Βαυαροί στην Ελλάδα

«Η διακήρυξη, που διένειμε o Όθων μετά την αποβίβασή του, περιέχει αρχικά μια υπόμνηση πάνω στην ένδοξη ιστορία των Eλλήνων και αναγγέλλει μια γενική αμνηστία, τελειώνοντας με αυτές τις καθοριστικές προτάσεις:

Αναβαίνων εις τον θρόνον της Ελλάδος δίδω την πάνδημον βεβαίωσιν του να προστατεύσω ευσυνειδήτως την θρησκείαν σας, να διατηρώ πιστώς τους νόμους, να διανέμεται η δικαιοσύνη προς ένα έκαστον και να διαφυλάττω ακέραια διά της θείας βοηθείας, εναντίον οποιουδήποτε την ανεξαρτησίαν σας, τας ελευθερίας σας και τα δικαιώματά σας. Η πρώτη μου φροντίς θέλει είναι η ανόρθωσις και στερέωσις της κοινής ησυχίας και ευταξίας, ώστε ν’ απολαμβάνη καθείς εξ ίσου ανενοχλήτως και ανεπηρεάστως νόμιμον ασφάλειαν. Παραδίδων εις την λήθην τας εις το παρελθόν πολιτικάς παραφοράς, περιμένω πεποιθότως ότι έκαστος υμών, ω Έλληνες, θα αποδώση εις το έθνος την προσήκουσαν υποταγήν εις τους νόμους και εις τας αρχάς τας επιτετραμμένας την τούτων εκτέλεσιν και να επιστρέψη ειρηνικώς εις την εστίαν του.»

7. Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως

Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως

«Το θέαμα ήταν μοναδικό. Αναρχία και τάξη αλληλοσυμπληρώνονταν. Έλληνες και Αρβανίτες, βουνίσιοι και νησιώτες, στρατιώτες, ναύτες και χωρικοί με τις πολύχρωμες γραφικές φορεσιές τους, επευφημούσαν τον νεαρό βασιλέα σαν απελευθερωτή τους από την κοινωνική εκείνη κατάσταση που τους ήταν εξίσου αβάσταχτη όσο και η τυραννία των Τούρκων… Μουσικές φανφάρες από τα καράβια και την παραλία παιάνιζαν ζωηρά… και από τις ομιλίες που άκουγες σε ξένες γλώσσες, καταλάβαινες πως τα περισσότερα πολιτισμένα έθνη συμμετείχαν με τους αντιπροσώπους τους στα εγκαίνια της αναγεννήσεως της Ελλάδος. Ως και η φύση θαρρείς κι έπαιρνε μέρος στη γιορτή. Ο ήλιος ζέσταινε γλυκά και ο αέρας μοσχομύριζε από την πνοή της ανοίξεως, ενώ μια δροσερή αύρα έφερνε ως την παραλία τη θαλασσινή φρεσκάδα. 'Όλα γύρω ήταν όμορφα και σου έφερναν στο νου αναμνήσεις ενός ενδόξου παρελθόντος».

8. Βαυαροί στην Ελλάδα

Βαυαροί στην Ελλάδα

«Ο Όθων γράφει στον πατέρα του πάνω στο ξεκίνημα της τριαντάχρονης περιπέτειας:

Στις 30 Ιανουαρίου αγκυροβολήσαμε σ' ένα θαυμάσιο όρμο, απέναντι στο Παλαμήδι και στο Ιτς-Καλέ. Όλος ο μπροστινός τους χώρος και οι ανηφοριές σκεπάζονταν από τις πολύχρωμες στολές των Ελλήνων που περίμεναν, και άλλοι κάθονταν ανάμεσα στους πολυάριθμους κάκτους, άλλοι τριγύριζαν πέρα-δώθε. Δίπλα στη φρεγάτα μας και πίσω της έπλεαν με αυτοκρατορική τάξη τα πλοία που μας συνόδευαν φορτωμένα με στρατό και αποσκευές αναγγέλλοντας με μεγαλοπρέπεια τον υψηλό προορισμό τους στην απελευθερωμένη χώρα. Αμέσως μας πλησίασαν πλοιάρια γεμάτα Έλληνες που περικύκλωσαν με ειρηνικές διαθέσεις το ισχυρό πολεμικό μας. Ας στέκεται κι ο θρόνος μου στο μέλλον τόσο ψηλά, κι ας τον περιτριγυρίζει το έθνος μου πάντα με τόση χαρά… 21 κανονιοβολισμοί ανήγγειλαν απ' το Ιτς-Καλέ τον ερχομό της μέρας. Πάνω απ’ τα κεφάλια μας φάνταζε ο αιθέριος ουράνιος θόλος δίχως ένα συννεφάκι στολισμένο με το φιλικό γαλάζιο εθνικό χρώμα της Βαυαρίας και της Ελλάδας, σα να 'θελε να επιδείξει αυτή την τυχαία εξωτερική ομοιότητα και να προτρέπει τους λαούς μας ν’ αγαπιώνται έτσι και ενδόμυχα και να ωφελούν ο ένας τον άλλο σα να ήταν συγγενείς… Μια γέφυρα είχε χτιστεί στο χώρο αποβίβασης που προχωρούσε μακριά μέσα στη θάλασσα λόγω των ρηχών νερών και στην άκρη της υψωνόταν ένα είδος ναού, πνιγμένου στα φυλλώματα. Εκεί σταμάτησε το σκάφος μας. Ο τιμημένος ήρωας Μιαούλης μου έδωσε το χέρι του για να μπορέσω να βγω πιο εύκολα. Μεγάλο πλήθος με υποδέχτηκε με ζωηρές εκδηλώσεις κινώντας δάφνινα κλαδιά. Πολλοί ιππείς και πεζοί με περίμεναν βουτηγμένοι μέχρι τη μέση στη θάλασσα.»

Οπτικό υλικό

1. Η αναχώρηση του Όθωνα από την Αυλή της Βαυαρίας για την Ελλάδα
2. Ο Ιωάννης Κωλέττης αναγγέλλει στους Έλληνες την εκλογή του βασιλιά Όθωνα
3. Δωδεκαμελής αντιπροσωπεία επισκέπτεται το Μόναχο για να εκφράσει πίστη στο νέο βασιλιά
4. Βαυαρικά στρατεύματα
5. Η αποβίβαση του Όθωνα στην ακτή του Ναυπλίου
6. Η υποδοχή του Όθωνα στο Ναύπλιο
7. Η υποδοχή του Όθωνα στο Ναύπλιο
8. Η σφραγίδα του Κράτους κατά την περίοδο της απόλυτης μοναρχίας του Όθωνα
9. Ο Όθων σε νεαρή ηλικία
10. Χρυσό εικοσάδραχμο
11. Το πρώτο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος
12. Η υποδοχή του Όθωνα στην Αθήνα

Οπτικοακουστικό υλικό

1. Η εκλογή του Όθωνα
2. Η υποδοχή του Όθωνα στο Ναύπλιο
3. Η υποδοχή του βασιλιά Όθωνα