Η δολοφονία του Καποδίστρια και η κατάσταση στην Ελλάδα μετά τη δολοφονία

Λογοτεχνία

▲▲▲

Ο εξόριστος του 1831

(απόσπασμα)


Την εικοστήν εβδόμην Σεπτεμβρίου, ημέραν Κυριακήν, δεν είχεν ακόμη ανατείλει ο ήλιος, και ο Εξόριστος υπό απλά ενδύματα χωρικού, αφού διήλθε την μικράν θύραν του αιγιαλού, διευθύνετο προς την πύλην της ξηράς, αποφεύγων τας μεγάλας και πολυανθρώπους οδούς της πόλεως διά να μη γνωρισθεί από κανένα διαβάτην. Αλλ’ έμελλε μετ’ ολίγας στιγμάς να γίνει αυτόπτης μάρτυρ μεγάλου συμβάντος, το οποίον θέλομεν εκθέσει λεπτομερώς.

Ήτον έκτη και ημίσεια σχεδόν ώρα, και οι κώδωνες επροσκάλουν τους πολίτας εις την λειτουργίαν, ότε κατά την στενήν του Αγίου Σπυρίδωνος αγυιάν εξαίφνης εφάνη έμπροσθέν του ο Ιωάννης Καποδίστριας, παρακολουθούμενος από δύο σωματοφύλακας, Γεώργιον Κοζώνην τον μονόχειρα και Δημήτριον Λεωνίδην. Ο αγέρωχος κυβερνήτης διευθύνετο προς τον ναόν του Αγίου Σπυρίδωνος, και η κλίσις του σώματός του προς την γην επρόδιδε την θλίψιν της ψυχής του. Έρριψε βλέμμα διαπεραστικόν προς τον Εξόριστον, και το πρόσωπόν του, εξαγριωθέν διά μιας, εφάνη να προεμήνυσεν ότι έμελλε ν’ ανακαλύψη τον υπό χωρικήν στολήν κρυπτόμενον εχθρόν του. Αλλά δύο άλλοι άνθρωποι ολίγον τι μακράν είλκυσαν όλην την προσοχήν του. Ήσαν αυτοί ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης και ο θείος του Κωνσταντίνος, προσευχόμενοι παρά την θύραν της εκκλησίας, ο εις ένδον και ο άλλος έξω. Προ πολλού χρόνου υπό φύλαξιν αστυνομικήν όντες, συνοδεύοντο τότε από δύο στρατιώτας της Πολιταρχίας. Κατά πρώτην πρόσοψιν αποδειλιάσας, ως φαίνεται, ο Καποδίστριας, εστάθη ολίγον, και τα όμματά του εστράφησαν εις την γειτονεύουσαν οικίαν του υπουργού του Ροδίου. Αλλ’ έπειτα, ως να είχεν ερυθριάσει διά τοιούτον δείγμα μικροψυχίας, επροχώρησε θαρραλέως, έφθασε πλησίον εις τους Μαυρομιχάλας και τους εχαιρέτησεν, ότε ο μεν Γεώργιος από την μαύρην χλαίναν, την οποία εφόρει, εξέφερε με την μίαν χείρα ξιφίδιον, και αρπάσας αυτόν με την άλλην εκ του στήθους, του το ενέπηξε δις και τρις εις το υπογάστριον, κατά τον δεξιόν βουβώνα. ο δε Κωνσταντίνος εκένωσε ταυτοχρόνως θανατηφόρον πυροβόλον όπισθεν της κεφαλής του… Ο κυβερνήτης της Ελλάδος έπεσεν ύπτιος, και αναστρέψας αγρίως τους οφθαλμούς, έδειξε και αποθνήσκων την αφοβίαν, ήτις τον εχαρακτήριζεν. «Εκδικήσεως αποφράς ημέρα! Γενικής απελπισίας έκρηξις θανάσιμος!», είπε καθ’ εαυτόν, δακρύσας ο Εξόριστος, και όπισθέν του άλλη εκπυρσοκρότησις ηκούσθη, και άλλο θύμα έπεσε κατά γης… Ο πυροβοληθείς ήτον ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης.

Ο φόνος του κυβερνήτου εν ροπή οφθαλμού διεκοινώθη καθ’ όλην την πόλιν, και πανταχόθεν το στρατιωτικόν συνέρρεεν ατάκτως. Αφήσας μετά πολλών άλλων την πλήρη αιμάτων και θορύβου οδόν ο Εξόριστος, εξήλθε τεταραγμένος από το Ναύπλιον. Περίεργος δε να ιδεί το αποβησόμενον, ελησμόνει ότι εκινδύνευε, και αντί να ταχύνει τα βήματά του προς το Τολόν, εβάδιζε βραδέως προς την Πρόνοιαν. Αφού περιεφέρθη πολλήν ώραν εις το Προάστιον χωρίς να δυνηθεί να μάθει τι νεότερον, ιδών τέλος πάντων πολλούς ανθρώπους συναθροιζομένους εις εν καφενείον, υπήγεν εκεί και αυτός.

«Εστεκόμην εις την εκκλησίαν», διηγείτο εις πολίτης καθ’ ην στιγμήν εισήρχετο εις το καφενείον ο Εξόριστος, «έμπροσθεν της εισόδου, όταν ήλθον οι δύο Μαυρομιχάλαι. Ο Γεώργιος, αφού ησπάσθη την εικόνα, παρήγγειλεν εις ένα στρατιώτην, όστις τον συνόδευε, ν’ ανάψει λαμπάδα εις τον Άγιον, και ύστερον εστάθη μέσα, ακουμβών εις το φύλλον της θύρας. Ο κλήτωρ της Αστυνομίας, κατά την συνήθειαν, έδωκεν είδησιν ότι έρχεται ο κυβερνήτης, και οι Μαυρομιχάλαι συνεννοήθησαν ευθύς με τα νεύματα. Μόλις εκείνος επάτησε το κατώφλιον, και αυτοί, ενώ εχαιρέτα, τον εκτύπησαν σχεδόν εις την αυτήν στιγμήν, ο Γεώργιος με μαχαιρίδιον, και ο Κωνσταντίνος με πυροβόλον. “Τι σας έκαμα;…”, αυτό μόνον τον ήκουσα να ειπεί, και τον είδα να πέσει νεκρός. Την περασμένην Κυριακήν, και χθες ακόμη, ήλθον οι δύο Μαυρομιχάλαι εις τον Άγιον Σπυρίδωνα, και καθώς σήμερον, εστάθησαν εις την αυτήν θέσιν με τον αυτόν, ως φαίνεται, σκοπόν. Το παράξενον είναι ότι, προ ενός μηνός και περισσότερον, ο αστυνόμος του Ναυπλίου, μαθών ότι ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης είχεν αγοράσει εξ πιστόλας από ένα Τήνιον έμπορον, το είχεν αναγγείλει ευθύς με το μέσον του διοικητού Αξιώτου εις τον κυβερνήτην. Αυτός όμως δεν έδωκε την παραμικράν προσοχήν, και δεν είναι αμφιβολία ότι με κανέν από αυτά τα όπλα σήμερον εφονεύθη».

Βιβλιογραφικά

Αλέξανδρος Σούτσος, Ο Εξόριστος του 1831, Νεφέλη, Αθήνα 1996, σ. 167-170.

Μεταδεδομένα

< Δολοφονία > < Σούτσος > < Καθαρεύουσα >

▲▲▲

Αλι-Χουρσίντ μπέης

(απόσπασμα)


Στέφανος Βαλλιάνος, αδελφός του πλοιάρχου Μαρίνου Βαλλιάνου, φίλος της οικογενείας μου, γνωστός εταιριστής της Μεγάλης Ιδέας, και στενός του Ιω. Καποδιστρίου οπαδός, με εδέχθη ως υιόν. Η εποχή εκείνη ήτο θλιβερά διά την Ελλάδα. Δολοφονηθέντος του Κυβερνήτου, η αναρχία εδέσποζεν. Εμφύλιοι ταραχαί επεκράτουν. Ναπαίοι και Μπαρλαίοι, ήτοι καποδιστριακοί και ελευθερόφρονες, εμάχοντο προς αλλήλους. Οι Στερεοελλαδίται έλεγον: «Στο Μοριά πάμε, τ’ αρνί να φάμε». Οι Πελοποννήσιοι έλεγον: «Στου Περούκα το βαγένι το Σύνταγμα θα γένει». Ο επίκουρος γαλλικός στρατός κατεπολέμει τους αντάρτας. Η Αθηνά αντεκατέστησε τον καταργηθέντα Φοίνικα ως εθνόσημον. Ο Πόρος έπαθεν εξ εμφυλίου πολέμου. Το μόνον μέγα πολεμικόν πλοίον, η φρεγάτα Ελλάς, κατεκάη. ο στρατός διελύθη, το ναυτικόν παρέλυσεν. Επί του ιστού του Παλαμηδίου τρεις συνάμα υψούντο σημαίαι: αγγλική, γαλλική και ρωσική, αι των τριών προστατίδων της Ελλάδος δυνάμεων, υπέρ ων ο ελληνικός κλήρος εδέετο εν τη λειτουργία, ως δέονται υπέρ των οικείων ηγεμόνων. Σιτοδεία κατέλαβε το Ναύπλιον, οι δε απονενοημένοι ήρωες των κορυφουμένων τούτων δεινών, μεθυσκόμενοι, έψαλλον άσματα άσεμνα.

Ζωηρά και ανεξάλειπτος διετηρήθη εν τη μνήμη μου η εποχή εκείνη, διότι τότε αι αλληλομαχίαι των Ελλήνων κατέθλιβον την καρδίαν μου, εν ω πρότερον με εφαίδρυνον.

Βιβλιογραφικά

Βασίλειος-Μιλτιάδης Νικολαΐδης, Αλι-Χουρσίντ μπέης. Επεισόδιον της Ελληνικής Επαναστάσεως, Νεφέλη, Αθήνα 2001, σ. 242-243.

Μεταδεδομένα

< Δολοφονία > < Μεγάλες Δυνάμεις > < Εμφύλια διαμάχη >

Ιστορία

Γραπτές πηγές

  1. Η δολοφονία του Καποδίστρια

    2. Η δολοφονία του Καποδίστρια

    «Τρομερόν και φρικτόν άκουσμα! Μέγα και ανήκουστον δυστύχημα κατέλαβε την Ελλάδα! Άνδρες αιμάτων κατέβαψαν τας ανόσιους χείρας των εις το αίμα του Πατρός της Πατρίδος.

    Το πρωί της παρελθούσης Κυριακής, 27 του λήγοντος μηνός, ενώ η αείμνηστος Αυτού Εξοχότης εισήρχετο κατά το σύνηθες εις τον ενταύθα ναόν του Αγίου Σπυρίδωνος διά να προσφέρη την πνευματικήν λατρείαν εις τον Ύψιστον εν μέσω του λαού, εις τον οποίον η παρουσία του ενέπνεε την φιλοστοργωτάτην παρηγορίαν, και η ευσέβειά του, το παράδειγμα της ακρότατης των αρετών, δύο αλιτήριοι, ο Κωνσταντίνος και ο Γεώργιος Μαυρομιχάλαι, τον αφήρεσαν, την ζωήν, και αφήρεσαν εκ μέσου του έθνους τον αγαπητόν αρχηγόν του. Οποία εκπληκτική λύπη και αδημονία κατεκυρίευσεν ευθύς όλους! Ποιοι κοπετοί και θρήνοι ανδρών, γυναικών και παίδων συνώδευσαν το λείψανον της αοιδήμου Α.Ε. εις το παλάτιον!»

    Εφ. Γενική Εφημερίς, 30 Σεπτεμβρίου 1831.

  2. Η Αντιπολίτευση κατά του Κυβερνήτη Ιω. Καποδίστρια

    3. Η Αντιπολίτευση κατά του Κυβερνήτη Ιω. Καποδίστρια

    «Το πρωί της 27 Σεπτεμβρίου 1831 ο Ιω. Καποδίστριας δολοφονήθηκε από τον Κωνσταντίνο και τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη. Κτυπήθηκε μπροστά στο ναό του Αγ. Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Ο συνοδός του Κυβερνήτη πλήγωσε τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη, ο οποίος, αδυνατώντας να διαφύγει, πιάστηκε από το οργισμένο πλήθος και θανατώθηκε οικτρά. Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης μαζί με τους Ανδρέα Γεωργίου και Ιω. Καραγιάννη, φύλακες των Μαυρομιχαλαίων που είχαν γίνει συνεργοί, κατέφυγε στη γαλλική πρεσβεία. Ο Rouen αναγκάστηκε να παραδώσει τους ένοχους υπό τον όρο να δικαστούν. Χάρις στις έγκαιρες ενέργειες του φρουράρχου Ναυπλίου Αλμέιδα και την ψυχραιμία του τακτικού στρατού, η τάξη διατηρήθηκε και αποφεύχθηκαν αντίποινα κατά των γνωστών αντικυβερνητικών. Στην ανάκρισή του ο Γ. Μαυρομιχάλης αρνήθηκε κάθε συμμετοχή στο έγκλημα. αυτόπτες όμως μάρτυρες βεβαίωσαν ότι αυτός μαχαίρωσε τον Κυβερνήτη τη στιγμή που τον πυροβολούσε ο Κ. Μαυρομιχάλης. Συγκροτήθηκε στρατιωτικό δικαστήριο για να τον δικάσει. Οι δικηγόροι του πρόβαλαν αναρμοδιότητα του δικαστηρίου, που δεν έγινε δεχτή. Ο Γ. Μαυρομιχάλης καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Στη δίκη του δεν αποκάλυψε τίποτα για τα κίνητρα της πράξης τους. Μόνο στη διαθήκη του, κάπως συγκεχυμένα, μίλησε για σύνταγμα, νόμους ελεύθερους, ομόνοια. Τίποτα δεν είχαν αποκαλύψει και οι δύο συνεργοί των Μαυρομιχαλαίων. Απ' αυτούς ο Ιω. Καραγιάννης καταδικάστηκε σε θάνατο και ο Ανδρ. Γεωργίου σε πολυετή φυλάκιση.»

  3. Νεοελληνική Πολιτική Ιστορία 1828-1843

    4. Νεοελληνική Πολιτική Ιστορία 1828-1843

    «Οι προειδοποιήσεις για την εναντίον του συνωμοσία δεν τον είχαν πτοήσει. "Εάν οι Μαυρομιχάλαι θέλουν να με δολοφονήσουν" είχε πει, "ας με δολοφονήσουν. Τόσον το χειρότερο δι' αυτούς. Θα έλθη κάποτε η ημέρα, κατά την οποίαν οι Έλληνες θα εννοήσουν την σημασίαν της θυσίας μου". Η εφημερίδα Απόλλων της Ύδρας, το κυριότερο όργανο της αντιπολίτευσης κατά του Κυβερνήτη, ανακήρυξε τους δολοφόνους τυραννοκτόνους, γράφοντας ότι "οι δύο Μαυρομιχάληδες έγιναν μιμηταί των Αρμοδίων και Αριστογειτόνων, των Βρούτων και Κασσίων, διά να απαλλάξουν το έθνος από το τέρας της τυραννίας". Ο λαός όμως θρήνησε πικρά τον τραγικό θάνατό του και οι εκδηλώσεις οδύνης κατά την ημέρα της κηδείας του Καποδίστρια ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο.»

  4. Το Ελληνικό Κράτος κατά το 1831

    5. Το Ελληνικό Κράτος κατά το 1831

    «Το σώμα του Καποδίστρια, μετά τη νεκροτομή και τη σύνταξη της ιατροδικαστικής εκθέσεως, ταριχεύθηκε και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, ως την ημέρα της κηδείας του στις 18 Οκτωβρίου, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Ναύπλιο. Στη Γενική Eφημερίδα της Ελλάδος, που τυπωνόταν επί μακρό διάστημα με χονδρό πένθιμο περιθώριο, δημοσιεύονται όλες οι ειδήσεις για τη δολοφονία, για τα ψηφίσματα του εθνικού πένθους, για τις πάνδημες συγκλονιστικές εκδηλώσεις του λαού, για τις αμέτρητες αναφορές του, καθώς και η λεπτομερής περιγραφή της κηδείας του.

    Ο λαός της Ελλάδος θρήνησε τον τραγικό θάνατο του Καποδίστρια. Οι εκδηλώσεις οδύνης κατά την ημέρα της κηδείας αποτελούν τη συγκλονιστικώτερη μαρτυρία για την αγάπη, την πίστη και την αφοσίωση των Ελλήνων στον Κυβερνήτη. Ο Κολοκοτρώνης, που έμαθε την απίστευτη είδηση στην Τριπολιτσά, το βράδι της ίδιας ημέρας κλείνει στη «Διήγησή» του, με μια φράση, τον εθνικό συγκλονισμό: "Την αυγήν όπου το έμαθαν οι πολίτες της Τριπολιτσάς, έμειναν νεκροί. Άφησαν τα εργαστήριά τους, τις δουλειές τους, και επερπατούσαν στους δρόμους σαν τρελλοί… ".

    Τον επικήδειο λόγο στη νεκρώσιμη ακολουθία εκφώνησε ο επίσκοπος Ανδρούσης Ιωσήφ. Η νεκρική πομπή πέρασε από μεγάλο τμήμα της πόλεως και οι προσόψεις όλων των σπιτιών "επενθοσόλουν". Πλήθος αμέτρητο λαού ακολουθούσε την επίσημη πομπή, που "μόλις εκίνησεν από το παλάτιον της Κυβερνήσεως πανταχόθεν ήρχισαν ν’ ακούωνται κλαυθμοί και κοπετοί». Από όπου περνούσε ο νεκρός του Κυβερνήτη "ο λαός με ολολυγμούς τον υπεδέχετο, θρηνούντων και αναβοώντων τον πατέρα! την ελπίδα!", γράφουν ομόφωνα τα κείμενα της εποχής.»

  5. Ημερολόγιον Σκόκου

    6. Ημερολόγιον Σκόκου

    «Συρροή δυσμενών περιστάσεων και ατμοσφαίρα παθών συνετέλεσαν εις την μοιραίαν εξέλιξιν των θλιβερών εκείνων γεγονότων του Ναυπλίου. Η αυθαίρετος φυλάκισις του Πετρόμπεη, του Αρχηγέτου και Προστάτου της εθνεγερσίας- ύβρις, ήτις κατά τα κρατούντα παρά τοις Μανιάταις έθιμα μόνον διά θανάτου τιμωρείται και αποπλύνεται- η απηνής κατ' εισηγήσεις ατυχείς και εκ παραγνωρίσεως καταδίωξις των μελών της οικογενείας αυτού, ο κοχλάζων αναβρασμός κατά του Κυβερνήτου ως πολιτικού οργάνου ξένης και κραταιάς δυνάμεως, η κατά τας ημέρας εκείνας παρασκευαζόμενη εκστρατεία κατά της Ύδρας, πρωτίστως όμως το κορυφωθέν αίσθημα της προσωπικής εκδικήσεως και της τιμωρίας- υπήρξαν τα ελατήρια του ολεθρίου διαβήματος των δύο τούτων τέκνων της Μάνης και ουχί η εξυπηρέτησις ξένων παθών, διότι ήτο αδύνατον, άνδρες με τέτοιον ανεπίληπτον παρελθόν και με αληθείς θυσίας εις το ευγενές είδωλον της πατρίδος, να γίνωσι τυφλά όργανα της κατά του Κυβερνήτου αντιπολιτεύσεως.»

  6. Νεοελληνική Πολιτική Ιστορία 1828-1843

    7. Νεοελληνική Πολιτική Ιστορία 1828-1843

    «Η αύξουσα δημοτικότητα του Κυβερνήτη, η αντιπάθειά του προς τους κοτζαμπάσηδες, τους οπλαρχηγούς και τους Φαναριώτες- δηλαδή προς τα ηγετικά στελέχη του επαναστατικού αγώνα- και η μέριμνά του να επιβάλει το κράτος του νόμου- καταστέλλοντας τις ανταρσίες που εκδηλώνονταν σε διάφορες περιφέρειες, όπως στη Μάνη, στην Ύδρα ή στον Πόρο με τη ναυτική ανταρσία του Μιαούλη- δημιούργησαν τις προϋποθέσεις μιας ισχυρής εναντίον του αντιπολίτευσης. Κύριοι φορείς του αντιπολιτευτικού αγώνα ήταν οι υποστηρίζοντες τη σύνδεση της Ελλάδας με τη Μεγάλη Βρεταννία, εκείνοι δηλαδή, οι οποίοι επρόκειτο να εμφανιστούν ως ηγεσία του αποκληθέντος αγγλικού κόμματος, ενώ οι γαλλόφιλοι, που θα αποτελέσουν τον πυρήνα του γαλλικού κόμματος, ή παρέμειναν ουδέτεροι ή ενίσχυσαν την αντιπολίτευση. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι οπαδοί του Κυβερνήτη, οι οποίοι απέβλεπαν στη Ρωσία, αποτέλεσαν τον πυρήνα του ρωσικού κόμματος.»

  7. Νεοελληνική Πολιτική Ιστορία 1828-1843

    8. Νεοελληνική Πολιτική Ιστορία 1828-1843

    «Λίγο πριν δολοφονηθεί ο Καποδίστριας από τους Μαυρομιχαλαίους, έγραφε, στις 14 Σεπτεμβρίου 1831, προς τον φίλο του Εϋνάρδο τα εξής: "Για να φτιάξουν τα εσωτερικά πρέπει να μας αφήσουν ήσυχους τα εξωτερικά. Λέγω δε εξωτερικά γιατί τα δικά μας επαναστατικά κινήματα είναι ακολουθήματα ευθέα και άμεσα εκείνων και καρποί των αγώνων ανθρώπων εργολαβούντων αυτά χάριν του ιδικού των συμφέροντος. Και δεν είναι μόνον οι αποτελούντες την φατρίαν της Ύδρας, αλλά και άλλοι που βρίσκονται εδώ εις το Ναύπλιον και ωθούν εκείνους. Από τούτους έπρεπε να μας ελευθερώσουν αι εξωτερικαί επεμβάσεις, διαφορετικά δεν υπάρχει σωτηρία διά τον δυστυχή τούτον τόπον". και λίγο πιο κάτω: "Οι ναύαρχοι και οι πρέσβεις της Γαλλίας και της Αγγλίας δείχνουν φιλίαν προς τους ανθρώπους της Ύδρας".»

  8. Ελληνική πολιτεία, 1828-1831

    9. Ελληνική πολιτεία, 1828-1831

    «Ο αντικαποδιστριακός αγώνας εκδηλώθηκε με εξεγέρσεις στην Ύδρα, τη Μάνη, την Αταλάντη και σε μικρότερο βαθμό στη Δυτική Ελλάδα (Γρίβας), τα Καλάβρυτα και τη Ρούμελη (Καρατάσος), την οποία ενίσχυσε ο Μαυροκορδάτος. Οι δύο πρώτες αποδείχτηκαν οι πιο σημαντικές. Η ποικιλία των συμφερόντων τα οποία θίγονταν από τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα της κεντρικής εξουσίας προκάλεσε μια ετερόκλητη συμμαχία, που εκδηλώθηκε το 1831.

    Η επέμβαση ρωσικής ναυτικής δύναμης κατά των Υδραίων που κατέλαβαν τον ναύσταθμο στον Πόρο, με επικεφαλής τον Μιαούλη, είχε ως αποτέλεσμα αυτός να ανατινάξει το καύχημα του ελληνικού στόλου, τη φρεγάτα Ελλάδα. Αν η καταστολή στον Πόρο έκλεισε προσωρινά το κεφάλαιο "Ύδρα", η Μάνη, αντίθετα, επρόκειτο ν’ αποδειχθεί μοιραία για τον ίδιο τον Κυβερνήτη. Οι συνθήκες αναρχίας που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του Αγώνα εξασφάλιζαν στους Μανιάτες μια ιδιότυπη φορολογική ασυλία. Η επιμονή του Καποδίστρια να υποτάξει τον σημαντικότερο ηγέτη της Μάνης, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, προκάλεσε το τραγικό του τέλος. Στις 27 Σεπτεμβρίου/9 Οκτωβρίου 1831 ο Καποδίστριας έπεσε νεκρός στην είσοδο του ναού του Αγίου Σπυρίδωνα του Ναυπλίου, χτυπημένος από τον αδελφό και τον γιο του φυλακισμένου Πετρόμπεη.»

  9. Τα πολιτικά γεγονότα από τις 27 Σεπτεμβρίου ως το τέλος Δεκεμβρίου (1831)

    10. Τα πολιτικά γεγονότα από τις 27 Σεπτεμβρίου ως το τέλος Δεκεμβρίου (1831)

    «Η σύνθεση της Διοικητικής Επιτροπής δεν παρουσίαζε εγγυήσεις για μια ομαλή πολιτική εξέλιξη, γιατί γνωστή και φανερή ήταν η αντίθεση του Αυγουστίνου και του Κολοκοτρώνη με τον Κωλέττη. Ο Κωλέττης βέβαια δεν ανήκε στους άκρους αντιπολιτευόμενους και παρά τη διάστασή του με τους κυβερνητικούς είχε τηρήσει μια επαμφοτερίζουσα ή καλύτερα καιροσκοπική στάση, για να δράση στην κατάλληλη στιγμή. Γι' αυτό τον λόγο, και όταν δέχθηκε να συμμετάσχη στη Διοικητική Επιτροπή, δεν διέκοψε τις επαφές και τις σχέσεις του με τους αντιπολιτευόμενους της Ύδρας, αλλά προσπάθησε να τις εναρμονίση με τη νέα του ιδιότητα.

    Από το άλλο μέρος ο Αυγουστίνος και ο Κολοκοτρώνης, προσπαθώντας να κρατήσουν την πολιτική γραμμή του Κυβερνήτη και επιδιώκοντας να αποσπάσουν τον Κωλέττη από την αντιπολίτευση, υποχωρούσαν σε πολλές προτάσεις και απαιτήσεις του.»

  10. Περίοδος βασιλείας του Όθωνος 1833-1862

    11. Περίοδος βασιλείας του Όθωνος 1833-1862

    «Οι αντιξοότητες και δυστυχίες, από τις oποίες υπέφεραν οι Έλληνες κατά την εμφύλια διαμάχη του 1832, επηρέασαν σημαντικά την αναδιοργάνωση της χώρας, ενώ οι συνέπειές τους είχαν επιπτώσεις στη διοίκηση, στην οικονομία και στην πολιτική ζωή της. […] Εξουθενωμένη η Διοικητική Επιτροπή δεν είχε ουσιαστικά καμιά δύναμη έξω από την περιοχή του Ναυπλίου. και εκεί όμως το κύρος της βασιζόταν κατά πολύ στην προστασία των ξένων όπλων. Οι δραστηριότητες των γραμματέων της Επικρατείας δεν ανταποκρίνονταν σε πραγματικές διοικητικές αρμοδιότητες και έμενε μόνο η συμβολική, σκιώδης παρουσία και συμμετοχή τους στην ωχρή απεικόνιση αυτού που θα ονόμαζε κάνεις ελληνικό κράτος. […] Τον Οκτώβριο τα Εθνικά Σώματα είχαν πάψει να λειτουργούν, πράγμα που έδειχνε πως η βία αποτελούσε πλέον το μοναδικό μέσο για επικράτηση. Οι άτακτες στρατιωτικές μονάδες, αποβάλλοντας κάθε έννοια πειθαρχίας, από τη στιγμή που η κυβέρνηση βρέθηκε σε αδυναμία να εξασφαλίζει τη συντήρησή τους, εγκατέλειπαν την υπηρεσία τους επιδιδόμενες σε λεηλασίες στην ύπαιθρο. Οι κάτοικοι εξάλλου των λεηλατούμενων περιοχών, στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν, ενώνονταν συχνά με τους άτακτους αυξάνοντας τον αριθμό τους. Τόσο μεγάλη στάθηκε η αδυναμία της κεντρικής εξουσίας, ώστε οι κοινότητες, τις οποίες είχε σχεδόν αχρηστεύσει η συγκεντρωτική εξουσία που είχε ασκήσει ο Κυβερνήτης, ξαναπήραν δύναμη καθώς ήταν υποχρεωμένες, για να διατηρηθούν, να συγκρατήσουν τις αδελφοκτόνες διαμάχες, επιστρατεύοντας τους χωρικούς σε τοπικές στρατιωτικές ομάδες. Έτσι η διακυβέρνηση του τόπου ξαναπέρασε στις τοπικές αρχές: αυτή ήταν την ώρα εκείνη η μόνη μορφή διοικήσεως.»

  11. Τα πολιτικά γεγονότα από τις 27 Σεπτεμβρίου ως το τέλος Δεκεμβρίου (1831)

    12. Τα πολιτικά γεγονότα από τις 27 Σεπτεμβρίου ως το τέλος Δεκεμβρίου (1831)

    «Στο μεταξύ κατά τις αρχές Δεκεμβρίου ο Κάνιγκ, επιστρέφοντας στην Κωνσταντινούπολι, πέρασε από το Ναύπλιο την ημέρα ακριβώς εκείνη που ετοιμαζόταν να ξεσπάση η σύγκρουση συνταγματικών και κυβερνητικών στο Άργος. […] Έγραψε στον υπουργό των Εξωτερικών Πάλμεστρον από 26 Δεκεμβρίου 1831 ότι θεωρούσε απελπιστική την κατάσταση των ελληνικών πραγμάτων και ότι μόνο μέσο θεραπείας ήταν η σύντομη εκλογή ηγεμόνος για να αποκαταστήση την ομαλότητα στη χώρα και να την οργανώση οριστικά. Συνεχίζοντας περιέγραφε τον Αυγουστίνο σαν τον μόνο κατάλληλο ανάμεσα σε πολλούς άλλους ακατάλληλους. Επιπλέον ο Κάνιγκ, αφού συσκέφθηκε με τους αντιπρέσβεις, επέδωσε στις 28 Δεκεμβρίου εμπιστευτικό υπόμνημα στην ελληνική κυβέρνηση, στην οποία ανέφερε ότι η Ελλάδα, αν ξαναγινόταν πάλι εστία ταραχών και θέατρο ενός αιματηρού πολέμου, κινδύνευε να φανή στα μάτια της Ευρώπης σαν ανίκανη να κράτηση τη θέση που της έδωσαν. Συμβούλευσε κατόπιν τον Αυγουστίνο να εγκαθίδρυση ένα προσωρινό σύστημα διοικήσεως, για να κατευνάση τα πάθη και να σώση τη χώρα από την αναρχία. Δεν έπρεπε να φέρη σε απελπισία τους Ρουμελιώτες, την Ύδρα, το ισχυρότατο νησί του Αιγαίου, και τη Μάνη, την πολεμικώτατη επαρχία της Πελοποννήσου.»

  12. Από τον Καποδίστρια στον Όθωνα

    13. Από τον Καποδίστρια στον Όθωνα

    «Ενώ η Ελλάδα μαστιζόταν από τις ενδοκομματικές διενέξεις, την απείθεια των στρατευμάτων που πέρασαν από τον Ισθμό στην Πελοπόννησο και τον ξεσηκωμό των παλαιών οπαδών του Καποδίστρια, οι εκπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων στο Λονδίνο φρόντιζαν για την εκλογή του νέου ηγεμόνα της χώρας και στην Κωνσταντινούπολη γίνονταν διαπραγματεύσεις με την Πύλη για την επαναφορά των συνόρων στη γραμμή Βόλου-Άρτας. Συγκεκριμένα, οι πληρεξούσιοι της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Ρωσίας στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου την 1η Φεβρουαρίου 1832 συμφώνησαν για την επιτακτική ανάγκη εκλογής του Όθωνα ως ηγεμόνα της Ελλάδας προκειμένου να επέλθει η ποθητή ηρεμία στη χώρα.»

Οπτικό υλικό

  1. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια
  2. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια
  3. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια
  4. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια
  5. Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια
  6. Το πλοίο «Ελλάς» του εθνικού στόλου
  7. Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης
  8. Γεώργιος Μαυρομιχάλης
  9. Αυγουστίνος Καποδίστριας
  10. Ιωάννης Κωλέττης
  11. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Οπτικοακουστικό υλικό

  1. Η αντιπολιτευτική πολιτική
  2. Η αντιπολίτευση
  3. Η δολοφονία Καποδίστρια
  4. Δολοφονία Καποδίστρια
  5. Περίοδος Αναρχίας