1940

Στις 15 Αυγούστου οι Ιταλοί τορπιλίζουν το καταδρομικό Έλλη έξω από την Τήνο. Στις 28 Οκτωβρίου ο Ι.Μεταξάς αρνείται την παραχώρηση κυριαρχίας στην Ιταλία σημαντικού ελληνικού εδάφους. Αρχίζει η ιταλική επίθεση εναντίον της Ελλάδας που ανακόπτεται από τον ελληνικό στρατό που στη συνέχεια αντεπιτίθεται και καταλαμβάνει τις πόλεις Κορυτσά, Άγιους Σαράντα και Αργυρόκαστρο μέσα σε αλβανικό έδαφος.

Διαβάστε σχετικά:
Κυριακή, 9 του Δεκέμβρη
Οι καμπάνες όλες μαζί αρχίσανε να σημαίνουνε μια λέξη: «Αργυρόκαστρο» και μαζί με τις καμπάνες, χιλιάδες άνθρωποι, μυριάδες, φωνάζανε ρυθμικά την ίδια λέξη: Α-ργυ-ρο-κα-στρο. Α-ργυ-ρο-κα-στρο. Όμορφη λέξη! Όμορφη Κυριακή! Έχει και όνομα: 9 του Δεκέμβρη.
Τώρα χορεύουμε στην Ομόνοια, πάνω στην πλατεία, γύρω από τις εννιά μούσες. Όταν το βράδυ θα γυρίσουμε στο σπίτι, κουρασμένες, σκονισμένες, ιδρωμένες, πριν ακόμη πιούμε ένα ποτήρι νερό, πριν ακόμη μιλήσουμε τόσο δα στη μητέρα, θα τρέξουμε στο δωμάτιό μας για να καρφιτσώσουμε τη σημαιούλα πάνω στο χάρτη: Αργυρόκαστρο! Σκεπάστηκε ο χάρτης. Όλες τούτες τις ημέρες καρφιτσώνουμε: Κορυτσά!, Μοσχόπολις! Πόγραδετς! Πρεμετή! Άγιοι Σαράντα! Δελβίνο! Κι απόψε Αργυρόκαστρο! Πανωλεθρία οι Ιταλοί. Όλο προχωρούμε, κι αυτοί πάνε πίσω. Μετράμε με την Ειρήνη τις μέρες. Δηλαδή θα πρέπει να βρούμε άλλο χάρτη; Τούτος δεν έχει τη Ρώμη. Γελάμε. Η χαρά μας τραντάζει την πόλη.
Χορεύουμε στην Ομόνοια. Σταμάτησαν τ’ αυτοκίνητα, οι αστυνομικοί γίνανε όλοι τους κάτι συμπαθητικοί άνθρωποι που όλο χαμογελάνε. Τα παιδιά σκαρφάλωσαν στους ώμους των πατεράδων, οι Άγγλοι στρατιώτες με τα ξανθά μαλλιά, τα κόκκινα πρόσωπα, σαν ξεχαρβαλωμένες κούκλες, μεθυσμένοι, βαστάνε από το χέρι τους ευζώνους που δίνουν κάτι πήδους ίσαμε εκεί πάνω, βαρώντας με την ανάστροφη το τσαρούχι τους. Χορεύουνε και γέροι Κρητικοί με τις φαρδιές μαύρες βράκες τους και το κόκκινο ζουνάρι, χορεύουνε και οι γριές. Εγώ βράχνιασα από τις πολλές φωνές. Ένα μεγάφωνο λέει συνέχεια: «Προσοχή! Προσοχή! Ο ηρωικός μας στρατός κατέλαβε την πόλιν του Αργυροκάστρου…» Παντού στήσανε μεγάφωνα για ν’ ακούμε τη φωνή της νίκης.

Άκουσε τις αφηγήσεις ενός κοριτσιού την εποχή εκείνη:
http://www.bookbook.gr/%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CF%...

Από το βιβλίο της Μαρίας Ηλιού, Παιχνίδια πολέμου, Εστία, 2012