1918
Τα ψηλά βουνά
Τα ψηλά βουνά
O Παπαδιαμάντης μεταφέρει συχνά στα διηγήματά του σκηνές από τον κόσμο των παιδιών: είτε περιστατικά που αποκαλύπτουν την αθωότητα, την ανεμελιά, τα όνειρα, την ελευθερία και τις επιθυμίες της παιδικής ηλικίας, (πιθανώς και ως αναμνήσεις από τη δική του παιδική ηλικία στη Σκιάθο-αυτοδιηγητική αφήγηση), μια αθωότητα που δοκιμάζεται μέσα στον τραχύ κόσμο των μεγάλων είτε σκηνές που φανερώνουν την πίεση που ασκούν οι κοινωνικές καταστάσεις στα παιδιά-ήρωες με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται η τραγική παραβίαση του φυσικού συμβολαίου και του ηθικού κανόνα που περιφρουρούν το δικαίωμα του παιδιού στη χαρά και την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας.
Και τάχα δεν μπορούσαν να είναι κι αυτοί εκεί ψηλά;
Πολλές φορές ο δάσκαλος τους είχε πει στο μάθημα πως τα παιδιά , που είναι στην τελευταία τάξη του ελληνικού, μπορούν να πάνε μόνα τους στο βουνό. Πως άμα έχουν θάρρος και πειθαρχία, μπορούν να κατοικήσουν μόνα τους εκεί ένα δυο μήνες. Φτάνει να έχουν την άδεια του πατέρα τους, την κατοικία τους και τροφή. “Πόσα πράματα, τους είπε, θα μάθετε όταν πάτε τόσο ψηλά! Ούτε το βιβλίο μπορεί να σας τα πει ούτε εγώ.” Κι έφυγε κι αυτός για την πατρίδα του , για να περάση τις διακοπές. Ήταν βέβαιο, πως, άμα θέλουν τα παιδιά θα το κατορθώσουν.
Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Τα ψηλά βουνά, Κρατικό Αναγνωστικό της Γ΄τάξης του Δημοτικού