Προηγούμενο   Επόμενο
Τέλος 
τα παιδιά εκείνη την εποχή

1773

Μουσταφά του Γ’ και συντεχνίες

  • Ο Σουλτάνος Μουσταφά Γ'

Αυτοκρατορικό διάταγμα του σουλτάνου Μουσταφά του Γ’ σχετικό με τα συντεχνιακά ζητήματα, όπου αναφέρονται και περιγράφονται ρητά τα (πολλά) δικαιώματα και οι (ελάχιστες) υποχρεώσεις των μαστόρων προς τα τσιράκια τους.

Διαβάστε σχετικά:
Αυτοκρατορικό διάταγμα του σουλτάνου Μουσταφά του Γ’ σχετικό με τα συντεχνιακά ζητήματα

Σουλτανικό φιρμάνι-διαταγή, προς τους υψηλώς μορφωμένους, άξιους και δίκαιους καδήδες…των καζάδων, που βρίσκονται στην Ευρωπαϊκή Τουρκία, Βαλκανική Χερσόνησο (Ρουμελία), Μικρασία (Ανατολή), Αίγυπτο, Τυνησία και Τρίπολη….
Οι αντιπρόσωποι των εσναφιών… κατέφθασαν αισίως στην ένδοξη πρωτεύουσά μου Κωνσταντινούπολη, εμφανίστηκαν οι ίδιοι στην Υψηλή Πύλη, όπου παρακάλεσαν για την επικύρωση και νομιμοποίηση του νέου Δικαίου και κανονισμού των εσναφιών….
πειθαρχικότατα παρακαλούν μπροστά στα πόδια μου να εκδώσω, γι’ αυτό το τόσο σπουδαίο ζήτημα των εσναφιών στην αυτοκρατορία μου, ένα νέο διάταγμα με το οποίο να νομιμοποιούνται και ανανεώνονται εκ νέου τα έθιμα και τα πατροπαράδοτα δίκαια και διατάξεις για τις συντεχνίες και για τον τρόπο της οργάνωσής τους.

….1. Ο μαθητής-τσιράκι σ’ έναν μάστορα, σ’ οποιοδήποτε επάγγελμα, είναι υποχρεωμένος πριν απ’ όλα, να μάθει και να συνηθίσει στην υπακοή, σεμνότητα, καλοψυχία, σεβασμό, φρονιμάδα και στην καλή και ανεπίληπτη συμπεριφορά˙ χωρίς αυτές τις αρετές και προσόντα το τσιράκι-μαθητής δεν μπορεί να εξελιχθεί στο βαθμό “μάστορας” και δεν μπορεί ν’ ανοίξει μαγαζί ή εργαστήρι για λογαριασμό του.
2. Το τσιράκι-μαθητής, εφόσον έχει αποκτήσει και κατέχει τις παραπάνω αρετές και ψυχικά χαρίσματα και εφόσον ο αρμόδιος μάστορας διέκρινε και διαπίστωσε σ’ αυτόν πλήρη ωριμότητα και δεξιότητα, οτι δηλ. μπορεί μόνος του και χωρίς λάθη να διευθύνει το επάγγελμα, στο οποίο μυήθηκε και εργάστηκε, αναγορεύεται από τον μάστορα “κάλφας” και αποκαλείται στο κατάστημα του μάστορα “ο κάλφας”. Μετά απ’ αυτό ο αρμόδιος μάστορα με την παρουσία μερικών παλαιών καλφάδων και μαστόρων περνά επίσημα στην μέση του μαθητή-κάλφα την ιδιαίτερη “μαστορική” ζώνη που έχει φούντες (ή κρόσια) στις άκρες για διάκριση από τα άλλα τσιράκια.
…..
Μόνο το διοικητικό συντεχνιακό συμβούλιο έχει το δικαίωμα να κρίνει και ν’ αποφασίζει για τις υποθέσεις που έχουν σχέση με τα συμφέροντα του εσναφιού, να τιμωρεί τον φταίχτη με δημόσια επίπληξη, με εκδίωξη από την συντεχνία, με σωματική ποινή (ραβδισμούς), με προσωρινή φυλάκιση, χρηματικά πρόστιμα για τη συντεχνία, με αποκαλύψεις και με άλλες παρόμοιες τιμωρίες….
Οι υπαίτιοι και οι παραβάτες θα τιμωρούνται με δημόσιους αφορισμούς μπροστά στις συντεχνίες και μπροστά στην κοινωνία. Εκτός απ’ αυτό οι υπαίτιοι θα τιμωρούνται σωματικά, με ξύλο στον πισινό, στις πατούσες (ξυπόλητα πόδια), με δυνατές ξυλιές.

Στον τόμο του Γ. Παπαγεωργίου, Η μαθητεία στα επαγγέλματα, 16ος-20ος αιώνας, Ιστορικό αρχείο ελληνικής νεολαίας, Αθήνα 1986, σελ.. 125-138, μτφρσ. Ιω. Θεοχαρίδη.