1770

Ο Κάπτεν Κουκ (γεννημένος το 1728) ξεκινάει το πρώτο του ταξίδι, σαλπάρει προς τη Νέα Ζηλανδία και την κηρύσσει έδαφος που ανήκει στο Βασιλειά Γεώργιο τον 3ο.
Ο Κουκ ήταν Βρετανός εξερευνητής, θαλασσοπόρος και χαρτογράφος και καπετάνιος του βρετανικού βασιλικού ναυτικού. Ο Κουκ έκανε τρία εξερευνητικά ταξίδια για λογαριασμό της Μεγάλης Βρετανίας και έπλευσε δύο φορές τον γύρο του κόσμου. Ήταν ο πρώτος Βρετανός καπετάνιος που έκανε τον περίπλου της γης με ένα μοναδικό σκάφος. Ήταν επίσης ο πρώτος που σταμάτησε το σκορβούτο ρυθμίζοντας τη δίαιτα του πληρώματός του με την προληπτική λήψη κίτρου και ξινολάχανου. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους θαλασσοπόρους παγκοσμίως. Χάρη στα δικά του ταξίδια μεγάλο μέρος της επιφάνειας των ωκεανών εξερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε.

Διαβάστε εδώ για περισσότερες πληροφορίες:
Ως τα τέλη σχεδόν του δέκατου όγδοου αιώνα ο κόσμος ήταν “πολύ μικρότερος και συγχρόνως πολύ μεγαλύτερος από τον δικό μας”. Ήταν μικρότερος από γεωγραφική άποψη, διότι ακόμη και οι πιο μορφωμένοι και ενήμεροι άνθρωποι της εποχής εκείνης - ας πούμε κάποιος σαν τον επιστήμονα και περιηγητή Αλεξάντερ φον Χούμπολντ (1769-1859)- γνώριζαν μόνο ορισμένα τμήματα του κατοικημένου κόσμου…. Μεγάλο μέρος της επιφάνειας των ωκεανών, αν και ασφαλώς όχι ολόκληρη, είδε ήδη εξερευνηθεί και χαρτογραφηθεί χάρη στις καταπληκτικές ικανότητες θαλασσοπόρων του 18ου αιώνα σαν τον Τζέιμς Κουκ, μολονότι οι γνώσεις των ανθρώπων σχετικά με τον θαλάσσιο βυθό θα παρέμεναν αμελητέες ως τα μέσα του 20ου αιώνα. Τα βασικά περιγράμματα των ηπείρων και των περισσότερων νησιών ήταν γνωστά, όχι όμως με απόλυτη ακρίβεια…..
Όχι μόνο ο “γνωστός κόσμος”, αλλά και ο πραγματικός κόσμος ήταν μικρότερος, τουλάχιστον από άποψη πληθυσμού: ο πληθυσμός της γης ήταν τότε πολύ μικρότερος από τον σημερινό, ίσως δεν ξεπερνούσε κατά πολύ το ένα τρίτο. Προς τα τέλη του 18ου αιώνα η Ευρώπη είχε περίπου 180 εκατομμύρια κατοίκους (έναντι 600 εκατομμυρίων σήμερα).
Η ανθρωπότητα ήταν μικρότερη κι από μια τρίτη άποψη: οι Ευρωπαίοι ήταν κατά κανόνα αισθητά κοντύτεροι και ελαφρότεροι από σήμερα. Η γενίκευση αυτή βασίζεται στα στατιστικά στοιχεία τα προερχόμενα από τη φυσική διάπλαση των στρατολογούμενων αντρών˙ σ’ ένα καντόνι των ακτών της Λιγουρίας το 72% των νεοσύλλεκτων στα 1792-99 είχαν ύψος μικρότερο από 1.50 μέτρο!
Ωστόσο, αν και ο κόσμος ήταν από πολλές απόψεις μικρότερος, οι δυσχέρειες ή η αβεβαιότητα στην επικοινωνία τον έκαναν στην πράξη πολύ μεγαλύτερο απ’ ό τι είναι σήμερα. Με τα μέτρα βέβαια του Μεσαίωνα ή του 16ου αιώνα, το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα ήταν εποχή άφθονων και γρήγορων μέσων επικοινωνίας και, ακόμη και πριν από την επανάσταση των σιδηροδρόμων, είναι εκπληκτικές οι βελτιώσεις που έγιναν στους δρόμους, στα ιππήλατα οχήματα και στις ταχυδρομικές υπηρεσίες. Ανάμεσα στη δεκαετία του 1760 και στο τέλος του αιώνα η διάρκεια του ταξιδιού από το Λονδίνο στη Γλασκώβη μειώθηκε από τις δέκα ή δώδεκα ημέρες στις εξήντα δύο ώρες. Το σύστημα των ταχυδρομικών αμαξών, που δημιουργήθηκε στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, προσέφερε όχι μόνο γρήγορη επικοινωνία αλλά και τακτικά δρομολόγια…. Για τη μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων της γης πάντως τα γράμματα ήταν άχρηστα, γιατί λίγοι ήξεραν να διαβάσουν˙ όσο για τα ταξίδια ήταν κάτι εντελώς ασυνήθιστο.

Διαβάστε επίσης:

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΗΣ

Στη βορειοανατολική ακτή της Αγγλίας βρίσκεται ένα μικρό λιμάνι, το Ουίτμπι. Τον 18ο αιώνα ήταν πολύ πιο σημαντικό απ’ ό τι σήμερα. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν σιδηρόδρομοι και το κάρβουνο που χρειάζονταν οι μηχανές για να δουλέψουν μεταφερόταν από το Ουίτμπι με καρβουνιάρικα πλοία σ’ όλη την Αγγλία.
Στα 1745 έφτασε στο Ουίτμπι ένας νεαρός για να μάθει την ναυτική τέχνη. Τον έλεγαν Τζέημς Κουκ κι έμελλε να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους εξερευνητές όλων των εποχών. Ο Κουκ ταξίδεψε στον σχεδόν άγνωστο τότε Ειρηνικό Ωκεανό, εξερεύνησε πρώτος τα βάθη της Ανταρκτικής και έμαθε στους Ευρωπαίους την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Είναι ο πρώτος που υπολόγισε με ακρίβεια το γεωγραφικό μήκος. Η μεγαλύτερη όμως προσφορά του είναι ίσως οτι νίκησε το σκορβούτο, την φοβερή αυτή αρρώστια που μάστιζε τους ναυτικούς από τότε που άρχισαν να ταξιδεύουν.

ΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Ο Τζέημς Κουκ γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1728 σ’ ένα χωριό του Γιόρκσαϊρ στη Βόρεια Αγγλία. Γιος ενός φτωχού γεωργού που είχε άλλα έξι αγόρια να θρέψει, ο Κουκ αναγκάστηκε να δουλέψει από πολύ μικρός.
Δεκαεφτά χρονών πάει στο Ουίτμπι, όπου μπαρκάρει για πρώτη φορά. Ήταν σκληρό αλλά χρήσιμο ξεκίνημα. Στα καρβουνιάρικα ο Κουκ απόκτησε την εμπειρία και τις γνώσεις που αργότερα τον έκαναν διάσημο. Έμαθε να κυβερνά ένα πλοίο και να το οδηγεί με ασφάλεια ανάμεσα σε σκοπέλους, βράχια, ρηχά περάσματα και επικίνδυνα ρεύματα. Έμαθε ακόμα να σχεδιάζει ναυτικούς χάρτες, μια ικανότητα που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη ζωή του.
Όταν ήταν είκοσι εφτά χρονών ο Κουκ άφησε τα καρβουνιάρικα για να καταταγεί στο πολεμικό ναυτικό. Την εποχή εκείνη η Βρετανική Αυτοκρατορία απλωνόταν σε μεγάλες περιοχές της Βόρειας Αμερικής, σ’ ολόκληρο τον Καναδά, πολλά από τα νησιά της Καραϊβικής, το μεγαλύτερο μέρος των ακτών της δυτικής Αφρικής και ολόκληρη σχεδόν την Ινδία. Η αυτοκρατορία αυτή στηριζόταν στην ναυτική υπεροχή των Άγγλων που είχαν πια εγκαταλείψει τις ριψοκίνδυνες περιπέτειες και τις πειρατικές επιχειρήσεις. …
Η πειθαρχία πάνω στο πλοίο ήταν παρά πολύ αυστηρή εκείνο τον καιρό και γι’ αυτό δεν έβρισκαν εύκολα ναύτες πρόθυμους να μπαρκάρουν. Πολλές φορές οι κυβερνήτες αναγκάζονταν να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα, νόμιμα και παράνομα, για να στρατολογήσουν τα πληρώματά τους. Συχνά έστελναν στη στεριά ειδικές ομάδες που μάζευαν μεθυσμένους από το δρόμο, τους ανέβαζαν στο πλοίο με το ζόρι και τους έκλειναν στο αμπάρι. Ξύπναγαν στη μέση του πελάγους και το μόνο που τους έμενε ήταν να γίνουν μέλη του πληρώματος. Η πειθαρχία στο πλοίο ήταν πολύ σκληρή, όμως το φαΐ ήταν καλό και ο μισθός σταθερός σε μια εποχή που η ζωή ήταν πολύ δύσκολη.
Ο Τζέημς Κουκ κατατάχθηκε στο πολεμικό ναυτικό σαν απλός ναύτης. Ήταν κιόλας έμπειρος θαλασσινός και του είχαν προτείνει να γίνει καπετάνιος σ’ ένα καρβουνιάρικο. Μα δεν το ήθελε. Οι φιλοδοξίες του και οι ανησυχίες του τον έκαναν ν’ αναζητά ένα ευρύτερο πεδίο δράσης. Μέσα σ’ ένα μήνα είχε γίνει δεύτερος καπετάνιος του πολεμικού ναυτικού. Σε δυο χρόνια πλοίαρχος.

ΤΟ ΟΧΥΡΟ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ

Στις αρχές του 18ου αιώνα ένας Άγγλος αστρονόμος ο Έντμοντ Χάλεϋ, που σ’ αυτόν οφείλει την ονομασία του ο διάσημος κομήτης, κάνοντας ορισμένους υπολογισμούς ανακοίνωσε ότι το 1769 η Αφροδίτη θα περνούσε ανάμεσα στη γη και τον ήλιο. Ο Χάλεϋ ισχυριζόταν πως αν κατόρθωναν να σχεδιάσουν σωστά την τροχιά του πλανήτη θα ήταν σε θέση να υπολογίσουν με απόλυτη ακρίβεια την απόσταση της γης από τον ήλιο.
Η Βασιλική Εταιρεία πρότεινε τρία μέρη για να στηθεί το παρατηρητήριο. Τελικά επελέγη η Ταϊτή, επειδή ο ουρανός της είναι καθαρός εννιά μήνες το χρόνο. Και έστειλαν τον πλοίαρχο Κουκ με το πλοίο Προσπάθεια να φέρει σε πέρας αυτή την αποστολή. Στην πραγματικότητα το Βρετανικό Ναυαρχείο είχε κι ένα άλλο πολύ πιο φιλόδοξο σχέδιο: την αναζήτηση μιας νέας ηπείρου!….
Ο τελικός στόχος της επιχείρησης κρατήθηκε μυστικός. Ο Κουκ παρέλαβε έναν σφραγισμένο φάκελο με οδηγίες για το ταξίδι και με την εντολή να τον ανοίξει όταν θα έφθανε στην Ταϊτή…..