1752
Μικρομέγας
Μικρομέγας
Βολταίρος 1694-1778
Κυκλοφορεί το σατιρικό διήγημα του Βολταίρου Μικρομέγας, όπου ταξιδιώτες από το διάστημα επισκέπτονται τη γη. Δυο υψηλές προσωπικότητες, ο κύριος Μικρομέγας από τον πλανήτη του Σείριου συνοδευόμενος απ΄έναν πολίτη του Κρόνου, μας κάνουν την τιμή να διασχίσουν τον ουράνιο θόλο και να πραγματοποιήσουν μία σύντομη επίσκεψη στη σφαίρα μας. Φτάνοντας, τι βρίσκουν; Στην αρχή τίποτα. Έπειτα μια φάλαινα. Και τέλος, παρατηρώντας πολύ προσεκτικά στο μικροσκόπιο, ανακαλύπτουν μια ανεπαίσθητη κίνηση ενώ συγχρόνως ακούνε τον ψίθυρο μιας μεγάλης ανοησίας. Να πρόκειται άραγε για το άνθρώπινο είδος εν δράσει;
Είναι το πρώτο δείγμα του είδους που θα πάρει το όνομα «Επιστημονική Φαντασία». Η κυκλοφορία του στα μισά ακριβώς του δέκατου όγδοου αιώνα σημαδεύει ακριβώς την αγάπη που έδειξε η εποχή του διαφωτισμού για την επιστημονική σκέψη σε κάθε της μορφή.
Διαβάστε σχετικά:
Κεφάλαιο πρώτο
Ταξίδι ενός κατοίκου του κόσμου του άστρου Σείριος στον πλανήτη του Κρόνου.
Σ’ έναν από τους πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από το άστρο το ονομαζόμενο Σείριος, ζούσε ένας νεαρός άνδρας, εξαιρετικά πνευματώδης, τον οποίο είχα την τιμή να γνωρίσω κατά το τελευταίο του ταξίδι στη μικρή μας μυρμηγκοφωλιά. Το όνομά του ήταν Μικρομέγας, όνομα που ταιριάζει απόλυτα σε όλους τους σπουδαίους ανθρώπους. Το ύψος του ήταν οχτώ λεύγες: όταν λέω οχτώ λεύγες εννοώ είκοσι τέσσερις χιλιάδες γεωμετρικά βήματα που το καθένα τους αποτελείται από πέντε πόδια.
Ορισμένοι μαθηματικοί, άνθρωποι πάντοτε χρήσιμοι, θα πιάσουν αμέσως το μολύβι και θα βρουν ότι εφόσον ο κύριος Μικρομέγας, κάτοικος της χώρας του Σείριου, έχει ύψος είκοσι τέσσερις χιλιάδες βήματα, που μας κάνουν είκοσι τέσσερις χιλιάδες βασιλικά πόδια, ενώ εμείς οι άλλοι, πολίτες της Γης, δεν έχουμε παρά μόνον πέντε πόδια ύψος και η περίμετρος της γήινης σφαίρας μας δεν είναι παρά μόνον εννιά χιλιάδες λεύγες, θα βρουν, λέω, ότι η σφαίρα που δημιούργησε τον Μικρομέγα θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει είκοσι ένα εκατομμύρια εξακόσιες χιλιάδες φορές μεγαλύτερη περίμετρο από την περίμετρο της μικρής μας Γης. Τίποτα δεν είναι πιο απλό και πιο κανονικό μέσα στη φύση.[…]
[…] Αφού λοιπόν το ύψος της Εξοχότητάς Του είναι αυτό που ανέφερα παραπάνω, πιστεύω πως όλοι οι γλύπτες και οι ζωγράφοι μας θα συμφωνήσουν χωρίς ενδοιασμούς ότι η περίμετρος της ζώνης του θα πρέπει να είναι πενήντα χιλιάδες βασιλικά πόδια: πράγμα που αποτελεί μια θαυμάσια αναλογία.
Όσο για το πνεύμα του είναι ένα από τα πιο καλλιεργημένα που διαθέτομε. Γνωρίζει πάρα πολλά πράγματα∙ έχει μάλιστα επινοήσει και μερικά. Δεν ήταν ούτε διακοσίων πενήντα ετών καλά καλά, και σπούδαζε ακόμα στο κολέγιο των ιησουιτών του πλανήτη του, όπως είναι η συνήθεια, όταν, χάρη στη δύναμη του πνεύματός του, ανακάλυψε από μόνος του πενήντα θεωρήματα του Ευκλείδη. […]
Γύρω στα τετρακόσια πενήντα χρόνια, μόλις δηλαδή εγκατέλειπε την παιδική ηλικία, εξέτασε, ανατέμνοντάς τα πολλά απ’ αυτά τα μικρά έντομα που η διάμετρός τους δεν ξεπερνάει τα εκατό πόδια και τα οποία δεν είναι ορατά με τα κοινά μικροσκόπια.[…]
[Ο Μικρομέγας]… βάλθηκε να ταξιδεύει από πλανήτη σε πλανήτη για να ολοκληρώσει την καλλιέργεια του πνεύματος και της ψυχής του, όπως συνηθίζουμε να λέμε.
Αυτοί που δεν ταξιδεύουν παρά μόνον με ταχυδρομική άμαξα ή με μπερλίνα θα εκπλαγούν ασφαλώς με τα μέσα που χρησιμοποιούν για να ταξιδεύουν εκεί ψηλά: γιατί εμείς οι άλλοι εδώ κάτω, στο μικρό μας σωρό της λάσπης, δεν καταλαβαίνουμε τίποτα πέρα απ’ αυτά που έχουμε συνηθίσει. Ο ταξιδιώτης μας γνώριζε θαυμάσια τους νόμους της βαρύτητας, καθώς και όλες τις δυνάμεις έλξης και άπωσης. Τις χρησιμοποιούσε μάλιστα τόσο επιτυχημένα που, άλλοτε με τη βοήθεια ενός κομήτη, πήγαινε, αυτός και η ακολουθία του, από σφαίρα σε σφαίρα, σαν το πουλί που πετάει από κλωνάρι σε κλωνάρι.
Βολταίρος, Μικρομέγας, μτφ. Αλέκα Μουρίκη, εικ. Φιλίπ Ντυμάς, Νεφέλη, 1988