1848

« Κοιμόμαστε πάνω σ’ ένα ηφαίστειο… Μα δεν βλέπετε λοιπόν ότι η γη τρέμει πάλι; Πνέει άνεμος επανάστασης, η καταιγίδα είναι στον ορίζοντα».
Αλεξίς ντε Τοκβίλ

Στις αρχές του 1848 δυο γερμανοί, ο τριαντάχρονος Καρλ Μαρξ και ο εικοσιοκτάχρονος Φρήντριχ Ένγκελς, διατύπωναν τις βασικές αρχές της προλεταριακής επανάστασης δημοσιεύοντας ανώνυμα στο Λονδίνο το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Μέσα σε μερικές εβδομάδες η γαλλική μοναρχία ανατράπηκε με εξέγερση, ανακηρύχθηκε η Δημοκρατία και η ευρωπαϊκή επανάσταση είχε πια αρχίσει.
Υπήρξαν μεγαλύτερες επαναστάσεις στην ιστορία του σύγχρονου κόσμου, και σίγουρα πολλές ήταν πιο πετυχημένες. Αλλά δεν υπήρξε καμιά που να διαδόθηκε τόσο γρήγορα και πλατιά, διασχίζοντας σαν πυρκαγιά σύνορα, χώρες, ακόμα και ωκεανούς. Μέσα σε λίγες εβδομάδες δεν είχε απομείνει όρθια καμιά κυβέρνηση σ’ έναν γεωγραφικό χώρο που καλύπτεται σήμερα από δέκα περίπου κράτη στην Ευρώπη. Εκτός από αυτό, οι ευρωπαϊκές επαναστάσεις αυτής της χρονιάς είχαν άμεση επίδραση στην εξέγερση την ίδια χρονιά στη Βραζιλία και λίγα χρόνια αργότερα στην Κολομβία.
Έξι μήνες μετά την έκρηξη, η ήττα είχε αρχίσει να φαίνεται και δεκαοχτώ μήνες μετά όλα τα καθεστώτα που ανέτρεψε η επανάσταση είχαν ξανακερδίσει την εξουσία, εκτός από τη Γαλλία, όπου παρέμεινε η Δημοκρατία, κρατώντας όμως μεγάλη απόσταση από τις επαναστατικές ιδέες που την είχαν φέρει στην εξουσία.