• 1) Που δεν έχει φωνή, άλαλος·
  • (προκ. για νεκρό) που δε βγάζει φωνή, που έμεινε χωρίς φωνή:
    • (Διγ. Esc. 1841).
• 2) Άναυδος, «βουβός»:
  • (Aχιλλ. N 1638).

[αρχ. επίθ. άφωνος. H λ. και σήμ.]

• speechless person, mute (syn άλαλος1 1, βουβός, μουγγός):
  • poem και του άφωνου η φωνή και του έρμου η κοινωνία |..| κι όσα απ' τ' αδύνατα πιο πέρα | θα γίνουν όλα αλήθεια κλ (Kanellop)

[substantiv. m of άφωνος2]

• ① unable to speak, lacking speech, mute, dumb (syn αλάλητος B1, άλαλος2 1, βουβός, μουγγός):
  • σα να της έλεγε κάτι από μέρους εκεινής της νεκρής της άφωνης (Christomanos) |
  • κακά λογαριάζονται γι' άφωνα τα ψάρια· γιατ' είναι ψάρια οπ' έχουνε φωνή (Bastias) |
  • ο γιος τους όμως ο ~ .. από το φόβο και την αγωνία βρήκε τη φωνή του (Kakridis)

• ② producing no voice, voiceless, speechless, mute (syn αλάλητος B2, άλαλος2 2, αμίλητος 1a, αφωνάλαλος 1, βουβός):
  • ~ θεατής, μάρτυρας |
  • άφωνο θύμα, πλήθος |
  • άφωνα βατράχια, πουλιά |
  • ~ από αγωνία, πόνο, συγκίνηση |
  • κοιτάζει, στέκει ~ |
  • παρακολουθεί ~ τη σκηνή |
  • για πολλήν ώρα δεν ετολμούσαν ένας να αντικρύσει τον άλλον (Karkavitsas) |
  • ο κρητικός κόσμος ανήκει στους άφωνους κόσμους της προϊστορίας (Panagiotop) |
  • κοίταξε μια στιγμή κυκλικά τα πρόσωπα, που περίμεναν άφωνα (Seferis) |
  • απ' έξω άφωνες είχαν μαζευτεί γυναίκες του σοκακιού (Tsirkas) |
  • poem εκεί εμαζέψαμε άφωνοι τα εκτεθειμένα μέλη (Peranthis)

• ⓐ dumbstruck, speechless, stunned (syn άλαλος2 4, άναυδος, βουβός):
  • άφωνοι, κατάπληκτοι, σιγόκλαιγαν, χτυπούσαν τα χέρια απο απελπισία (Xenop) |
  • η μονομαχία .. έγινε αμέσως μπροστά στην άφωνη και τρομοκρατημένη T. (Skouzes) |
  • είχε μείνει ~ μπροστά σ' αυτή την αποκάλυψη (Roussos) |
  • έμεινε ~ μπροστά σ' έναν πίνακά του (Karouzos)

• ③ not accompanied or expressed by speech or voice, marked by speechlessness, silent, mute (syn άλαλος2 3, αμίλητος 2, βουβός, σιωπηλός):
  • ~ θρήνος, σπαραγμός |
  • άφωνη απάντηση, γλώσσα, έκφραση, επαφή, ικεσία,συνεννόηση |
  • άφωνη έκσταση, θλίψη, λαχτάρα, οδύνη, προσευχή |
  • άφωνο διάβασμα |
  • άφωνο κλάμα, μαρτύριο, πένθος |
  • άφωνα σχόλια |
  • ~ ερωτικός διάλογος |
  • ~ κινηματογράφος silent cinema (syn βουβός κινηματογράφος) |
  • να δεχτεί μιαν άφωνη παρηγοριά απ' τ' αγνά του τα μάτια (Xenop) |
  • τον κοίταξε μεσ' τα μάτια σ' ένα άφωνο κάλεσμα (Panagiotop) |
  • έβλεπαν με θαυμασμό κι άφωνη έκπληξη τον ωραίο, ψηλόν άντρα (ChZalokostas) |
  • άρχισε το αγόρι να τους εξηγεί με νοήματα και άφωνους φθόγγους (Asimakop) |
  • poem .. οι Kανάρηδες | και οι Kαραΐσκοι | με σέβας άφωνο | σε τριγυρνούν (Markoras) |
  • τα χείλη σου τρέμοντας | φλυαρούσαν | άφωνες λέξεις (Sfakianakis)

• ⓑ marked by silence, silent, noiseless, quiet (syn αθόρυβος, αφωνάλαλος 2, βουβός, ήσυχος):
  • άφωνη νύχτα |
  • άφωνο σπίτι |
  • ο δρόμος ήτανε θεοσκότεινος· η γειτονιά άφωνη (FPolitis) |
  • τα κελιά είναι άφωνα· ο μικρός πληθυσμός αναπαύεται (Panagiotop) |
  • poem .. θωρώ | τη γη στα πόδια μου άφωνη κλ (KChatzop) |
  • .. έσπασαν οι ανέμοι τα κατάρτια του | μες στη σταχτιά ερημιά, στην άφωνη βουή της θάλασσας (Ritsos)

• ④ ling άφωνα σύμφωνα (or άφωνοι φθόγγοι) mute or non-sibilant fricative consonants

• ⓒ unpronounced, unsounded, silent:
  • το γράμμα υ είναι άφωνο στη λέξη εύφορος

[fr postmed, MG άφωνος 'mute' ← K, AG, cpd w. φωνή; cf αλλόφωνος, βαθύ-, βροντό-, ελληνό-, εύ-, ημί-, μεγαλό-, ξενόφωνος etc]