• 1)
  • α) Νίκη (σε πολεμική αναμέτρηση ή μονομαχία):
    • επολεμήσαμεν κι ηπήραμεν το νίκος (Χρον. Μορ. P 3657· Ερωτόκρ. Β́ 2090)·
    • (μεταφ. προκ. για τον Έρωτα):
      • (Ερωτόκρ. Ά 1055)·
    • φρ. αίρω, πιάνω, ποιώ (το) νίκος, μου έρχεται το νίκος = νικώ:
      • (Διγ. Z 3888), (Μαχ. 432²⁸), (Αχιλλ. (Smith) Ν 467), (Χρον. Μορ. H 6877)·
  • β) (γενικά) υπερίσχυση, υπεροχή:
    • Τοις αρχιερεύσιν … διαλέξεις περί πίστεως και νίκος κατά των αντερούντων αυτοίς (Ωροσκ. 40⁴)·
  • γ) (προκ. για δικαστικό αγώνα) δικαίωση:
    • ποίος από τους δύο έχει το νίκος, του αγκαλούντος, του αγκαλεμένου (Ασσίζ. 29^18‑9).
• 2) (Συνεκδ.) λάφυρα, λεία:
  • εμέρισεν το νίκος του, το κούρσο τό ηπήρεν (Χρον. Μορ. P 7108).
• 3) (Μετων.) νικητής:
  • τον Βελισάριον …, το νίκος της Ρουσίας (Ριμ. Βελ. ρ 853)·
  • (με προηγ. πρόθ., σε θέση κατηγ.):
    • Επόμεινε ο Ρωτόκριτος 'ς μεγάλο νίκος (Ερωτόκρ. Β́ 1525).
• 4)
  • α) Εξουσία, επικυριαρχία:
    • ο είς κι ο άλλος ήθελε 'ς νίκος τη χώρα να 'χει (Ερωτόκρ. Δ́ 856)·
  • β) δύναμη, ισχύς:
    • πολλά κοντά με τρέχει ο Χάρος, αμμέ δεν έχει νίκος να με πάρει (Κυπρ. ερωτ. 28⁷)·
  • γ) λαμπρότητα, ακτινοβολία:
    • ως νικά το φως ηλίου τους αστέρας …, ούτως έχει και το νίκος … το Βυζάντιον το μέγα (Πτωχολ. α 891).
• 5) Ευημερία, προκοπή:
  • τοις βασιλεύσιν … ευθυμίαν και νίκος και ευφροσύνην (Ωροσκ. 39¹⁵).

[μτγν. ουσ. νίκος. Η λ. και σήμ. κυπρ.]