• I. Ενεργ.
  • 1)
    • α) Μοιράζω, διανέμω:
      • ο βασιλεύ … το ψωμί … εμέραζε εισέ όλην την χώραν (Χρον. σουλτ. 85²⁹)·
    • β) (προκ. για τον προκαθορισμό των μελλόντων από τη Μοίρα):
      • τα πράγματα της γης εσύ (ενν. Μοίρα) που τα μοιράζεις (Φαλιέρ., Ιστ. 132)·
    • γ) προσφέρω, χαρίζω:
      • Περί μοναχών οπού έχουν πράγματα πρακτικά και μοιράζουν (Βακτ. αρχιερ. 166)·
    • δ) (σε ιδιάζ. χρ.):
      • από τες χείρες σου κι εγώ ας είμαι μερασμένη (Φαλιέρ., Θρ. 168).
  • 2)
    • α) Μοιράζομαι κ. με κάπ. άλλο:
      • (Ερωτόκρ. Δ́ 1204)·
      • εκείνοι οπού είχασι τα εμοίραζαν μετ' εκείνους οπού δεν είχασι (Νεκταρ., Ιεροκοσμ. Ιστ. 76)·
    • β) συμμερίζομαι:
      • εις δε τας λύπας … τρέχε και … μοίραζε το πάθος (Σπαν. (Λάμπρ.) Va 432).
  • 3)
    • α) Κατανέμω, χωρίζω (συν.) σε ίσες ομάδες, διαιρώ:
      • (Άνθ. χαρ. 289¹²)·
      • εμέρασε ο Ταμερλάνος το φουσσάτο του εισέ δύο (Χρον. σουλτ. 39¹³)·
    • β) (μεταφ.):
      • Οι ουρανοί μας έδωκαν … μοιρασμένην όλην ετούτην την ζωήν (Σουμμ., Παστ. φίδ. Ά [173])·
    • γ) (μαθημ.):
      • δέκα φορές εκατόν πενήντα κάμνουν _͵αφ· και μοίρασέ τα με έξι (Καραβ. 492¹¹)·
    • δ) κατατάσσω, ταξινομώ:
      • Τον στρατόν … εις τάγματα μοιράσε (Κορων., Μπούας 55)·
    • ε) ξεχωρίζω· αποχωρίζω:
      • το μισό παιδιών του Ισραέλ ος εμέρασεν ο Μωσέ από τους αθρώπους τους στρατιώτες (Πεντ. Αρ. XXXI 42· Γέν. XLIX 7).
  • 4)
    • α) Σκίζω, χωρίζω (πβ. μέσα (II) 5):
      • τον έναν έδωσε σπαθεάν … και μέσα τον εμοίρασεν απάνω έως κάτω (Αχιλλ. L 432)·
    • β) (προκ. για θηρία) διαμελίζω, κομματιάζω:
      • όρνιθες και κύνες … σε μοιράσουν (Λουκάνη, Ομήρ. Ιλ. ΚΒ́ [324]· Διγ. O 930).
  • 5) Διασκορπίζω· (εδώ μεταφ.):
    • (Λίβ. Esc. 1953)·
    • τον μεγάλον κίνδυνον πώς είχετε μοιράσει; (Ιστ. Βλαχ. 1224).
  • 6)
    • α) Μεταδίδω· μεταλαμπαδεύω:
      • εγέμισαν τον κόσμον με σοφίαν … κι εις όλους την εμοίρασαν (Ιστ. Βλαχ. 420)·
    • β) μεταβιβάζω την κυριότητα (με γραπτό κείμενο), αφήνω σε κάπ.· κληροδοτώ:
      • πάντα όσα εμοίρασεν εις αυτήν την διαθήκην (Ασσίζ. 396³)·
    • γ) (μεταφ.):
      • είδωλα ος δεν τα ήξεραν και δεν εμέρασαν αυτωνών (Πεντ. Δευτ. XXIX 25).
  • 7) (Προκ. για την έκβαση ενός αγώνα) πιθανολογώ, αποδίδω τη νίκη στον ένα ή τον άλλο:
    • εις μάχην ήστεκαν και εμοίραζαν την νίκην (Λίβ. N 2050).
• IΙ. Μέσ.
  • 1) Μοιράζομαι, παίρνω κ. από κοινού με κάπ.:
    • οι θειούδες του ρηγός … εμοιράστησαν το νησσίν του (Μαχ. 450³⁴).
  • 2)
    • α) Χωρίζομαι, διαιρούμαι:
      • Οι Φράγκοι μοιραστήκασι κι επηαίνασι χωσμένοι (Τζάνε, Κρ. πόλ. 257⁷)·
    • β) (με ενεργ. σημασ.):
      • εμοιράστην απάνου τους νύχτα, αυτός και οι σκλάβοι του, και έδερέ τους (Πεντ. Γέν. XIV 15)·
    • γ) (μεταφ.) διχάζομαι:
      • 'ς δυο εμοιράστηκα κι άφηκα στην κερά μου … το νου και την καρδιά μου και το κορμί στη δούλεψη του βασιλιού μου επήρα (Ερωφ. Ά 251).
  • 3) (Προκ. για διαμελισμό, κομμάτιασμα):
    • τα λιοντάρια … αλλήλως τως ζιμιό το μοιραστήκα (ενν. το κορμί) (Ερωφ. Έ 198· Έ 664).
  • 4) Συγχέομαι, μπερδεύομαι· διαφοροποιούμαι:
    • ουκάποτε εμοιράσθησαν οι γλώσσες όλες (Διήγ. Αλ. G 264).

• Φρ.
• 1) Μοιράζω τον λόγον, βλ. λόγος Φρ. 19.
• 2) Μοιράζομαι κατά νουν = η σκέψη μου πλανιέται σε πολλά, το μυαλό μου διασπάται σε πολλά:
  • (Λίβ. Esc. 3510).

[<μτγν. μοιράω. Η λ. στο Βλάχ. και σήμ.]