• 1) Πετσέτα (χεριών - φαγητού):
  • (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 376)·
  • το τραπέζιν μ’ έθηκεν και σύρνει με μαντήλιν (Προδρ. III 273-48 χφ P κριτ. υπ).
• 2) (Γενικ.) κομμάτι ύφασμα με ποικίλες διαστάσεις, σύσταση και χρήση:
  • με μανδήλιν σπαστρικόν την μέσην του να ζώσει (Χούμνου, Κοσμογ. 2427)·
  • τυφλώνουσιν τα μάτια του με το χρυσόν μαντήλιν (Ριμ. Βελ. ρ 110)·
  • Μανδήλιν χρυσιοτίμητον (Ιμπ. 376)·
  • του Νεεμάν … το μανδήλιν (Διγ. Gr. 758)·
  • (ως κάλυμμα του κεφαλιού):
    • ασκέπαστος γαρ ήτονε, δεμένος με μανδήλιν (Ημερολ. 6)·
  • (εκκλ.):
    • άγια ποτήρια, σταυρούς, … μαντήλια (Ασσίζ. 43³⁰).

[<μτγν. ουσ. μανδήλιον (TLG) <λατ. mantelium. Οι τ. μανδ‑ και ‑ιον στο Du Cange (λ. μανδύλιον). Η λ. στο Βλάχ. (‑ντί‑) και σήμ. (ά. γρ. ‑ντί‑)]

• Είδος χρυσάνθεμου:
  • πιάνει δυο τρεις μαντηλίδες να τσι φάγει (Κατά ζουράρη 89).

[<ουσ. μαντήλι + κατάλ. ‑ίδα. Τ. ‑νδ‑ στο Du Cange. Η λ. και σήμ. ιδιωμ. (ά. γρ. ‑ντι‑)]

• Μαντηλάκι:
  • (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 1350).

[<ουσ. μαντήλι(ν) + κατάλ. ‑ίτσι(ν). Η λ. (‑ι) και σήμ. ιδιωμ. (Georgacas 1982: 228)]