Παράλληλη αναζήτηση

Αναζήτηση για: μακρύς -ιά -ύ

[Λεξικό Κριαρά]

μακρύς, επίθ.· θηλ. μακρέα· μακρία· πληθ. ουδ. μακρέα· μακρία.

1)
- α) Που έχει μεγάλο μήκος, μακρύς:
  - ορά μακρέα (Γαδ. διήγ. 260)·
  - ξέρα … μακρία μίλι ήμισυ (Πορτολ. Α 216²⁶)·
- β) που έχει σχήμα επίμηκες, μακρουλός:
  - μάτια … μεγάλα και μακριά (Θησ. ΙΒ́ [56³]).
2) (Ως προς το ύψος, το ανάστημα) ψηλός:
- Μακρύς ήτον ως το βεργίν (Ιμπ. 79).
3) (Προκ. για τόπο) μακρινός, απομακρυσμένος:
- ο ξένος … να έρτει από ηγή μακριά (Πεντ. Δευτ. XXIX 21).
4) Μεγάλος·
- (προκ. για κατηγορία) σοβαρός:
  - μακρύν έγκλημαν (Ασσίζ. 380¹⁴).
5) Μακροχρόνιος, μεγάλης διάρκειας:
- το ταξίδιν το μακρύ (Αχέλ. 1115).

Το ουδ. ως ουσ. = αναβολή:
- το μακρύ πολλές φορές είδα καλό να φέρει (Ερωτόκρ. Ά 1713).
Η λ. στο αρσ.
- 1) Ως επών.:
  - (Σφρ., Χρον. 70¹⁰).
- 2) Σε τοπων.:
  - (Τζάνε, Κρ. πόλ. 253¹⁹).

[<επίθ. μακρός. Η λ. στο Βλάχ. και σήμ.]

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

μακρύς -ιά -ύ [makrís] Ε7 : 1. που έχει μεγάλο μήκος: ~ ποταμός / δρόμος. Mακριά γαϊδούρα*. ΦΡ έχω μακριά γλώσσα*. || ANT κοντός. α. που έχει μεγαλύτερο μήκος από ό,τι συνηθίζεται: Ένα κορίτσι με μακριά μαλλιά. Άνθρωπος με μακριά χέρια / πόδια. Mακρύ σακάκι / παλτό / ρούχο. β. (για ορισμένα ρούχα ή τμήματά τους) που καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του αντίστοιχου τμήματος του σώματος: Mακρύ παντελόνι, που φτάνει ως τη φτέρνα περίπου. Mακριά φούστα ή μακρύ φουστάνι, που φτάνει πολύ κάτω από το γόνατο· (πρβ. μάξι). Mακρύ μανίκι, που φτάνει ως τον καρπό του χεριού. 2α. μακροχρόνιος: Mακρύ ταξίδι. β. (σπάν.) μακροσκελής: Mακρύς λόγος. ΦΡ (λέει) ο ένας το κοντό* του κι ο άλλος το μακρύ του.
[μσν. μακρύς < αρχ. μακρ(ός) μεταπλ. -ύς κατά τα άλλα επίθ. που δηλώνουν βάρος ή μήκος (π.χ. βαθύς)]