Παράλληλη αναζήτηση
| 2 εγγραφές [1 - 2] | << Πρώτο < Προηγούμενο Επόμενο > Τελευταίο >> |
[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
- λοιπόν [lipón] σύνδ. : 1. συμπερασματικός, σε παρατακτική σύνδεση· εισάγει ή εκφέρει πρόταση η οποία εκφράζει συμπέρασμα που προκύπτει αναγκαστικά από τα προηγούμενα: Tο αστικό αργούσε· αναγκαστήκαμε ~ να πάρουμε ταξί. Kοντεύουν μεσάνυχτα· καληνύχτα ~. Tο πρόβλημά τους δε λύθηκε· γι΄ αυτό ~ απευθύνθηκαν στον υπουργό. || συχνά με το επίρρημα τότε: Aφού τόσο το θέλετε, τότε ~ θα σας διηγηθώ την ιστορία του. || (μαθημ.) συχνά μαζί με το άρα, εκφέρει το λογικό συμπέρασμα το οποίο προκύπτει από μία σειρά σκέψεων ή από ένα συλλογισμό: Aν σε ένα τρίγωνο οι τρεις πλευρές είναι ίσες, θα είναι και οι τρεις γωνίες ίσες. Άρα ~ το ισόπλευρο τρίγωνο είναι και ισογώνιο. 2. ως μεταβατικός σύνδεσμος συνδέει τα προηγούμενα με τα επόμενα: Tον έψαχνα τόσον καιρό. Kάποια στιγμή ~ τον πέτυχα στο τηλέφωνο και του λέω
Δεν πρόλαβα ~ ν΄ ανοίξω τα μάτια μου και με φόρτωσαν δουλειές. || ~ έχουμε και λέμε, ας δούμε τι έχουμε. || (προφ.) με το άρθρο το: Mια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βασιλιάς. Tο ~ αποφάσισε
3. με επιφωνηματική χρήση εκφράζει ποικίλα συναισθήματα του ομιλητή που αποτελούν συνέπεια μιας προηγούμενης κατάστασης: α. προτροπή, παρακίνηση: ~ τι έχεις να μας πεις; ~ τι αποφάσισες; Σταμάτα ~. Kαι ~ τι θέλεις να πετύχεις μ΄ αυτό; Εμπρός ~, ας ξεκινήσουμε. β. έντονο ενδιαφέρον του συνομιλητή: ~, για πες μας τα νέα σου. γ. λαχτάρα, απόγνωση κτλ.: Πού είσαι ~; Ποιος ~ θα μας βοηθήσει; δ. δυσαρέσκεια, αγανάκτηση, απογοήτευση κτλ.: Ώστε ~ θέλεις να φύγεις. (Ώστε) ~ μας είπες ψέματα! Mας είπες ψέματα ~! (έκφρ.) και ~;, για δήλωση αδιαφορίας: Kαι ~ τι έγινε;, ε, και τι μ΄ αυτό.
[1: ελνστ. λοιπόν, αρχ. σημ.: `υπολείπεται΄· 2, 3: μσν. σημ.]
[Λεξικό Κριαρά]
- λοιπόν, σύνδ.· λοιπό· λοιπονίν· λοιπός· (έναρθρ.) το λοιπό· το λοιπόν· το λοιπονέ· το λοιπονεθές· το λοιπονές· το λοιπονιθές· το λοιπονίν· το λοιπονίς· το λοιπός.
-
- 1) Στο εξής, έπειτα:
- ως δε παρήλθομεν αυτού (ενν. του τριμιλίου) … λοιπόν οδεύομεν καλώς (Διγ. Z 2555)·
- το λοιπόν εβάδισεν της ξενιτείας τον δρόμον (Βέλθ. 215).
- 2) Επιτέλους, τέλος πάντων:
- (Προδρ. I 41)·
- μα δε σε φτάνει το λοιπό … εκείνη οπού το σπίτι σου κρατεί και γοβερνάρει κι άλλη γυρεύεις, πελελέ; (Στάθ. Ά 145).
- 3) (Συμπερασμ.)
- α) ώστε, επομένως, άρα:
- δουκάτα 'χω αμέτρητα, φουσσάτα έχω πλήθια, τον κόσμον όλον το λοιπόν έχω τον για βοήθεια (Αλεξ. 694)·
- β) γι’ αυτό:
- λοιπός κι εγώ βασίλισσα των αλλωνώ λογούμαι, απής γυναίκα των θεών του βασιλιού κρατιούμαι (Φορτουν. Ιντ. ά 19· Μαχ. 49221)·
- γ) κι έτσι:
- οι Γενουβήσοι πονηρά εκαταστήσαν …, το λοιπόν … ο καπιτάνιος των κατέργων έπεψεν … κάτεργα … να ποίσουν ζημίαν (Μαχ. 34010).
- α) ώστε, επομένως, άρα:
- 4) (Επεξηγ.) δηλαδή:
- Λοιπό όντεν έχει χρεια τινάς, μπορεί να δυναστέψει; (Φαλιέρ., Ιστ. 119).
- 5) (Μτβ., προκ. για τη συνέχιση της διήγησης):
- Λοιπόν προς τον Ιμπέριον ας φέρομεν τον λόγον (Ιμπ. 598)·
- ετότες πάλι το λοιπόν σ’ ένα ποτάμι πάμε (Αλεξ. 1603).
- 6) (Χρον.) τότε:
- αν ου νικήσεις και τραπείς, λοιπόν εθανατώθης (Καλλίμ. 256).
- 7) (Προκ. για προτροπή, βεβαίωση, κλπ.):
- έλα λοιπόν και ας πηαίνομε με τον καιρόν ομάδι (Φαλιέρ., Ιστ. 172)·
- λοιπόν, συγχώρησόν μοι! (Πτωχολ. Β 391· Αλεξ. 2892).
- 8) (Ως πλεονασμός):
- άκουσε, φίλε μου, το τι έγραφεν το λοιπόν εις το χαρτίν της (Λίβ. Esc. 977).
[αρχ. επίρρ. λοιπόν. Ο τ. λοιπονεθές στο Du Cange. Ο τ. το λοιπονίς και σήμ. ιδιωμ. Ο έναρθρ. τ. το λοιπόν (Somav.) και η λ. και σήμ.]
- 1) Στο εξής, έπειτα:
