Παράλληλη αναζήτηση
| 6 εγγραφές [1 - 6] | << Πρώτο < Προηγούμενο Επόμενο > Τελευταίο >> |
[Λεξικό Κριαρά]
- λεύκος ο.
-
- Λεύκα:
- (Παϊσ., Ιστ. Σινά 171).
[<αρχ. ουσ. λεύκη (νεότ. ‑α) με μεταπλ. Η λ. και σήμ. ιδιωμ. (Μηνάς 1978: 56)]
- Λεύκα:
[Λεξικό Κριαρά]
- λευκός, επίθ.
-
- 1)
- α) Άσπρος:
- μάρμαρα λευκά (Γεωργηλ., Θαν. 105)·
- β) που έχει άσπρη, ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα:
- δασυγένειος … και λευκός, αλλά μελάνθριξ (Ερμον. Δ 99).
- α) Άσπρος:
- 2) (Προκ. για κλήμα) που βγάζει άσπρα σταφύλια:
- (Βέλθ. 284).
- 3) Προκ. για άνθρωπο με άσπρα μαλλιά και γένια:
- ο Κρόνος … λευκός τας τρίχας (Καλλίμ. 428).
- Το αρσ. στον πληθ. ως ουσ. = ονομασία φατρίας ιπποδρομίου:
- ο των λευκών διοικητής, δουξ και στρατοπεδάρχης (Αξαγ., Κάρολ. Έ 781).
- Το ουδ. ως ουσ. =
- 1) Λευκότητα, ασπράδα:
- (Καλλίμ. 816).
- 2) Ασπράδι, λεύκωμα (αβγού):
- (Ιερακοσ. 45432).
- 3) Οφθαλμική πάθηση:
- (Ορνεοσ. 54128).
- 4) (Στον πληθ.) ασπρόρουχα:
- τα λευκά τση, μαντί και ρούχ’ απού βαστά (Ροδολ. Δ́ 377).
- 1) Λευκότητα, ασπράδα:
[αρχ. επίθ. λευκός. Η λ. και σήμ.]
- 1)
[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
- λευκός -ή -ό [lefkós] Ε1 : 1. άσπρος: Λευκό μάρμαρο / χαρτί / πέπλο. ~ κρίνος / κύκνος / αφρός. Λευκά ρούχα / πανιά. Mαλλιά λευκά σαν χιόνι. Xαμογέλασε αποκαλύπτοντας τα λευκά δόντια της. || (ανατ.): Λευκά αιμοσφαίρια*. Λευκή ουσία, η μία από τις δύο ουσίες του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. || Λευκή σελίδα / κόλα, άγραφη: Έδωσα λευκή κόλα στα μαθηματικά, δεν έγραψα τίποτα. || Λευκή σημαία, αυτή που υψώνεται σε καιρό πολέμου και δηλώνει διάθεση για παράδοση, ανακωχή, διαπραγματεύσεις. || Λευκή ψήφος, λευκό ψηφοδέλτιο, ουδέτερο, που ούτε ψηφίζει, ούτε καταψηφίζει. || Λευκά είδη, λέγεται για σεντόνια, τραπεζομάντιλα, πετσέτες κτλ. || Λευκό φως, που περιέχει όλες τις ακτίνες του φάσματος, όπως το ηλιακό φως: Οι λάμπες ιωδίου / φθορίου παράγουν λευκό φως. || Λευκός Οίκος: α. η προεδρική κατοικία στις HΠA. β. η προεδρική εξουσία και οι υπηρεσίες της στις HΠA: Δηλώσεις εκπροσώπου του Λευκού Οίκου. (έκφρ.) εν λευκώ, χωρίς επιφυλάξεις, περιορισμούς, εγγυήσεις, με πλήρη εξουσιοδότηση: Yπογράφω την επιταγή εν λευκώ, χωρίς να σημειώνω το όνομα του αποδέκτη. Tον άφησα να χειριστεί την υπόθεση εν λευκώ. λευκές νύχτες, οι νύχτες στις χώρες του αρκτικού κύκλου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν ο ήλιος μένει συνεχώς στον ορίζοντα. λευκή μαγεία, που επιδιώκει ευνοϊκά αποτελέσματα χρησιμοποιώντας φυσικές, υλικές δυνάμεις. ANT μαύρη. ΦΡ λευκή νύχτα: α. νύχτα κατά τη διάρκεια της οποίας δεν πραγματοποιήθηκε σεξουαλική επαφή μεταξύ ενός ζευγαριού, κυρίως παντρεμένου. β. η νύχτα κατά την οποία κάποιος δεν κοιμήθηκε καθόλου. ~ γάμος, τυπικός, μόνο στα χαρτιά, που δεν ολοκληρώθηκε, κυρίως σεξουαλικά. λευκή απεργία, κατά την οποία οι απεργοί πηγαίνουν στο χώρο της εργασίας τους, χωρίς όμως να εργάζονται. ~ θάνατος, η ηρωίνη και με επέκταση τα ναρκωτικά: Έμποροι λευκού θανάτου. ~ άνθρακας*. λευκή ισοπαλία, (αθλ., κυρ. στο ποδόσφαιρο) ισόπαλο αποτέλεσμα, όπου κανένας από τους αντιπάλους δεν έχει επιτύχει τέρμα. ~ ήχος / θόρυβος, ήχος ομοιόμορφος, συνεχής και με την ίδια ένταση. λευκή διαφήμιση, η μη εμφανής, αυτή που γίνεται με έμμεσο τρόπο. 2. (για ορισμένα ζώα): ~ καρχαρίας / ελέφαντας. Λευκή αρκούδα. 3. (μτφ.) αγνός, καθαρός, ανεπίληπτος: Tο παρελθόν / το μητρώο / το μέτωπό του είναι λευκό. Λευκό ποινικό μητρώο, χωρίς καταδίκες. ANT βεβαρυμένο. ΦΡ λευκή περιστερά*. 4. που το χρώμα του πλησιάζει προς το λευκό, ανοιχτόχρωμος: Λευκό κρασί / ψωμί. Λευκή φυλή. Λευκά χέρια. Λευκή επιδερμίδα / σάρκα. (έκφρ.) εμπόριο* λευκής σαρκός. 5. (μτφ.) χιονισμένος, καλυμμένος από χιόνια: Λευκά Xριστούγεννα. Λευκά Όρη. Λευκές κορφές βουνών. 6. (ως ουσ.) α. ο λευκός, για άνθρωπο, φυλή που έχει λευκή επιδερμίδα: H ομάδα του μπάσκετ αποτελείται από τρεις λευκούς και δύο μαύρους. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, είτε λευκοί είτε μαύροι είτε κίτρινοι. β. το λευκό: β1. το άσπρο χρώμα: Aποχρώσεις του λευκού. β2. η λευκότητα, η ασπράδα: Tο λευκό του χιονιού κουράζει το μάτι. β3. (για ψηφοδέλτιο) το ουδέτερο, που δεν εκφράζει προτίμηση: Στην καταμέτρηση βρέθηκαν τρία λευκά. (έκφρ.) ψηφίζω λευκό, επιλέγω το λευκό ψηφοδέλτιο: Στην πρόταση του προεδρείου ψήφισα λευκό, και μεταφορικά, για ουδέτερη στάση σε κάποια διαδικασία, σε κάποια απόφαση κτλ.: Bουνό ή θάλασσα; - Ψηφίζω λευκό. γ. τα λευκά: γ1. για ρούχα: Εμφανίστηκε ντυμένη στα λευκά. Tα λευκά πλένονται χωριστά από τα χρωματιστά. γ2. τα άσπρα πιόνια στο σκάκι. ANT μαύρα: Πρώτα παίζουν τα λευκά. γ3. τα λεπτότερα στοιχεία μιας οικογένειας τυπογραφικών στοιχείων από την άποψη της γραφικής παράστασης και της οπτικής έντασης: Kάθε οικογένεια στοιχείων αποτελείται από τα λευκά, τα ημίμαυρα και τα μαύρα.
[λόγ. < αρχ. λευκός & σημδ. γαλλ. blanc, αγγλ. white]
[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
- λευκοσίδηρος ο [lefkosíδiros] Ο20α : λεπτό φύλλο σιδήρου καλυμμένου με κασσίτερο· τενεκές.
[λόγ. λευκο- + σίδηρος μτφρδ. γαλλ. fer-blanc]
[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
- λευκοσιδηρουργείο το [lefkosiδirurjío] Ο39 : εργαστήριο όπου γίνεται η κατεργασία της λαμαρίνας και κατασκευάζονται είδη οικιακής χρήσης, μεταλλικά δοχεία κτλ.· τενεκετζίδικο, φαναρτζίδικο, φανοποιείο.
[λόγ. λευκοσιδηρουργ(ός) -είον]
[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
- λευκοσιδηρουργός ο [lefkosiδirurγós] Ο17 : αυτός που κατασκευάζει αντικείμενα από λευκοσίδηρο· φαναρτζής, τενεκετζής, φανοποιός.
[λόγ. λευκοσίδηρ(ος) + -ουργός απόδ. γαλλ. ferblantier]
