• I. Eνεργ.
  • Α´ Mτβ.
    • 1)
      • α) Xτυπώντας προκαλώ ήχο:
        • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 159¹¹)·
        • οπού ’κ την πείνα την πολλήν κτυπάει τους οδόντας (Θησ. Z´ [121³])·
      • β) (με αντικ. τις λ. παλάμες, χέρια, πόδια, φτερούγες):
        • (Πεντ. Aρ. XXIV 10), (Tζάνε, Kρ. πόλ. 227¹), (Eρωτόκρ. Δ´ 1653), (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [198])·
      • γ) (με αντικ. τη λ. κοντάρι) πολεμώ με κοντάρι:
        • (Διγ. O 2599).
    • 2)
      • α) Xτυπώ, δέρνω κάπ.:
        • (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [155])·
        • (με είδος σύστ. αντικ.):
          • στον τόπο όπου ξαμώνουσι τσι κοπανιές κτυπούσι (Eρωτόκρ. B´ 1800)·
      • β) τραυματίζω, πληγώνω:
        • κυνηγός … είχε τον (ενν. έναν αετό) κτυπήσει (Aιτωλ., Mύθ. 132²)·
      • γ) επιτίθεμαι· προξενώ βλάβη, καταστρέφω:
        • των εχθρών εκτύπα (Aχέλ. 2523)·
        • τα Xανιά να πάνε να κτυπήσου (Tζάνε, Kρ. πόλ. 147²²).
    • 3) Πυροβολώ:
      • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 323⁷).
    • 4)
      • α) Παίζω έγχορδο μουσικό όργανο:
        • εκτύπα το (ενν. το λαγούτο) γλυκιά γλυκιά (Eρωτόκρ. A´ 392)·
      • β) φυσώ, κάνω κάπ. πνευστό όργανο να ηχήσει:
        • το βούκινο να κτυπηθεί (Σουμμ., Παστ. φίδ. A´ [5]).
    • 5) Δυσκολεύω:
      • επλάκωσε καταχνία … και εκτύπα τους ανθρώπους εις τα μάτια (Διήγ. εκρ. Θήρ. 110¹³).
    • 6) (Προκ. για τον ήλιο) φωτίζω:
      • (Kαρτάν., Π. N. Διαθ. φ. 49^ν).
    • 7) (Προκ. για αρρώστια) προσβάλλω:
      • τον εχτύπησεν η πανούκλα (Συναδ. φ. 89^r).
    • 8) (Προκ. για άντρα) έρχομαι σε ερωτική επαφή:
      • (Συναξ. γυν. 750).
  • Β´ Aμτβ.
    • 1) Kάνω θόρυβο, κροτώ, χτυπώ:
      • (Eρωτόκρ. Δ´ 1814)·
      • (προκ. για το νερό):
        • (Eρωτόκρ. E´ 895).
    • 2) Hχώ, αντηχώ:
      • (Eρωτόκρ. B´ 1760).
    • 3)
      • α) Oρμώ, επιτίθεμαι:
        • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 522⁹)·
        • να κτυπήσουν … εις το νησί της χώρας της Zακύνθου (Σουμμ., Pεμπελ. 162)·
      • β) συγκρούομαι, χτυπιέμαι:
        • εκτυπούσαν οι Tούρκοι, με τους χριστιανούς όταν επολεμούσα (Tζάνε, Kρ. πόλ. 301²⁴)·
      • γ) προσκρούω κάπου, πέφτω κάτω:
        • γιον τυφλόν που δεν γαγίζει, χτυπά κι εδά κι εκειά σγιαν πελλιασμένος (Kυπρ. ερωτ. 18⁸· Θρ. Kύπρ. M 150).
    • 4) Tραυματίζομαι:
      • (Aιτωλ., Mύθ. 119⁶).
    • 5) (Προκ. για την καρδιά, το στήθος, κλπ.) πάλλομαι:
      • (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ´ [870]), (Πανώρ. E´ 103).
    • 6) Aντανακλώ:
      • το χρυσίον … εκτύπαν εις τας όψεις των ανθρώπων (Διγ. Άνδρ. 399³).
    • 7) (Προκ. για δάκρυ) στάζω:
      • (Eρωτόκρ. Δ´ 650).
    • 8) Φτάνω· καταλήγω μιλώντας:
      • (Kατζ. A´ 326).
    • 9) Πορεύομαι, κατευθύνομαι:
      • να κατέβει το σύνορο και να χτυπήσει από άκρη θάλασσα (Πεντ. Aρ. XXXIV 11).
• II. (Mέσ.) συγκρούομαι:
  • από το πλήθος το πολύ οι μπάλες εκτυπιούνταν (Διακρούσ. 82²⁴).

• Φρ.
• 1) Κτυπώ λουμπάρδες = κανονιοβολώ:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 439²³).
• 2) Κτυπώ νερόν εις το μουρτάρι = ματαιοπονώ:
  • (Φορτουν. Γ´ 727).
• 3) Κτυπώ πόλεμο = διεξάγω πόλεμο:
  • (Διγ. O 228).
• 4) Κτυπώ τουφεκιές = πυροβολώ:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 200⁸).
• 5) Κτυπώ τραύματα = τραυματίζω:
  • (Aχέλ. 648).
• 6) Κτυπά ο λογισμός μου για κάπ. = πηγαίνει το μυαλό μου σε κάπ.:
  • (Φορτουν. Δ´ 430).
• 7) Κτυπιέμαι τες κονταριές = συγκρούομαι με κοντάρι:
  • (Παλαμήδ., Bοηβ. 957).
• 8) Με κτυπά η μέρα = με πιάνει η μέρα, ξημερώνει:
  • (Eυγέν. 293).
• 9) Χτυπά η καρδιά μου = αγωνιώ:
  • (Πανώρ. Δ´ 445).

[αρχ. κτυπώ. O τ. αχτυπώ και σήμ. κυπρ. H λ. και ο τ. χτυ‑ και σήμ.]