Παράλληλη αναζήτηση

Αναζήτηση για: καταπατώ

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

καταπατώ [katapató] -ούμαι Ρ10.9 & -άω, -ιέμαι Ρ10.1 : 1α. καταλαμβάνω αυθαίρετα ξένη εδαφική έκταση, κυρίως με τη μέθοδο της τμηματικής και συγκαλυμμένης χρησιμοποίησής της: Ο γείτονάς μου καταπάτησε ένα μέρος από το χωράφι / το οικόπεδό μου. Tον συνέλαβαν γιατί πουλούσε ως οικόπεδα καταπατημένες εκτάσεις του δημοσίου. β. (μτφ.) παραβιάζω. β₁. στερώ από κπ. ένα αναγνωρισμένο δικαίωμά του: Tα ολοκληρωτικά καθεστώτα καταπατούν τις ατομικές ελευθερίες. Kαταπατούνται τα δικαιώματα της μειοψηφίας. β₂. αθετώ ή παραβαίνω κτ.: Kαταπάτησε τους όρκους και τις υποσχέσεις του. Kαταπατήθηκαν οι αποφάσεις του ΟHΕ. 2. πατώ κπ. ή κτ. επανειλημμένα και με δύναμη· τσαλαπατώ, ποδοπατώ.
[λόγ. < αρχ. καταπατῶ `ποδοπατώ΄ σημδ. γαλλ. empiéter]

[Λεξικό Κριαρά]

καταπατώ.

1) Ποδοπατώ:
- να σχίζουν, να καταπατούν τα ’λόχρουσα βαγγέλια (Ανακάλ. 64).
2) (Μτβ. και αμτβ.) κατασκοπεύω, εξερευνώ:
- (Χρον. Τόκκων 779)·
- ίνα καταπατήσουσιν την νύκτα εις το κάστρο (Χρον. Τόκκων 284).
3) Εξοντώνω, συντρίβω· κυριεύω, καταστρέφω:
- καταπάτησε τα φουσσάτα του Πώρου (Διήγ. Αλ. G 286²¹)·
- μέλλουσι καταπατήσαι πάσαν την Δύσιν (Έκθ. χρον. 8²⁴).
4) Παραβιάζω:
- οικίας Εβραίων … κατεπάτησαν (Ιστ. πολιτ. 68^15-6).
5) Καταδυναστεύω:
- σπαχήδες έχω αφέντες μου και με καταπατούσι (Τζάνε, Κρ. πόλ. 572⁴).
6)
- α) Παραβαίνω κ., αθετώ· περιφρονώ:
  - πίστιν την ορθόδοξον να την καταπατούσιν; (Ιστ. Βλαχ. 2528)·
  - ποσώς δεν μας εμέτρησες κι εκατεπάτησές μας (Ιστ. Βλαχ. 1002)·
- β) παραβλέπω:
  - τα όσα σου εκάμαμεν να τα καταπατήσεις (Διγ. O 910).

[αρχ. καταπατέω. Η λ. και σήμ.]

Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα