• 1) Που γίνεται στην ώρα του, έγκαιρος:
  • εδωρήσατο ημίν χάριν και έλεος εις εύκαιρον βοήθειαν (Χειλά, Χρον. 347).
• 2) Διαθέσιμος, που δεν έχει δουλειά:
  • Λογιάζεις πως είμαι εύκαιρος και μόνο τσ’ έγνοιες σου έχω; (Φορτουν. Δ´ 516).
• 3)
  • α) Άδειος, κενός:
    • είχε το κεφάλι εύκαιρον ωσάν τσουκάλι (Αιτωλ., Βοηβ. 341)·
    • η σέλα επόμεινε όφκαιρη, δίχως τον καβαλάρη (Ερωτόκρ. Β´ 1516)·
    • τα κάτεργα … από φουσσάτον εύκαιρα (Αχέλ. 2536)·
  • β) έρημος, εγκαταλειμμένος:
    • ηύρασιν τα σπίτια εύκαιρα (Μαχ. 422¹²· 404¹²).
• 4) Στερημένος (από κ.), ελλιπής:
  • δαμαλίδες … εύκαιρες του κριάς (Πεντ. Γέν. XLI 19)·
  • λωλός κι εύκαιρος από γνώση (Ροδολ. Γ´ 202).
• 5)
  • α) Μάταιος, άσκοπος:
    • έχεις τον κόπον εύκαιρον (Χούμνου, Κοσμογ. 938)·
    • Μη θες μ’ ελπίδες εύκαιρες να θρέφεσαι (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [1097])·
  • β) άχρηστος:
    • όπου είχεν η χώρα τοίχους εύκαιρους εχαλάσαν τους (Μαχ. 590²⁷)·
  • γ) άπρακτος:
    • εύκαιροι εγύρισαν (Αιτωλ., Μύθ. 17⁵)·
  • δ) «που έχει άδεια χέρια»:
    • κείνες (ενν. οι μέλισσες) πὄρχονται εύκαιρες, διώχνουν τες να πα να φέρουν μέλι (Δεφ., Λόγ. 213).
• 6) Ανόητος, άτοπος:
  • εύκαιρην δόξαν έδειξες …· τον βασιλέαν απίστησες (Χρον. Μορ. H 5547).
• 7) (Προκ. για γυναίκα) επιπόλαιος, άστατος:
  • εύκαιρης κι ασύστατης κι έτσι εύκολης ν’ αλλάξει (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ´ [1042]).

[αρχ. επίθ. εύκαιρος. Ο τ. όφκαιρος και σήμ. ιδιωμ. Η λ. και σήμ.]