• I. Ενεργ.
  • Α´ Μτβ.
    • 1) (Με αντικ. που δηλώνει πρόσωπο ή πράγμα) δίνω στο χέρι, δίνω:
      • (Ιμπ. 536), (Ερωφ. Β´ 493), (Μαχ. 94³⁷)·
      • (με σύστ. αντικ.):
        • δοσμό να δώσεις (Πεντ. Δευτ. ΧV 10)·
      • φρ. δίδω χέρι = απλώνω το χέρι μου:
        • (Πεντ. Γέν. ΧΧΧVΙΙΙ 28).
    • 2)
      • α) Παρέχω, χαρίζω:
        • ο Θεός να του δώσει ζωήν (Μαχ. 490²· Διγ. O 32)·
        • φρ. δίδω χάρισμαν = χαρίζω:
          • (Αχιλλ. N 1194)·
      • β) παρέχω (ως προίκα):
        • (Βακτ. αρχιερ. 174)·
      • γ) προσφέρω στο Θεό:
        • Να σφάξει βόδια εκατόν και τον θεόν να δώσει (Αιτωλ., Μύθ. 18²)·
      • δ) αφιερώνω (στίχους ή συγγραφή):
        • (Εμμ. Τζάνε, Αφ. 142¹⁰).
    • 3) Κληροδοτώ:
      • (Ασσίζ. 262²³).
    • 4)
      • α) Πληρώνω:
        • δω μας τα άσπρα όπου μας χρεωστάς (Σουμμ., Ρεμπελ. 175)·
        • φρ. δίδω το κοινόν χρέος = πεθαίνω:
          • (Ιστ. πατρ. 95¹⁴)·
      • β) τιμωρώ:
        • (Πεντ. Έξ. XXI 22).
    • 5)
      • α) Παραχωρώ (πρόσωπο για μια υπηρεσία):
        • Τρεις βάιες την εδώκασιν να είναι μετ’ εκείνην (Διγ. Z 83)·
      • β) παραχωρώ (από εύνοια):
        • Ευχαριστώ τους Έρωτας, καλόν άνδρα μ’ εδώκαν (Διγ. Esc. 1147.)·
      • γ) παραχωρώ (περιοχή):
        • αυθέντην τον εκάμασι, την Άρταν του εδώκαν (Κορων., Μπούας 5)·
      • δ) παραχωρώ (άντρες, στρατεύματα, πλοία, κλπ., για ένα έργο):
        • Τριακοσίους Σαρακηνούς … έδωκεν να φυλάττωσιν τριγύροθεν τες πόρτες (Διγ. Z 88).
    • 6)
      • α) Παραδίδω (πρόσωπο ή την ψυχή μου στη διάκριση προσώπου ή φαινομένου):
        • Για να με δώσεις τση φωτιάς, ήθρεφες το κορμί μου; (Θυσ. 807)·
        • φρ. δίδω την ψυχήν = πεθαίνω:
          • (Θρ. Κύπρ. Μ 534)·
      • β) παραδίδω (κατά τη διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων):
        • έδωκαν την περίφημη Κρήτη κι αγάπη εγίνη (Τζάνε, Κρ. πόλ. 560²⁶).
    • 7)
      • α) (Με αντικ. συν. αφηρημένο ουσ.) παρέχω:
        • (Πανώρ. Α´ 321)·
        • απιλογιά της ήδωκε (Ερωτόκρ. Α´ 942)·
      • β) (μαθηματ.) δίνω ως εξαγόμενο:
        • εάν τα αβ´ δίδουν γη´, τα βε´ τι θέλουν δώσει; (Rechenb. 7⁴)·
      • γ) φρ.
        • (1) δίνω αναπνιά, βλ. αναπνιά 1 φρ.·
        • (2) δίδω απάνου μου = βάζω απάνω μου κάπ., υποτάσσομαι σε κάπ.:
          • (Πεντ. Δευτ. ΧVΙΙ 15)·
        • (3) δίδω απόλυση = (προκ. για ιερέα) τελειώνω τη θεία λειτουργία:
          • (Διήγ. ωραιότ. 392)·
        • (4) δίδω (απο)χαιρετισμόν = (απο)χαιρετώ:
          • (Διγ. O 957), (Φαλιέρ., Ιστ. 221)·
        • (5) δίδω τ’ αφτιά (μου) σε κ. = προσέχω κ., προσέχω τα λόγια κάπ.:
          • (Αχέλ. 60)·
        • (6) δίδω βουλήν =
          • (α) συμβουλεύω:
            • (Ερωτοπ. 67)·
          • (β) συσκέπτομαι, συζητώ:
            • (Βεν. 81)·
          • (γ) αποφασίζω:
            • (Ερωτόκρ. Δ´ 243)·
        • (7) δίδω γνώσιν (σε κάπ. για κ.) = συνιστώ:
          • (Διγ. Άνδρ. 354¹⁷)·
        • (8) δίδω δαχτυλίδι = αρραβωνιάζομαι:
          • (Ερωτόκρ. Γ´ 1316)·
        • (9) δίδω διαλαλημόν = διακηρύσσω:
          • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 392¹²)·
        • (10) δίδω έξω = εκδίδω, δημοσιεύω:
          • (Αχέλ. 39)·
        • (11) δίδω έπαινο (σε κάπ.) = επαινώ:
          • (Ερωτόκρ. Δ´ 292)·
        • (12) δίδω έργον = συμβάλλω, ενισχύω για κ.:
          • (Αχέλ. 845)·
        • (13) δίδω ερμηνείαν = καθοδηγώ:
          • (Χούμνου, Κοσμογ. 606)·
        • (14) δίδω ζωή στο θάνατο = θυσιάζω τη ζωή μου:
          • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 282²⁸)·
        • (15) δίδω ζωήν = σώζω:
          • (Π. Ν. Διαθ. φ. 355β, 26)·
        • (16) δίδω ζωήν (σε κάπ.) = προβλέπω παράταση ζωής:
          • (Μορεζίν., Κλίνη Σολομ. 460)·
        • (17) δίδω θέλημα = συγκατανεύω:
          • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 304²¹)·
        • (18) δίδω καρδίαν = εγκαρδιώνω, ενθαρρύνω:
          • (Μαχ. 645⁴)·
        • (19) δίδω σε λάμψη = δίνω στο φως, δημοσιεύω:
          • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 135²⁹)·
        • (20) δίδω λόγον =
          • (α) απολογούμαι:
            • (Αλφ. (Μπουμπ.) II 31)·
          • (β) ανακοινώνω:
            • (Διγ. Α 1000)·
          • (γ) υπόσχομαι:
            • (Στάθ. Ιντ. β´ 131)·
        • (21) δίδω λόγον, μιλιά, φωνήν = μιλώ:
          • (Γεωργηλ., Βελ. Λ 152), (Τζάνε, Κρ. πόλ. 277⁴), (Απολλών. 638)·
        • (22) δίδω λόγον καλόν ή δυο λόγια μερωμένα = μιλώ με ευγένεια:
          • (Σπαν. O 132), (Πανώρ. Γ´ 208)·
        • (23) δίδω λόγον φοβερόν = δίδω αυστηρή διαταγή:
          • (Διγ. Z 1977)·
        • (24) δίδω όρκον = ορκίζομαι:
          • (Χρον. Μορ. P 1708)·
        • (25) δίδω μακάριον = μακαρίζω:
          • (Γεωργηλ., Θαν. 601)·
        • (26) δίδω μαρτύριον (σε κάπ.) = βασανίζω κάπ.:
          • (Καρτάν., Π. Ν. Διαθ. φ. 319^ν)·
        • (27) δίδω το μικρόν ή το μέγα μήνυμα, βλ. μήνυμα 5·
        • (28) δίδω νίκην = νικώ:
          • (Κορων., Μπούας 121)·
        • (29) δίδω τη νιότη μου = θυσιάζω, σπαταλώ τη νιότη μου· (από άποψη ευρωστίας) καταρρέω:
          • (Ερωτόκρ. Α´ 121)·
        • (30) δίδω νώτα σε κάπ. = τρέπομαι σε φυγή μπροστά σε κάπ.:
          • (Βίος Αλ. 4149)·
        • (31) δίδω πάθη = τιμωρώ:
          • (Ερωτόκρ. Β´ 820)·
        • (32) δίδω πίστιν = εμπιστεύομαι:
          • (Χούμνου, Κοσμογ. 604)·
        • (33) δίδω το πλάγιασμα = συνευρίσκομαι:
          • (Πεντ. Λευιτ. XX 15)·
        • (34) δίδω πλέρωμα σε κ. = ανταμείβω για κ.:
          • (Πανώρ. Ε´ 402)·
        • (35) δίδω πλερωμή = τιμωρώ:
          • (Ζήν. Α´ 46)·
        • (36) δίδω πνοή = ζωογονώ:
          • (Ερωτόκρ. Β´ 48 κριτ. υπ. )·
        • (37) δίδω το πρόσωπό μου =
          • (α) στρέφω το προσωπό μου, κατευθύνω το βλέμμα μου:
            • (Πεντ. Λευιτ. ΧVΙΙ 10)·
          • (β) παρουσιάζομαι και δηλώνω τ’ όνομά μου:
            • (Τρωικά 524³)·
        • (38) δίδω πρόσωπο = αντιμετωπίζω (προκ. για εχθρό):
          • (Σουμμ., Ρεμπελ. 158)·
        • (39) δίδω στράτα σε κάπ. ή σε κ. = οδηγώ κάπ. ή κ., κατευθύνω:
          • (Χρον. Μορ. H 5226), (Πανώρ. Γ´ 468)·
        • (40) δίδω συμβούλιο = συγκροτώ, κάνω συμβούλιο:
          • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 469¹⁶)·
        • (41) δίδω τόπον =
          • (α) παραχωρώ θέση:
            • (Ριμ. Απολλων. [481])·
          • (β) παραμερίζω:
            • (Ζήν. Α´ 249-50)·
          • (γ) υποχωρώ:
            • (Μαχ. 254¹⁶)·
          • (δ) εξαφανίζομαι:
            • (Στάθ. Β´ 207)·
        • (42) δίδω τόπον της οργής = συγκρατώ την οργή μου:
          • (Ζήν. Β´ 199)·
        • (43) δίδω υποταγήν = υποτάσσομαι:
          • (Σουμμ., Ρεμπελ. 166)·
        • (44) δίδω χάρη = ευνοώ:
          • (Ροδολ. Α´ 491)·
        • (45) δίδω χέρι = βοηθώ:
          • (Μαρκάδ. 119)·
        • (46) δίδω το χέρι =
          • (α) συμφιλιώνομαι:
            • (Στάθ. Β´ 232)·
          • (β) επικυρώνω με χειραψία τη συμφωνία:
            • (Αχιλλ. L 186)·
        • (47) δίδω ψέγος σε κάπ. = κατηγορώ κάπ.:
          • (Πεντ. Λευιτ. ΧΧΙV 19).
    • 8)
      • α) Απονέμω (αξίωμα, τιμή, προτίμηση, κλπ.):
        • (Κορων., Μπούας 141), (Γεωργηλ., Βελ. Λ 227), (Διγ. Gr 1671), (Μαχ. 88²⁴)·
      • β) φρ.
        • (1) δίδω άδικον = δεν αναγνωρίζω ότι έχει κάπ. δίκιο:
          • (Κυπρ. ερωτ. 91⁷), (Σουμμ., Ρεμπελ. 168)·
        • (2) δίδω δίκαιον = απονέμω δικαιοσύνη:
          • (Ασσίζ. 26²⁸)·
        • (3) δίδω καταδίκη = κατηγορώ:
          • (Πανώρ. Γ´ 184).
    • 9) Δίνω (ως σύζυγο):
      • δίδουσίν με την ρήγαιναν γυναίκα (Ιμπ. 788).
    • 10) Αποδίδω ευθύνη σε κάπ. ή σε κ.:
      • στη νιότη δώσ’ το φταίσιμο (Ερωφ. Δ´ 344· Σουμμ., Ρεμπελ. 165).
    • 11)
      • α) (Με υποκ. λ. όπως ώρα, φύση, κλπ.) επιτρέπω, παρέχω το δικαίωμα, τη δυνατότητα, την ευκαιρία:
        • (Ch. pop. 844), (Ερωτόκρ. Ε´ 1513), (Ασσίζ. 448¹⁵), (Μαχ. 14²), (Πανώρ. Α´ 207)·
      • β) συγκατανεύω:
        • (Ελλην. νόμ. 556⁸)·
      • γ) (με υποκ. τη λ. Θεός) ευδοκώ:
        • μόνε να δώσει ο Θεός να ζήσεις (Ιστ. Βλαχ. 1231)·
      • δ) φρ.
        • (1) δίδω το σάλβο κουντούτον = επιτρέπω την αναχώρηση:
          • (Μαχ. 522¹⁶)·
        • (2) δίδω ύπνον των ομματιών μου = αφήνω να με πάρει ο ύπνος:
          • (Χίκα, Μονωδ. 69).
    • 12)
      • α) Γνωστοποιώ:
        • (Λίβ. Esc. 2926)·
      • β) αρθρώνω, προφέρω:
        • τ’ όνομα μόνο το γλυκύ δίχως λαλιάν εδώσα (ενν. τα χείλη) (Ερωφ. Ε´ 164)·
        • φρ.
          • (1) δίδω απόφαση =
            • (α) διατυπώνω γνώμη, κρίση:
              • (Πανώρ. Δ´ 309 κριτ. υπ.)·
            • (β) αποφασίζω:
              • (Ελλην. νόμ. 563⁶), (Τζάνε, Κρ. πόλ. 174⁴)·
            • (γ) απολογούμαι:
              • (Νεκρ. βασιλ. 93)·
          • (2) δίδω κρίση, κρίσιμον =
            • (α) εκφράζω γνώμη:
              • (Ασσίζ. 105¹), (Μανασσ., Ποίημ. ηθ. 812)·
            • (β) αποφασίζω:
              • (Χρον. Μορ. H 2419)·
            • (γ) βασανίζω:
              • (Ερωτόκρ. Α´ 492)·
          • (3) δίδω μαρτυρίαν = επιβεβαιώνω, ομολογώ:
            • (Γεωργηλ., Βελ. Λ 734), (Ερωτόκρ. Γ´ 1453)·
          • (4) δίδω νόβα = ειδοποιώ:
            • (Φορτουν. Δ´ 121)·
          • (5) δίδω όρδινο, ορδινιά, ορισμόν = εκδίδω διαταγή, διατάσσω:
            • (Βουστρ. 52¹⁹), (Τζάνε, Κρ. πόλ. 521¹⁵), (Μαχ. 172¹⁷).
    • 13)
      • α) Δείχνω:
        • τιμής σημάδι κι ευγενιάς πάντα του θέλω δώσει (Ερωτόκρ. Γ´ 258)·
      • β) προβάλλω:
        • να μην … δώσει ξόμπλι μετά σε πολλ’ άσκημο (Ερωτόκρ. Γ´ 806)·
      • γ) παρουσιάζω κ. σαν κ. άλλο:
        • να δώσω τους ουρανούς σαν το σίδερο (Πεντ. Λευιτ. ΧΧVΙ 19).
    • 14) (Προκ. για αισθήματα, πόνο, κλπ.) εκδηλώνω, εκφράζω, φανερώνω:
      • του παντοδύναμου Θεού έδωκ’ ευχαριστίαν (Ιστ. Βλαχ. 208· Ψευδο-Γεωργηλ., Αλ. Κων/π. 17), (Διγ. Gr. 859), (Τζάνε, Κρ. πόλ. 316¹⁶)·
      • φρ.
        • (1) δίδω έξω = φανερώνω:
          • (Σουμμ., Παστ. φίδ. Ε´ [1179])·
        • (2) δίδω δόξαν, δοξολογιάν, μεγαλότητα στον Θεό = δοξάζω, ευχαριστώ, υμνολογώ το Θεό:
          • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 176⁸), (Χρον. Μορ. P 99), (Πεντ. Δευτ. XXXII 3)·
        • (3) δίδω προσκύνημα = προσκυνώ, είμαι υποτελής:
          • (Χρον. Μορ. H 3028).
    • 15)
      • α) Προκαλώ:
        • ο θάνατος ο ζωντανός μεγάλο πόνο δίδει (Ερωτόκρ. Δ´ 353)·
        • φρ.
          • (1) (απρόσ.) δίδεται όφελος = προκαλείται, παρουσιάζεται ωφέλεια:
            • (Ερωτόκρ. Α´ 478)·
          • (2) δίδω αρχή = κάνω αρχή, αρχίζω:
            • (Σουμμ., Ρεμπελ. 180)·
          • (3) δίδω (τη) γνώρα = δίνω γνωριμία, γνωρίζομαι (με κάπ.):
            • (Πανώρ. Γ´ 186)·
      • β) δίδω κ. σε κάπ. = μεταβάλλω, μετατρέπω:
        • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 421²⁵), (Πεντ. Δευτ. ΧΙV 25)·
      • γ) φρ.
        • (1) δίδω (τον) γύρον = περικυκλώνω:
          • (Χρον. Μορ. H 7005)·
        • (2) δίδω θάνατον = πεθαίνω:
          • (Μαχ. 638⁶)·
        • (3) δίδω θάνατον (του κορμιού μου), δίδω θάνατον (μοναχός μου), δίδω τον εδικόν μου θάνατον = αυτοκτονώ:
          • (Τζάνε, Κατάν. 441), (Μορεζίν., Κλίνη Σολομ. 444)·
        • (4) δίδω το τέλος της ζωής = αυτοκτονώ:
          • (Πανώρ. Γ´ 645)·
        • (5) δίδω το σώμα μου εις θάνατον = ακινητώ το σώμα μου, «κάνω τον ψόφιο»:
          • (Φυσιολ. (Legr.) 1061)·
        • (6) δίδω θρουν, φωνήν = διαδίδω (είδηση):
          • (Δούκ. 213⁴), (Χρον. Τόκκων 3901)·
        • (7) δίδω ’λασία (= ελασία) = αρχίζω πορεία, παίρνω δρόμο:
          • (Διακρούσ. 76³)·
        • (8) δίδω πόλεμον = πολεμώ:
          • (Χρον. σουλτ. 120¹⁹)·
        • (9) κάπ. δίδει βράδι = κάποιος φέρνει τη νύχτα:
          • (Πεντ. Δευτ. ΧΧVΙΙΙ 67).
    • 16) Καθιστώ:
      • (Κορων., Μπούας 49)·
      • να σε δώσει ο Κύριος ο Θεός σου υψηλόν ιπί όλα τα έθνη (Πεντ. Δευτ. ΧΧVΙΙΙ 1).
    • 17)
      • α) Καθορίζω (πρόσωπο ή πράγμα ή και χρόνο για εκτέλεση έργου):
        • έδωκεν εγγυτήν να έλθει εις την ημέραν να τελειώσει (Ασσίζ. 92⁶)·
      • β) επιβάλλω:
        • Ήλθασιν εις τα στέφανα, καθώς το δίδ’ η τάξις (Βέλθ. 1032).
    • 18)
      • α) (Με αντικ. πρόσωπο ή πράγμα) χτυπώ, πληγώνω:
        • εύχου να μη σε δώσουσιν σαγίτες των ερώτων (Αχιλλ. L 203)·
        • έδωκε τον μαύρον του με το πτερνιστήριον (Διγ. Άνδρ. 358¹⁵)·
      • β) κάνω να ηχήσει κρουστό ή πνευστό όργανο, κρούω, παίζω:
        • εδώκασιν τας σάλπιγγας (Διγ. Z 525)·
        • φρ. δίδω ήχον = με τη βοήθεια οργάνου ηχώ:
          • (Αργυρ., Βάρν. Κ 440)·
      • γ) (με αντικ. λ. όπως κονταρέα, σπαθέα, λουμπαρδιά, κλπ.) δίνω, ρίχνω:
        • (Διγ. Άνδρ. 359¹¹), (Αχιλλ. L 1141), (Τζάνε, Κρ. πόλ. 340¹⁷)·
      • δ) ρίχνω:
        • να δώσω τα κορμιά σας ιπί τα κορμιά των ειδώλων σας (Πεντ. Λευιτ. ΧΧVΙ 30)·
        • φρ. δίδω μιά ή καμπόσες = χτυπώ ή χτυπώ επανειλημμένα:
          • (Φορτουν. Δ´ 180), (Γαδ. διήγ. 458).
  • Β´ Αμτβ.
    • 1) (Με υποκ. λ. όπως βουλή, καρδιά, νους, φρονιμάδα, κλπ.) συμβουλεύω, παρακινώ:
      • (Ιμπ. 485)·
      • Κατά εχθρών ορμήθηκεν, ως το ’διδε η καρδιά του (Κορων., Μπούας 84· Ερωτόκρ. Γ´ 1315).
    • 2) Ανταμείβω:
      • (Κορων., Μπούας 61).
    • 3) (Με εμπρόθ. προσδ.) χτυπώ, κάνω κ. να ηχήσει:
      • εις την πόρταν έδωκεν εκείνης της εισόδου (Λόγ. παρηγ. L 557).
    • 4)
      • α) (Με υποκ. λ. όπως βούκινο, τρομπέτα, «οι ώρες», κλπ.) ηχώ:
        • Εδώκασιν τα όργανα ένδον του καστελίου (Αχιλλ. O 306· Ιμπ. 118), (Μαχ. 362¹⁴)·
        • φρ. δίδουν τα τρία = χτυπά τρεις φορές το «τραπεζικόν ξύλον» (= σήμαντρο) για να καλέσει σε γεύμα τους μοναχούς:
          • (Προδρ. ΙV 166)·
      • β) (με υποκ. λ. όπως κονταρά, κλπ.) χτυπώ:
        • η κονταρά του Κρητικού ήδωκε στη μασέλα (Ερωτόκρ. Β´ 2013).
    • 5)
      • α) Επιτίθεμαι, χτυπώ:
        • (Ερωτόκρ. Δ´ 129)·
        • έκφρ. το δος και λάβε = αμοιβαία χτυπήματα, μάχη:
          • (Διγ. Esc. 34)·
        • φρ. δίδω και παίρνω = ανταλλάσσω χτυπήματα, πολεμώ:
          • (Προδρ. IV 193), (Τζάνε, Κρ. πόλ. 286³)·
      • β) γκρεμίζω:
        • (Τζάνε, Κρ. πόλ. 475¹⁸)·
      • γ) (μεταφ.) «χτυπώ», προσβάλλω:
        • (Ερωτόκρ. Γ´ 240), (Β´ 1496).
    • 6) (Με υποκ. λ. όπως ήλιος, άνεμος, κλπ.) χτυπώ· πέφτω:
      • Ο ήλιος δίδει στ’ άρματα και φέγγουσι (Ερωτόκρ. Β´ 1397· Β́ 2382).
    • 7)
      • α) Κατευθύνομαι:
        • δώσ’ μου εσύ βουλή, πε μου πού θες να δώσω (Πανώρ. Ε´ 113)·
      • β) ορμώ:
        • Προς τους εχθρούς εδώκασιν με ανδρειάν μεγάλην (Αχέλ. 2080)·
        • φρ. δίδω έξω = εγκαταλείπω την πόλη:
          • (Μαχ. 424³²)·
      • γ) αφήνομαι, εμπιστεύομαι τον εαυτό μου:
        • (Αρμούρ. 28)·
        • φρ. δίδω σε θάνατο = πεθαίνω:
          • (Ζήν. Β´ 1632)·
      • δ) (ενίοτε με το επίρρ. κάτω) πέφτω:
        • (Ερωτόκρ. Β´ 1632)·
        • φρ. δίδω εις τα βύθη = κατακρημνίζομαι, καταστρέφομαι:
          • (Βεντράμ., Γυν. 162)·
      • ε) (προκ. για θύελλα, κλπ.) ενσκήπτω:
        • (Ερωτόκρ. Β´ 1385)·
      • στ) (προκ. για υγρό) στάζω:
        • (Αγαπ., Γεωπον. 239).
    • 8) Είμαι στραμμένος σε κάπ. κατεύθυνση, έχω θέα προς κ.:
      • παράθυρον όπου δίδει εις την εκκλησίαν (Καλούδ., Προσκυν. πς´· Βαρούχ. 853³³).
    • 9) Τρυπώ:
      • να πάρεις το τρυπητήρι και να δώσεις εις το αφτί του (Πεντ. Δευτ. ΧV 17).
• II. Μέσ.
  • 1) Παραδίνομαι:
    • στα χέρια τως θε να δοθώ ογιά να με μοιράσουν (Τζάνε, Κρ. πόλ. 301²⁰).
  • 2) Παραδίδω τον εαυτό μου σε κ., αφιερώνομαι, αφοσιώνομαι:
    • Στ’ άρματα μόνο εδόθηκα (Φορτουν. Δ´ 313)·
    • Εδόθηκε με την καρδιάν και μ’ όλην την ψυχήν της (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ´ [486]).
  • 3) Ορμώ:
    • θα πάγει το φουσσάτο μου σε μάχη να δοθούσι (Τζάνε, Κρ. πόλ. 577¹¹).
  • 4) Φανερώνομαι, εκδηλώνομαι:
    • προς εσέν και προς εμέν καλόγνωμος εδόθη (Φαλιέρ., Ιστ. 170).

• Το ουδ. της μτχ. παρκ. δο(σ)μένο(ν) = καθορισμένο (από το Θεό ή τη φύση), επιτρεπτό, καθιερωμένο:
  • είχα πολλές αγαφτικές, σαν είν’ τω νιω δοσμένο (Πανώρ. Δ´ 9· Κυπρ. ερωτ. 93²⁷).

[αρχ. δίδωμι - μτγν. δίδω. Ο τ. δίνω στο Βλάχ. και σήμ. Ο τ. δούδω και σήμ. κρητ. Η λ. και σήμ. ιδιωμ.]