• (Eνεργ. και μέσ.) χάνω την έντασή μου, εξασθενώ:
  • (Δούκ. 265¹²), (Iερακοσ. 453¹⁸).

[αρχ. ατονέω. H λ. και σήμ.]

• Ⓐ intr

• ① lose tone or strength, become lax or limp, decline, flag (near-syn αδυνατίζω Β2, εξαντλούμαι, εξασθενίζω):
  • ο άρρωστος ατονεί |
  • ο μυς, το χέρι ατονεί |
  • δεν δέχτηκε να βάλει τίποτα στο στόμα της· θα νόμιζε κανείς πως οι φυσικές λειτουργίες της είχαν ατονήσει (Theotokas) |
  • το κορμί του ατόνησε κι έγειρε στο σάπιο περβάζι (SPapageorgiou)

• ② fig lose vigor, weaken, languish (near-syn εξασθενίζω, φθίνω):
  • η αγάπη, το ένστικτο, το ιδανικό, η μνήμη, η παράδοση ατονεί |
  • τα συναισθήματά του ατονούν |
  • οι σχέσεις μεταξύ τους ατόνησαν |
  • όταν γυμνωθείς από κάθε ουσιαστική επαφή με τον άλλον άνθρωπο, .. οι δημιουργικές προδιαθέσεις ατονούν (Panagiotop) |
  • κάποια φωνή έχει σιγήσει στην Ευρώπη, κάποια δύναμη έχει ατονήσει (Theotokas) |
  • η εξυπνάδα κινδύνευε ν' ατονήσει από έλλειψη άσκησης (Evelpidis) |
  • ατονεί με τον καιρό η εθνική συνείδηση (Palaiologos)

• ⓐ decrease, decline, fall (near-syn ελαττώνομαι, μειώνομαι, υποχωρώ, ant αυξάνομαι, εντείνομαι):
  • μην αφήνετε να ατονήσει η απόδοσή σας στην εργασία |
  • ηρεμία στην ακρογιαλά· ο αέρας είχε ατονήσει (Petsalis) |
  • οι περιέργειες των διαφόρων γνωρίμων .. είχανε ατονήσει με τον καιρό (Nirvanas) |
  • το ενδιαφέρον για την προσωπογραφία είχε ατονήσει (Michelis)

• ③ be inactive or slack, slow down, slacken:
  • η αγορά, η κουβέντα ατονεί |
  • η πνευματική κίνηση της πόλης ατονεί |
  • ατόνησε στην Αγγλία .. το θρησκευτικό μεταρρυθμιστικό κίνημα (Kanellop)

• ⓑ fall into disuse or abeyance, lose validity or application (ant ισχύω):
  • ατόνησε η λογοκρισία |
  • ατονούν οι δημοκρατικές διαδικασίες |
  • ατόνησαν οι δασμολογικές ατέλειες |
  • η νομοθεσία για τον έλεγχο καυσαερίων έχει ατονήσει |
  • η πρόταση για σύναψη σύμβασης ατονεί, αν απορριφτεί ή αν δεν έγινε έγκαιρη αποδοχή της (Christidis AK) |
  • το δίγαμμα καταργήθηκε, ατόνησε ή αχρηστεύθηκε μετά τον έκτον προχριστιανικόν αιώνα (Floros)

• Ⓑ trans cause to lose strength or vigor, weaken, enfeeble (syn in ατονίζω 2, ant τονώνω):
  • η ψυχική και πνευματική ανία των παραστάσεων ατονεί τον αγώνα (Athanasiadis-N) |
  • η δουλεία τόσων αιώνων .. επέτυχε .. να ατονήσει κάπως τη μνήμη .. της ηθικής και πνευματικής ιστορίας του πνεύματός των (Theodorakop) |
  • δε θα επιτρέψει στα συναισθήματα να ανατρέψουν και ατονήσουν τα επιχειρήματα (Geros, adapted)

[fr kath ατονώ ← MG, PatrG ← K (also pap), AG ἀτονῶ (-έω), der of άτονος]

• Mε χαλαρότητα, χωρίς διάθεση:
  • κάθηται ατόνως (ενν. ο ιέραξ) (Oρνεοσ. αγρ. 551¹⁸).

[μτγν. επίρρ. ατόνως]