• 1)
  • α) Ακλόνητος:
    • (Ερωτόκρ. Β´ 2363)·
  • β) ακίνητος:
    • (Βίος Αλ. 1675)·
  • γ) που δε μπορεί να φύγει από κάπου· αμετακίνητος:
    • εγίνουσουν ασάλευτος … από τον νουν μου (Ερωτοπ. 80)·
  • δ) που μένει ακίνητος από έκπληξη:
    • Όλοι επομείνα ασάλευτοι έτσι να τονε δούσι (Ερωτόκρ. Ε´ 1381).
• 2) (Μεταφ.) σταθερός, αδιάσειστος, αμετάβλητος:
  • (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [400]), (Ιστ. πατρ. 168¹), (Μαχ. 26¹⁷).
• 3) Ατρόμητος:
  • Η δεξιά των Μακεδόνων ασάλευτη είναι (Διήγ. Αλ. G 285^28‑9).
• 4) Απείραχτος, ακέραιος:
  • Τα … κτίσματα έμειναν ασάλευτα (Hagia Sophia ω 535²²).
• 5) (Προκ. για αίτημα) απαραβίαστος:
  • γενέσθω … το παρά των Τούρκων αιτηθέν ασάλευτον (Δούκ. 145²⁵).

[αρχ. επίθ. ασάλευτος. Η λ. και σήμ.]

• immobile person:
  • μερικοί .. είδαν τον κόσμο με τα μάτια των άλλων· είναι οι ασάλευτοι (Panagiotop) |
  • κατάφεραν να μετακινήσουν τους ασάλευτους, να τους κάμουν εκδρομείς (Charis)

[substantiv. m of ασάλευτος2]

• ① not moving, motionless, immobile (syn ακίνητος 1a, ακούνητος 1, άσειστος 1):
  • ~περιηγητής |
  • ασάλευτη θάλασσα, όψη |
  • ασάλευτο βλέμμα, δέντρο, πλήθος, σκάφος, σύννεφο, χέρι |
  • ασάλευτα βλέφαρα, πόδια |
  • απόμεινε, κάθεται, περιμένει, στέκει ~ |
  • είναι ξαπλωμένη ασάλευτη |
  • ασάλευτη ζωή stagnant life |
  • τα μάτια των ανθρώπων γυάλιζαν μέσα στην ασάλευτη πάχνη (Kazantz) |
  • ασάλευτα σάπιζαν τα κουπιά, σκούριαζαν τ' αλέτρια (Myriv) |
  • είχαμε δέκα ώρες ασάλευτοι και το πολυβόλο χτυπούσε αδιάκοπα (Panagiotop) |
  • σκύβουν ασάλευτοι στα βιβλία των αιώνων (Karantonis) |
  • poem .. ο λύχνος ίσια, ασάλευτη βαστά | τη φλόγα και την κάπνα του κλ (Agras)

• ⓐ that cannot be moved, immovable, unshakable, firm, solid (syn ακλόνητος 1, αμετακίνητος 1, άσειστος 2, ατράνταχτος, σταθερός):
  • ασάλευτη βάση |
  • ασάλευτο βάθρο, βουνό, θεμέλιο, στήριγμα |
  • τίποτε δε σαλεύει κάτι ασάλευτο, που αισθάνομαι μέσα μου (Palam) |
  • έδεσα το τιμόνι ασάλευτο κι άφησα το καΐκι να κυβερνηθεί (Vlachogiannis) |
  • τα τεράστια ασάλευτα αιγυπτιακά ή ασσυριακά αγάλματα έγιναν εδώ στην Kρήτη μικρά, χαριτωμένα (Kazantz) |
  • song τα κύματα δε σάλεψαν τ' ασάλευτο κοντάρι (Chatzinis)

• ② fig unshakable, immovable, permanent, established (syn αμετακίνητος 2, απαρασάλευτος 1):
  • ~νόμος |
  • ασάλευτη αιωνιότητα, απάθεια, τάξη |
  • ο ~ λόγος του θεού |
  • ο μεγάλος καλλιτέχνης βλέπει κάτω από την καθημερινή ρεούμενη πραγματικότητα αιώνια ασάλευτα σύμβολα (Kazantz) |
  • ένα τέτοιο αέρα .. ασάλευτης γαλήνης αναπνέομε μέσα στο έργο του Σπινόζα (Papanoutsos) |
  • τους μετάπλασε μέσα στη θέρμη του λόγου του .. και τους χάρισε την πιο ασάλευτη αθανασία (Panagiotop)

• ⓑ invariable, immutable, unchanged (syn αμετάβλητος 2, ανάλλαγος 1, απαρασάλευτος 2, ατράνταχτος):
  • ασάλευτες αλήθειες, παραδόσεις |
  • ασάλευτα ιδανικά, κριτήρια |
  • η ασάλευτη ουσία των πραγμάτων |
  • διατηρεί ασάλευτη και αδιαφιλονίκητη την ταυτότητά του (Papanoutsos) |
  • το επικαιρικό και το παροδικό γίνεται .. ασάλευτο και παντοτινό (Chourmouzios) |
  • poem δε μένει ασάλευτη | τ' ανθρώπου η γνώμη (Markoras)

• ⓒ firm, strong, steadfast, unwavering (syn ακλόνητος 2, απαρασάλευτος 3, ατράνταχτος):
  • ασάλευτη αφοσίωση, επιμονή, πεποίθηση, πίστη |
  • ασάλευτο αίτημα |
  • είναι ~ από το σκοπό του |
  • οι HΠA έγιναν το ασάλευτο προπύργιο της ανθρώπινης ελευθερίας |
  • ~ ο Aθηναγόρας στη γραμμή που ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της πατριαρχείας του (Palaiologos)

• ③ solid, indisputable, incontestable, irrefutable (syn αδιάσειστος, απαρασάλευτος 4, ατράνταχτος):
  • ασάλευτη μαρτυρία |
  • ασάλευτα δοκουμέντα, επιχειρήματα |
  • είχε τώρα τις ασάλευτες αποδείξεις της ενοχής του P. (Melas) |
  • το πράττειν δεν υπακούει σε ασάλευτη δεοντολογία (Panagiotop)

• ④ strong, unimpaired (syn ακλόνητος 3):
  • ζητούσαν προκοπή .. και υγεία ασάλευτη (Panagiotop)

[fr postmed, MG ασάλευτος ← K (also pap), AG, cpd w. σαλευτός (: σαλεύω)]