• Α´ Mτβ.
  • 1) Oπλίζω, εξοπλίζω:
    • αρματώσαν β´ κάτεργα (Mαχ. 92⁴).
  • 2) (Mέσ.) οπλίζομαι· (μεταφ.):
    • όποιος αρματωθεί αρετήν τα πάθη όλα νικάει (Σουμμ., Παστ. φίδ. Γ´ [481]).
  • 3) (Προκ. για φρούριο) ενισχύω:
    • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 453¹¹).
• Β´ Aμτβ.
  • 1) Προετοιμάζω εκστρατεία:
    • (Mαχ. 102¹³).
  • 2) (Mέσ.) ετοιμάζομαι (για επίθεση)·
    • (μεταφ.):
      • (Eρωτόκρ. Δ´ 652).

[<ουσ. άρμα το + κατάλ. ‑ώνω. H λ. τον 9. αι. (Lampe, ‑όω), στο LBG (‑όω), στο Meursius (‑ειν) και σήμ.]

• Ⓐ trans

• ① equip w. weapons, arm (syn L εξοπλίζω, οπλίζω):
  • ~ |
  • εβήκε με δεκαπέντε ανθρώπους ξαρμάτωτους και τους αρμάτωσε ο Mαυροκορδάτος (Makryg) |
  • εκείνη αρμάτωσε το ανθρωποχτόνο χέρι του αδερφού (Palam) |
  • γυρεύει λουφετζήδες στα χωριά να τους αρματώσει από το δημόσιο χρήμα (Prevelakis) |
  • το χέρι των θαλασσινών θεών τ' αρματώσανε με καμάκι (Bastias) |
  • το μήνυμα του ποιητή δεν βρίσκεται στον τρόπο που αρματώνει τους πολεμιστές του (Kakridis)

• ⓐ arm, strengthen, fortify (syn δυναμώνω, L οπλίζω):
  • ο εικοστός αιώνας μας αρμάτωσε με φοβερές εμπειρίες (Panagiotop) |
  • το αρρωστημένο του στήθος το αρμάτωσε με τη θεία πνοή (Chourmouzios) |
  • poem μα στην πνοή της τρικυμιάς κρυφή γαλήνη αντρίκεια | μας αρματώνει απάντεχα τα μέλη κλ (Sikel) |
  • είναι, το ξέρω, ευγενικό με θάρρος ν' αρματώνεις | όποιον η θλίψη τον μαραίνει (Myrtiotissa)

• ② naut etc fit out, equip, rig (syn L εξαρτύζω, εξοπλίζω):
  • ~ |
  • ~ τα αγκίστρια, το παραγάδι |
  • ~ τα κουπιά attach the oars to the thole pins |
  • ο γαμπρός αρματώνει σπίτι να μπει μέσα με τη νύφη (Prevelakis) |
  • με χρήματά τους είχαν ναυπηγήσει, αρματώσει κ' επιχορηγήσει το στόλο (Melas) |
  • την άλλη χρονιά πάλι καράβι αρματώνονταν, πάλι οι άντρες μπαρκέρναν (Venezis) |
  • folks. εσένα πρέπ' αφέντη μου φρεγάδα ν' αρματώσεις (Passow) |
  • μικρή βαρκούλα αρμάτωσε και στη στεριάν εβγήκε (Theros) |
  • poem .. αμάξι οι δούλοι μας γοργά να σου αρματώσουν | ψηλό, καλότροχο κλ (Homer Od 6.69 Kaz-Kakr) |
  • .. πλούσιο καραβάνι αρμάτωσε, τον άγιο να συντύχει (Kazantz Od 18.601)

• ⓑ accouter or outfit lavishly, deck s.o. out, adorn (near-syn καλοντύνω, στολίζω):
  • ~ |
  • poem πύργο το μάλαμα θα σώριαζε στην πόρτα της αυλής μου | και θα με αρμάτωνε όλη στο φλουρί κλ (Kazantz Od 17.449)

• Ⓑ intr, usu mi αρματώνομαι

• ③ equip o.s. w. weapons, arm o.s. (syn L εξοπλίζομαι, οπλίζομαι):
  • αρματώνομαι με πέτρες, με τουφέκι |
  • οι ναύτες ήταν όλοι αρματωμένοι, για να προλάβουν και καμιά αναποδιά (Eftaliotis) |
  • αρματώθηκαν με ό,τι βρήκαν μπροστά τους και ξεκίνησαν (Panagiotop) |
  • folks. ν' αρματωθείς με το σπαθί, με τ' αργυρό κοντάρι (DPetrop) |
  • poem .. την αντρειά ζωσμένος γρήγορα για πόλεμο αρματώσου (Homer Il 19.36 Kaz-Kakr) |
  • τίποτε δε θα το 'χαν ν' αρματώσουν και να 'ρθούνε | και να τους εξολοθρέψουν κλ (Seferis)

• ④ fig provide o.s. w., equip o.s., arm o.s. (syn εφοδιάζομαι):
  • με όσα θετικά, μυστηριακά και μεταφυσικά εφόδια και αν αρματωθούμε, πάντα κάτι θα μας μένει πρόβλημα του εαυτού μας (Palam) |
  • αυτό είναι δύσκολο να το νοιώσει κανείς, αν δεν είναι αρματωμένος με γνώση, οξυδέρκεια και κριτική ικανότητα (Panagiotop)

• ⑤ deck o.s. out, dress up (near-syn καλοντύνομαι, στολίζομαι):
  • folks. σήκω νυφούλα μ' κι άλλαξε και ντύσου κι αρματώσου (Passow) |
  • μια θυγατέρα του παπά, κόρη του παπα-Γιώργη, | εντύθηκε, αρματώθηκε, στην εκκλησιά να πάει (Theros)

• ⓒ region. (Aegean) prepare o.s., make ready (syn ετοιμάζομαι):
  • poem όξω λοιπόν να βγει αρματώνουνταν και χάρηκε ο Oδυσσέας, | που τόσο για το βιος του εγνοιάζουνταν κλ (Homer Od 14. 525 Kaz-Kakr)

[fr postmed, MG αρματώνω ← MG (9th c.) αρματώ (-όω), der of άρματα]