• Aντίκρυ:
  • απέναντί μου κάθισον (Διγ. Z 4265).

[μτγν. επίρρ. απέναντι. H λ. και σήμ.]

• ① opposite, across (syn αγνάντια, αντίκρυ 1):
  • διαβάτες περιμένουν τη συγκατάθεση του αστυφύλακα για να περάσουν ~ (Barlas) |
  • ~ φαινόντανε στη βρύση οι γυναίκες (Nenedakis) |
  • ~στεκόταν όρθιος ο μπάρμπα Kουρής, παρακολουθώντας (TDoxas) |
  • κάθεται σε μιαν έδρα, υψώνοντας το κεφάλι προς μια μορφή ~ (Karouzou) |
  • ~ από το μαγαζί μας ήταν το σαπουνοποιείο (Xenop) |
  • poem συχνά πετάγουμαι στο φαρμακείο ~ για καμιάν ασπιρίνη (Ritsos)

• ⓐ in adj function being placed or occurring opposite (syn αντικρινός2):
  • η ~ όχθη |
  • το ~ πεζοδρόμιο |
  • οι ~ πλευρές πολυγώνου opposite sides of a polygon |
  • εκείνο εκεί, στην ~ μεριά του κόρφου που βλέπετε, είναι το σπίτι του I.Γ. (Venezis) |
  • μια βελονιά φως χτύπησε στον ~ τοίχο (Frangias) |
  • poem βρισκόταν μας είπαν ανάμεσα | στη θάλασσα και τα ~ βουνά (Karydis) |
  • εκεί, στο ~ οίκημα, καθότανε | και το κορίτσι που αγαπούσα τότε (Sinop)

• ② -

• ③ ~ w. prep σε (σ') or w. gen

• ④ in front of, face-to-face w., facing (syn αντίκρυ 1b, αντικρυστά, βιζαβί, μπροστά):
  • στεκόταν απέναντί μου |
  • το γραφείο είναι ~ στην εκκλησία |
  • ανοίγεται σ' απέραντες προοπτικές, σα σειρά καθρέφτες ο ένας ~ στον άλλον (Lambridi)

• ⓑ in the presence of, before (syn L ενώπιον, μπροστά):
  • ο άνθρωπος μόνο με την πίστη έχει δικαιωθεί ~ στο θεό (Papanoutsos) |
  • ~ σε κανένα άλλο είδος τέχνης δεν είναι τόσο αφημένος στον εαυτό του ο άνθρωπος, όσο αντίκρυ στη μουσική (id.) |
  • τα αφηρημένα δεν υψώνονται δίχως ένταση ~ στα συγκεκριμένα της ποιήσεως (Theodorakop) |
  • δεν τον αφήνουν να σκεφθεί ~ στο αντικείμενο που ερεθίζει το πνεύμα του (Xefloudas) |
  • έβαζε το σύμμαχό του ~ σ' ένα τετελεσμένο γεγονός (Terzakis)

• ⑤ in relation or w. respect to, towards, to (syn αντίκρυ 1c, προς):
  • αυστηρός, δύσπιστος, επιφυλακτκός, εύθικτος ~ στους ανθρώπους |
  • καθήκοντα, υποχρεώσεις ~ των γονέων |
  • χρέος ~ στο έθνος, στο νόμο |
  • οι φόβοι των Eλλήνων ~ των ξένων |
  • ήταν δίκαιος ~ των υπηκόων του |
  • είναι υπεύθυνος ~ στους πολίτες |
  • τρέφει εχθρικές, καλές διαθέσεις ~ στην Eλλάδα |
  • παίρνουμε θέση ~ στη ζωή |
  • φέρθηκε εντάξει απέναντί μου he treated me fairly |
  • ο νομέας μπορεί ν' αρνηθεί ν' αποδώσει το πράμα, αν έχει ~ του κυρίου δικαίωμα σε νομή του πράγματος (Christidis AK) |
  • τον άγιο τον θέλουν για όργανό τους, μεσολαβητή ~ στον Ύψιστο (Terzakis) |
  • έργα που δεν μπορεί να εκπληρώσουν αυτήν την αποστολή τους ~ στον αναγνώστη είναι έργα ελαττωματικά (Tsatsos) |
  • έπρεπε να παίζει στο εξής, ~ στην Eυρώπη, το ρόλο ενός φτωχού συγγενή (Theotokas)

• ⑥ in opposition or hostility to, counter to, against (syn εναντίον):
  • εκεί που πριν είχες κοντά σου το φίλο, το συγγενή, μπορεί τώρα να τους βρεις απέναντί σου και ν' αναγκαστείς να τους πολεμήσεις (Papanoutsos) |
  • ~σ' αυτό το στόλο, ο ελληνικός στόλος δεν είχε ν' αντιτάξει παρά μόνο δεκάξι μονάδες (Terzakis) |
  • οποιαδήποτε μομφή θα μπορούσα να περιμένω, εκτός από την προδοσία ~ της Eλλάδας (Papatsonis) |
  • η θυσία τους τόνωνε το πνεύμα της αντίστασης ~ των κατακτητών (Vacalop)

• ⓒ -

• ⓓ (L)

• ⓔ as a defence or protection fr, against (syn έναντι):
  • οι νέοι ξέρουν πως το κράτος τους ασφαλίζει ~ σ' όλους τους κινδύνους της ζωής (Theotokas)

• ⓕ as a charge upon, to the debit of, against, towards (syn έναντι):
  • του παρέδωσα εμπορεύματα ~ λογαριασμού |
  • πήρε προκαταβολή ~ του μισθού του

• ⓖ towards the payment of, against (syn έναντι):
  • ο νοικοκύρης είχε ανέβει να του ζητήσει ~ καθυστερουμένων ενοικίων (Nikolaidis)

• ⑦ (L) in comparison w., relative to (syn phr σε σύγκριση or σε σχέση με):
  • στις φραγκοκρατούμενες χώρες οι Έλληνες βρίσκονται σε κατώτερη θέση ~ των κατακτητών (Vacalop) |
  • τη νοοτροπία του Aγίου Όρους τη σχηματίζουν τέσσερες χιλιάδες αγράμματοι ~ σε μειοψηφία πενήντα ή εκατό διαβασμένων (Papantoniou) |
  • το έργο αυτό παρουσιάζει υπεροχή αναμφισβήτητη ~ των αφηγημάτων του Bιζυηνού (Melas) |
  • καταλαβαίνουμε τη σημασία την οποία έχει το άτομο ~ στην κοινωνία (Dimaras)

[fr MG απέναντι ← PatrG ← K (also pap)]

• person being opposite, the one across (syn αντικρινός1):
  • καθίσαμε γύρω στο τραπέζι και καθένας μιλούσε με τον απέναντί του |
  • γυρίζω - και τι να ιδώ |
  • ο ~ ήταν (Giakos) |
  • οι ~ μετακομίσανε the neighbors across the way (street, hall etc) moved

[substantiv. m of απέναντι1]

• Aπέναντι:
  • απεναντίας δε αυτού πέλουν αι πυραμίδες (Παϊσ., Iστ. Σινά 2227).

[<συνεκφ. απ’ εναντίας· πβ. αρχ. επίρρ. απεναντίον. H λ. τον 4. αι. και σήμ.]

• on the contrary, in contrast, contrariwise (syn αντίθετα 2, αντιθέτως, τουναντίον):
  • αντί να σεβαστούν το μεταγνωμό του, ~ του φέρνονταν προσβλητικά (Palam) |
  • αυτό δεν σημαίνει πως το σύνταγμά μας δεν έχει ανάγκη να αναθεωρηθεί· ~, έχει, και σοβαρότατη (Christidis EΣ) |
  • οι πειρατές όχι μόνο δεν ντροπιάζονταν για το έργο τους, αλλά ~ δοξάζονταν (Vacalop) |
  • πάντα προσπαθούσα να μην αδικήσω κανένα και ~ να προστατεύσω το δίκαιο του καθενός (Stratou) |
  • η ρημαγμένη μεταπολεμική Eυρώπη παραδέχτηκε τη συνεργασία για να σωθεί· εμείς, ~, ζητούμε έξω απο τον εαυτό μας τις ευθύνες της κατάντιας μας (ChZalokostas)

[fr kath απεναντίας ← MG, PatrG ἀπεναντίας, cpd fr K phr ἀπ' ἐναντίας (Asclepiodotus Tact., 1st c. BC; cf Procop. ἀπ' ἐναντίας χωρεῖν and AG ἐξ ἐναντίας]