• ① valuable object of old, antique:
  • συλλογή αντικών |
  • αυθεντικές αντίκες |
  • το αρχοντικό αδειάστηκε απ' όλες τις αντίκες |
  • folkt δεν την αφήνεις τη σεντούκα, μην περάσει κανένας λόρδος και του τη δώκομε σαν ~;

• ⓐ old precious jewel, usu set in a ring (syn phr παλιά δαχτυλιδόπετρα):
  • δαχτυλίδι με ~ |
  • "σου έφερα μιαν ~", μου λέει, βάζοντάς μου στη φούχτα ένα μικρό πετράδι με σκαλισμένο ένα κεφάλι γυναίκας (Kazantz, adapted) |
  • και το πετράδι του δαχτυλιδιού η Aγιά Σοφιά, βυζαντινή ~ (Athanasiadis-N)

• ⓑ valuable old coin:
  • ένα πιθάρι γεμάτο κωνσταντινάτα κι άλλες αντίκες, μεγαλέξανδρους, λυσίμαχους, αντίοχους, σωστό θησαυρό (Chourmouziadis)

• ② derog older person or person w. antiquated ideas or habits:
  • μαζεύτηκαν όλες οι αντίκες και παίζουν χαρτιά |
  • πφ! αντίκες! ας πάνε (οι Γιαπωνέζες με τα κιμονό) να καθίσουν στις βιτρίνες του μουσείου, με μπόλικη ναφθαλίνη (Kazantz)

[fr Fr antique, as also Eng antique]

• vice-chancellor:
  • ο ~ της Δυτικής Γερμανίας

[cpd w. καγκελλάριος]

• being against the regime, anti-regime:
  • ο ~ Zαχάρωφ |
  • αντικαθεστωτική ενέργεια |
  • αντικαθεστωτικές δραστηριότητες |
  • αντικαθεστωτικοί ηγέτες |
  • το καθεστώς έχει αφορίσει τον υπερρεαλισμό γιατί τον θεωρεί αντικαθεστωτικό (Papatsonis) |
  • οι ευνοούμενοι καταγγέλλουν την αντικαθεστωτική συνωμοσία (Christidis EΣ)

[cpd w. καθεστωτικός]

• Πηγαίνω και εγκαθίσταμαι κάπου·
  • (μεταφ.):
    • απέθανεν …, στην αιώνιον ζωήν αντεκατέστην (Φλώρ. 132).

[αρχ. αντικαθίσταμαι. H λ. και σήμ.]

• ① take the place of, replace, supplant, supersede (syn αντικαταστένω 1):
  • ένα νέο χωριό αντικαθιστά το παλιό |
  • η λογική αντικατέστησε την πίστη |
  • η φωτογραφία θα αντικαθιστούσε την προσωπογραφία |
  • ειδικά ρομπότ αντικαθιστούν τους επιστήμονες |
  • στην Aναγέννηση ο Γολγοθάς θ' αντικαταστούσε τον Όλυμπο (Evelpidis) |
  • στα κατώτερα λογοτεχνικά έργα τη λυρικότητα την αντικαθιστά ο κενολόγος στόμφος (Tsatsos) |
  • τα σαξόφωνα, οι χαβάγιες, τα πολυθόρυβα σύνεργα της τζαζ αντικατάστησαν τη λύρα και το βιολί (Karantonis) |
  • στη βυζαντινή αρχιτεκτονική ο δοκός του επιστυλίου αντικαθίσταται με τόξα (Michelis) |
  • η μοίρα αντικαθίσταται στη σύγχρονη μυθολογία από την ιστορική νομοτέλεια (Theodorakis)

• ② take the place of, replace, substitute for:
  • όταν λείπει ο διοικητής, τον αντικαθιστά ο υποδιοικητής |
  • phr τίποτε δεν τον αντικαθιστά he is irreplaceable (syn phr είναι αναντικατάστατος) |
  • κανένας στην Iνδία δεν δέχεται να αντικαταστήσει τους "ανέγγιχτους" στα ακάθαρτα επαγγέλματα (Evelpidis) |
  • παρακολουθήσαμε χοροδράματα όπου ολόκληρο το κορμί αντικαθιστούσε το λόγο (Panagiotop)

• ⓐ relieve (syn αλλάζω 3):
  • τέσσερις φορές έκαναν τη διαδρομή οι στρατιώτες όσο νά 'ρθουν άλλοι να τους αντικαταστήσουν (ChZalokostas)

• ③ put in the place of, substitute, replace (syn αντικαταστένω 2):
  • κάθε ξύλινη κολόνα που σάπιζε την αντικαθιστούσαν με πέτρινη |
  • στην εποχή μας οι βοσκοί αντικαταστήσανε τους ποιμενικούς αυλούς με τρανζίστορ (Theodorakis) |
  • αντικαθιστούν τα ελληνικά σχολεία με γαλλικά |
  • επίσκοποι που αντικαθιστούσαν το σταυρό με το σπαθί |
  • αν ο νηστευτής είχε πληροφορηθεί την ύπαρξη των ορνιθίων, θ' αντικαταστούσε με αυτά την αυστηρότητα των ακρίδων του (Papatsonis) |
  • οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις βαθαίνουν την ουσία της δημοκρατίας αντικαθιστώντας την τυπική με την ουσιαστική κοινωνική δικαιοσύνη (Tsatsos) |
  • θα μπορούσαμε να καταλάβομε το σύστημα του Σπινόζα αν αντικαθιστούσαμε στο κείμενό του τη λέξη Θεός με κάτι σαν κόσμος, ύπαρξη, ον (Lambridi) |
  • αντικαθιστούμε τις αυταπάτες με μια πιο καθαρή συνείδηση των πραγματικοτήτων (Panagiotop) |
  • ο πολύς κόσμος δεν έχει κατορθώσει να αντικαταστήσει την θρησκευτική πίστη με τίποτα ισάξιο (Theotokas)

[fr kath (neol Koumanoudis) αντικαθιστώ; cf K, AG ἀντικαθίστημι]

• anticathode

[cpd w. κάθοδος]