• 1) (Προκ. για πηγή ή ποταμό) βγάζω νερό με ορμή:
  • (Παϊσ., Iστ. Σινά 1889), (Διγ. Gr. 1790).
• 2) (Προκ. για υγρό) πετιέμαι επάνω:
  • θερμού αναβλύζοντος αίματος (Iερακοσ. 356¹⁴).

[αρχ. αναβλύζω. H λ. και σήμ.]

• Ⓐ intr

• ① gush forth, break forth, spring, jet, bubble up, well up (syn αναβρύζω):
  • το νερό αναβλύζει από την πηγή (or αποκάτω or από το βράχο κλ) |
  • το νερό αναβλύζει σε κατάσταση βρασμού the water bubbles up boiling hot |
  • στην εκσκαφή των θεμελίων ανέβλυσε νερό |
  • δυο πηγές ανάβλυζαν μέσ' από βράχους (Ouranis) |
  • τα Λουτρά Yπάτης ανάβλυσαν το 427 π.X. ύστερα από σεισμό (Varelas) |
  • από σκοτεινή σπηλιά αναβλύζει αγίασμα (id.) |
  • το ποτάμι αναβλύζει ανάμεσα σε δυο χωριά |
  • από την καταβόθρα κάποια αμίλητα νερά νεραϊδικά αναβλύζουν (Vlachogiannis) |
  • poem ο καταχωνιασμένος ποταμός ανάβλυσε και πάλι (Sikel) |
  • ... όπως | ανάβλυσε η Iπποκρήνη απ' του Πηγάσου | την αστραπή (Xydis)

• ② well (up), break (out), emerge (of tears, sweat, sobs, blood etc):
  • κάποιο δάκρυ ανάβλυσε στα μάτια του |
  • δάκρυα ανάβλυσαν από τα μάτια του |
  • στο μέτωπό του ανάβλυζε κιόλας ο κρύος ιδρώτας της αγωνίας (Terzakis) |
  • από την πληγή αναβλύζει άφθονο αίμα a lot of blood gushes or spurts fr the wound |
  • ξάφνω το αίμα αναβλύζει από το στόμα του σαν από ανάβρα (Petsalis)

• ③ fig come up, come to the surface, emerge, surge forth, well (up), break (out):
  • ο εσωτερικός κόσμος του Kαζαντζάκη ήταν εκρηκτικός κι ανέβλυζε ορμητικός (Thrylos) |
  • οι ελάχιστοι θρησκευτικοί στίχοι του Σολωμού δεν έπειθαν ότι ανάβλυσαν από ψυχή φλογερού πιστού (Karagatsis) |
  • poem φλόγες του πέρα κόσμου, πυροφάνια | πάνω στην άνοιξη που σήμερα αναβλύζει (Seferis)

• ⓐ of emotions (grief, tenderness, gratitude, joy, laughter etc):
  • ευτυχία (τρυφερότητα, μια λύπηση) αναβλύζει απ' την ψυχή μου |
  • αγάπη και χαρά αναβλύζουν μέσα στην ψυχή του |
  • απ' τα μάτια του ανάβλυζε μια καλοσύνη παιδιού |
  • ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης αναβλύζει μέσα μου |
  • οι θρήνοι αναβλύζουν από τις δακρύρροες πηγές της καρδιάς (Chourmouzios) |
  • έξαφνα αναβλύζει στη συλλογική μας συνείδηση κ' ένα δυνατό αίσθημα ανασφάλειας και φόβου (Theotokas)

• ⓑ of sound, voice etc:
  • η πρώτη φωνούλα του παιδιού ανάβλυσε στη Bηθλεέμ (Christidis) |
  • από κάποια μυστική πηγή της ψυχής του ανέβλυσε ο ήχος κάποιου ηρωικού τραγουδιού (Petsalis) |
  • poem φωνή στα στήθη Eλπίδος σού αναβλύζει, ω πονούσα ψυχή μου (Papatsonis) |
  • θερμή η φωνή του ανάβλυζε απομέσα του (Xydis)

• ⓒ of light:
  • αναβλύζει το φως της Σαντορίνης απ' τα ένδον (Venezis) |
  • poem τώρα το φως του φεγγαριού αναβλύζει, | κυλώντας αργυρόηχα στον καθρέφτη μέσα (Melissanthi)

• ④ emerge, result fr, derive:
  • η ζωή αναβλύζει ορμητικά |
  • το καλλιτεχνικό έργο αναβλύζει από τη ζωή |
  • από τους δικούς τους κόλπους αναβλύζουν οι ασχημίες |
  • η χάρη του ταξιδιού αναβλύζει απ' το απρόβλεπτο |
  • από τους ίδιους ανθρώπους αναβλύσανε οι πιο ηρωικές εξάρσεις (Thrylos) |
  • η επιστήμη είναι ενότης και πηγή γνώσεως, η οποία αναβλύζει από μια βασική ιδέα (Theodorakop) |
  • η φιλοσοφία αναβλύζει από την ανθρώπινη φύση (Theodoridis) |
  • το "πρέπει", το "δέον" αναβλύζει εκ των κάτω, από τη φύση των πραγμάτων (Tsatsos) |
  • μέσ' απ' όλα αυτά αναβλύζει ο λυρισμός (Dimaras) |
  • η δύναμη του τέρπειν αναβλύζει από την γραφίδα του (Psathas) |
  • συγκινήσεις και συναισθήματα αναβλύζουν από την τέχνη (Mourelos)

• Ⓑ trans let, or cause sth to, gush forth, pour forth:
  • η πηγή αναβλύζει δροσερό νερό the spring pours forth cool water |
  • πηγές αναβλύζουν εξίσου σωτήριο το αγίασμα σε ισάριθμα πλήθη πιστών όλης της οικουμένης (Papatsonis) |
  • η πετρώδης ελληνική γη δεν εννοεί να αναβλύση ούτε σταγόνα πετρέλαιο (Kyriakidis)

• ⓓ let or cause to bring forth, let or cause to emerge or produce:
  • η ψυχή ανάβλυσε χαρά |
  • poem ... εδώ κ' εκεί τ' αηδόνια | ανάβλυζαν τις τρίλιες τους και γλύκαιναν την πλάση (Athanas)

[fr MG αναβλύζω ← K, PatrG ← AG]

• ① gushing forth or up:
  • αναβλύζον φρέαρ |
  • αναβλύζουσα πετρελαιοπηγή gusher

• ② emerging, deriving:
  • κοίταξέ το, πώς έφθασε σε άνθηση αναβλύζουσαν από καρδιάν έμπλεη θυμήσεων χιονιών κατά τον μακρονύχτη Γενάρη κλ (Papatsonis)

[prp of αναβλύζω]