• 1) Λέω την αλήθεια·
  • (προκ. για πρόσωπο) βγαίνω αληθινός, δικαιώνομαι:
    • (Λίβ. Esc. 1831)·
    • εξέτασαν το πράγμα και αλήθευσεν ο γέρος (Πτωχολ. B 177).
• 2) (Προκ. για γεγονότα) πραγματοποιούμαι:
  • κι εγώ ανεπίστευτον έχω το ν’ αληθέψει (Σουμμ., Παστ. φίδ. B´ [762]).

[αρχ. αληθεύω. O τ. και σήμ. ιδιωμ. H λ. και σήμ.]

• Ⓐ intr

• ① only pr be true (to fact):
  • αληθεύει ο λόγος |
  • η είδηση (δεν) αληθεύει |
  • αληθεύουν όσα άκουσα (μάθαμε) |
  • αληθεύει ότι εκηρύχθη ο πόλεμος, αληθεύει πως αρραβωνιάστηκες, αληθεύει πως πέθανε; |
  • ακριβώς το αντίθετο αληθεύει |
  • όλες οι παρατηρήσεις αληθεύουν έως ένα σημείο |
  • (εκφράζει) φόβους μήπως αληθέψη ο λόγος του (Xenop) |
  • ό,τι αληθεύει φιλοσοφικά αληθεύει και χριστιανικά (Tatakis) |
  • (πληροφορούμαστε) σε ποιαν έκταση και έως ποιο βαθμό αληθεύει μια πρόταση (= υπόθεση) (Papanoutsos) |
  • (καταλήγει) στα πορίσματα, που επιθυμεί ν' αληθεύουν (Panagiotop)

• ② prove to be true, of word, dream, prophesy, (syn αποδεικνύομαι or βγαίνω αληθινός, επαληθεύομαι):
  • αλήθεψα σ' ό,τι σου 'πα |
  • αλήθεψαν τα λόγια μου, οι προβλέψεις του |
  • το όνειρο, η προφητεία του αλήθεψε

• ③ intr & pass αληθεύομαι be fulfilled or realized, be proved true, come true as fact (syn πραγματοποιούμαι):
  • τα όνειρά της αλήθεψαν her dreams came true |
  • αν αλήθευαν οι ευχές, χαρά σε μας! if wishes came true, what a joy for us! |
  • poem να το κάμης ν' αληθέψη | και να θυμηθής για με (Solom) |
  • πώς θ' αληθέψη δέτε | τέτοια του κόσμου ευχή (Markoras) |
  • και την αντρειά μου είπα ξανά | ας κάνω ν' αληθέψη (Skipis) |
  • κι όλο το μυστικό αληθεύεται σιγά σιγά, γλυκά γλυκά γίνεται μέρα (Elytis)

• Ⓑ trans prove sth to be true, confirm:
  • την αλήθεψε από χρόνια την προφητεία του Pενάν (Palam) |
  • στύλωσα το φθαρτό μου μάτι να αληθέψω αυτή τη μικρούτσικη ελπίδα (Grigoris) |
  • poem (Aνάσταση) μαζί ο Θεός κι ο άνθρωπος | πώς σ' έχουν αληθέψει! (Xydis)

[fr MG αληθεύω ← K (pap, PatrG), AG]