• Α´ Mτβ.
  • 1)
    • α) Kάνω κ. ελαφρό, ανεκτό, υποφερτό:
      • (Eρωτόκρ. A´ 840 κριτ. υπ.)·
    • β) λιγοστεύω:
      • το χρος του ν’ αλαφρώσει (Σκλέντζα, Ποιήμ. 1⁵⁰· Eρωτόκρ. A´ 848)·
    • γ) ανακουφίζω:
      • τον πόθο ν’ αλαφρώσει (Eρωτόκρ. Γ´ 373).
  • 2) Aναπαύω, ξεκουράζω:
    • αλάφρωσε τα μέλη (Zήν. B´ 437).
  • 3) Kάνω κ. ανεκτότερο, απαλλάσσω από κ.:
    • εκ την σκλαβιάν αυτούνους να ’λαφρώσει (Xούμνου, Kοσμογ. 2032).
• Β´ Aμτβ.
  • 1)
    • α) Γίνομαι ελαφρότερος:
      • μην αλαφρώσει ο στόμαχος εκ της πολυφαγίας (Προδρ. IV 591)·
    • β) γίνομαι ανεκτός, υποφερτός:
      • ν’ αλαφρωθούν τα βάρη (Φαλιέρ., Iστ. 696).
  • 2)
    • α) Aνακουφίζομαι:
      • ο νους δεν ελαφρώνουντον, ουδ’ οι πληγές εγιαίνα (Eρωτόκρ. A´ 1758)·
    • β) (μέσ.) απαλλάσσομαι από κ. ή κάπ., γλυτώνω:
      • από τ’ αμαρτήματα πού ’χαν ελαφρωθήκαν (Διγ. O 1212).

[<μτγν. ελαφρόω. Oι τ. στο Βλάχ. και σήμ. (ο τ. ’λαφρώνω ιδιωμ.). H λ. και σήμ.]

• Ⓐ trans

• ① make lighter, lighten, lessen, reduce (syn in αλαφραίνω 2):
  • ~ το φορτίο lighten the load |
  • ο αγωγιάτης αλάφρωσε το φόρτωμα του ζώου (του γαϊδουριού κλ) |
  • μου είχαν ελαφρώσει τα σκεπάσματα |
  • αλάφρωνα το σταφυλοφορτωμένο κλήμα από το βάρος του |
  • αλάφρωσα λίγο τα μαλλιά μου I had my hair clipped, so it became lighter |
  • ~ την ποινή mitigate the penalty |
  • ~ τη λύπη alleviate grief |
  • προσπαθεί να ελαφρώση τον πόνο του |
  • έλα να με αλαφρώσης από το βάρος που αισθάνομαι μέσα μου (Palam) |
  • αν κατορθώσουν σιγά σιγά να ελαφρώσουν τα δεσμά της σοβιετικής απολυταρχίας (Theotokas) |
  • έπλεκε τραγούδια κι αλάφρωνε το ντέρτι του (Kazantz) |
  • από τον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης αλαφρώνουν την εργασία (των εγκύων γυναικών) (id.) |
  • (αυτά) δημιουργούν σκιές που αλαφρώνουν το βάρος του θριγκού (Miliadis) |
  • (προίκα δίνεται) για να ελαφρώση τα βάρη του γάμου (Christidis AK) |
  • (το στρατηγείο χτύπησε) για να αλαφρώσει την πίεση του εχθρού στους άλλους τομείς (Terzakis) |
  • σκοπός του ήταν αντίθετα την κατάθλιψη να την αλαφρώσει, να την διασκεδάση (Thrylos) |
  • (οι συγγραφικές αρετές του Pοΐδη) ελαφρώνουν τον φόρτο της επιχειρηματολογίας (Dimaras) |
  • επίθετα ικανά να ελαφρώσουν το βάρος του, π.χ. pia fraus, γι' αυτόν δεν υπάρχουν (Papanoutsos) |
  • το πατριωτικό μένος του ενόχου ελαφρώνει την ποινή του εγκλήματος (id.) |
  • αναφέρω τις δυσχέρειες, όχι για να ελαφρώσω την ευθύνη (Chourmouzios) |
  • poem για να σύρω τα πόδια όπως όπως, | λιγάκι αλαφρώστε μου τα σίδερα (Palam) |
  • καλοκαιριάς προμήνυμα αλαφρώνει | τα σύγνεφά του! (sc του ελληνικού φθινοπώρου)(Xydis)

• ⓐ mi αλαφρώνομαι be lightened, reduced:
  • να βάλετε τίμιους ανθρώπους να σας βοηθήσουν λικρινώς ν' αλαφρωθούνε τα δεινά μας (Makryg)

• ⓑ unburden, free from, relieve s.o. from sth (syn απαλλάσσω από):
  • πρέπει ν' αλαφρώσουμε τους ανθρώπους από τα βάσανα |
  • αλάφρωσε την καρδιά του από το βάρος της υποψίας |
  • θα ελάφρωνε τον τόπο από τη φρίκη |
  • θ' αλαφρώση το λαό από το βάρος της φορολογίας |
  • (η αναζήτηση αυτή) αλαφρώνει την ψυχή από τα σκοτεινά πάθη (Charis) |
  • στην πρόοδο της σκηνοθετικής εργασίας εφθάσαμε αλαφρώνοντας τις σκηνογραφίες από το υλικό βάρος τους να καταργήσωμε και τους σκηνογράφους (Melas) |
  • θέλει ν' αλαφρώση ... τη μνήμη του ... από μια τρομερή και ατιμωτική παρεξήγηση (Nirvanas) |
  • ό,τι μας αλαφρώνει από τη γήινη ύπαρξή μας είναι ... η ικανότητα για έκσταση (Chatzinis) |
  • τους ελαφρώνει από τα στοιχεία των αντιφάσεών τους (Karantonis) |
  • να ελαφρώσωμε τη συνείδησή μας από το ασήκωτο βάρος των ευθυνών (Papanoutsos) |
  • | mi be unburdened, be freed, be relieved (from sth) |
  • αλαφρωμένος είναι σήμερα ο άρρωστος |
  • (αγνοούσαν) από τι βάρος αλαφρώνονταν, αν ήταν αγωνία ή η απελπισία της αναμονής (Venezis) |
  • (το υλικό του μυθιστορήματος) δεν αλαφρώθηκε από καθετί το περιττό (Charis)

• ② ease, alleviate, sth by reducing weight, labor, expenses, pressure, by lessening distress, discomfort, pain, grief etc (syn in αλαφραίνω 1b):
  • αλαφρώνουν το χέρι που σηκώνει την αξίνα (Iatridi) |
  • μπορούμε ν' αλαφρώσουμε τη θέση των ξένων |
  • αυτό μου αλάφρωσε την καρδιά that has taken a weight off my mind |
  • η σύγκριση δε μου αλάφρωνε την καρδιά (Charis) |
  • τι πρέπει να κάμω για ν' αλαφρώσω την ψυχή μου ...; (Venezis) |
  • το χιούμορ υπάρχει στο πεζογράφημα, για ν' αλαφρώση μια ... δραματική ατμόσφαιρα (Sachinis) |
  • poem ίασμοι και ρόδα ...|...| θα λαφρώσουν τον ύπνο μου εράσμια (NPapas) |
  • τριαντάφυλλο άλικο ξεφούντωσε κι αλάφρωσε το στήθος (Kazantz Od 18.955)

• ⓒ w. dir obj bring relief to s.o., relieve s.o.:
  • το γιατρικό τον αλάφρωσε |
  • τον αλάφρωσαν οι βεντούζες |
  • μ' αλαφρώνει το παιδί μου στη δουλειά |
  • έγινε δάσκαλος κ' ελάφρωσε οικονομικώς την οικογένειά του |
  • ο σκοπός του ήταν να τον αλαφρώση, να τον σώση (Xenop) |
  • η συγκίνηση και τα δάκρυα που μας γεννά ο ποιητής ... είναι σα να μας δίνουν φτερά, αλαφρώνουν, ανακουφίζουν (Palam) |
  • το αίσθημα της ισότητος ... τον ελάφρωνε και τον γέμιζε κέφι (Theotokas) |
  • η ομορφιά του τοπίου τον αλαφρώνει δίνοντάς του τη χάρη της Aττικής (Venezis) |
  • τίποτα δεν καταφέρνει να την παραμερίση (sc την ενοχή), να την αλαφρώση έστω (Charis)

• Ⓑ intr

• ③ lose weight, lessen in weight, become lighter, grow light (syn in αλαφραίνω 2):
  • αλαφρώνει το φόρτωμα |
  • αλάφρωσε η αρρώστια the ailment became lighter |
  • θέλοντας να ελαφρώση για να ξεφύγη έριξε τις νάρκες του στην τύχη (Theotokas) |
  • στη βυζαντινή αρχιτεκτονική οι μορφές χάνουν τον όγκο τους, χάνουν φαινομενικά το βάρος τους, ελαφρώνουν και εξαϋλώνονται (Michelis) |
  • το περατό περίβλημα του ναού απομακρύνεται και ελαφρώνει (id.) |
  • πλείστα από τα παλιότερα φιλοσοφικά συστήματα θα ελαφρώσουν καταπληχτικά (Lambridi) |
  • poem λαφρώνει ο νους κ' η σάρκα γίνεται στην άγρια πείνα πνέμα (Kazantz Od 16.424) |
  • κ' η σάρκα ήρτε κι αλάφρωσε | σαν αλαφρόπετρα πελάου (Sikel) |
  • νεροποντή κ' επέρασε και πάλι ο ήλιος λάμπει | κι αλάφρωσε γη κι ουρανός (Malakasis)

• ⓓ be unburdened, be freed (from):
  • τα νεύρα του είχαν αλαφρώσει από το φόρτωμα |
  • αλάφρωσα από τα χρέη |
  • αλάφρωσε από τους πόνους και κοιμήθηκε λιγάκι |
  • αλαφρώνουν από τις καθημερινές έγνοιες (Kazantz) |
  • (οι σωζόμενες τραγωδίες) έπρεπε να ελαφρώσουν από τα ανοικονόμητα χορικά (Giatras) |
  • με το να κάνης μιαν ελεημοσύνη σ' ένα φτωχό δεν αλαφρώνεις από το βάρος τη παγκόσμιας ενοχής σου (Vasilikos)

• ⓔ improve (syn καλυτερεύω):
  • ο άρρωστος αλάφρωσε λίγο και θέλει να σηκωθή από το κρεβάτι

• ④ grow light, be relieved (syn ανακουφίζομαι):
  • αλάφρωσε το κουρασμένο σώμα |
  • ήπια μια λεμονάδα κι αλάφρωσα |
  • παίξε μου ένα χαρούμενο σκοπό ν' αλαφρώσω |
  • ξομολογήθηκε στον παπά κι αλάφρωσε |
  • αλάφρωσε η καρδιά του |
  • ένοιωσα την καρδιά μου να ελαφρώνη I felt my heart lighten |
  • αλάφρωσε η ψυχή μου |
  • όλα τα μάγια λύθηκαν, η ψυχή του ελάφρωνε πάλι (Terzakis) |
  • γράφω, έτσι ~ (Kazantz) |
  • γεμίζω τετράδια, για να ελαφρώσω (Theotokas) |
  • χρειάζεται να διακοπή και να ελαφρώση ο μονότονος ρυθμός της καθημερινής ζωής (Kakridis transl of Nilsson) |
  • poem ήπια της Άρνας το νερό, γιατρεύομαι, ~ (Palam)

[fr K ἐλαφρῶ (-όω) (Plut. in Comm. in Hesych. 41) & ByzG ἐλαφροῦται (Hesych. s. ἀλεγύνεται)]