Παράλληλη αναζήτηση
3 εγγραφές [1 - 3] | << Πρώτο < Προηγούμενο Επόμενο > Τελευταίο >> |
[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
- ακτίνα η [aktína] Ο26 : 1.κάθε νοητή ή πραγματική ευθεία γραμμή που ξεκινά από ένα κέντρο με κατεύθυνση προς οποιοδήποτε σημείο γύρω από αυτό: ~ δράσης, η μέγιστη απόσταση που μπορεί να καλύψει ένα αεροσκάφος χωρίς ανεφοδιασμό, και μτφ. ο τομέας δραστηριότητας κάποιου. 2. (μαθημ.) το ευθύγραμμο τμήμα που συνδέει το κέντρο κύκλου (ή σφαίρας) με οποιοδήποτε σημείο της περιφέρειάς του (ή της επιφάνειάς της): H ~ του κύκλου ισούται με το μισό της διαμέτρου του. 3. καθεμία από τις ίδιου μήκους ράβδους, που συνδέουν τον άξονα ενός τροχού με τη στεφάνη του: Οι ακτίνες (της ρόδας) του ποδηλάτου. 4α. γραμ μή φωτός που εκπέμπεται από φωτοβόλο σώμα: Mια ~ φωτός. Δέσμη φωτεινών ακτίνων. Οι ακτίνες του ήλιου. β. η ευθεία πάνω στην οποία διαδίδεται οποιαδήποτε ακτινοβολία φωτός, θερμότητας κτλ. || (επέκτ.) η ίδια η ακτινοβολία: Yπεριώδεις / υπέρυθρες ακτίνες. Aκτίνες X / α / β / γ.
[λόγ. < ελνστ. ἀκτῖνα < αρχ. ἀκτίς, αιτ. -ῖνα (2, 4β: σημδ. γαλλ. rayon)]
[Λεξικό Κριαρά]
- ακτίνα η· αχτίδα· αχτίνα.
-
- 1) Aκτίνα φωτός:
- Σελήνη μου καλόφωτε …, πέμψον μικράν ακτίναν (Kαλλίμ. 1683).
- 2) Λάμψη:
- δεν ήτο μπορετό … η ακτίνα τω ρουχώ, να μην τονε θαμπώσει (Eρωτόκρ. B´ 420).
- 3) (Mεταφ. προκ. για το ερωτικό αίσθημα) ακτινοβολία, φλόγα:
- τα δάκρυα … του πόθου ακτίνες (Kυπρ. ερωτ. 10138).
[αρχ. ουσ. ακτίς. Oι τ. και η λ. (4. αι., Lampe· LBG) και σήμ.]
- 1) Aκτίνα φωτός:
[Λεξικό Γεωργακά]
- ακτίνα [aktína] η, (& αχτίνα & rarely L ακτίς)
- ① line of light, ray:
- ~ φωτός ray of light |
- ~ ηλίου (αχτίνα ήλιου, ηλίου ~, ήλιου αχτίνα) |
- ακτίνες του ηλίου sun's rays |
- δειλινές αχτίνες, δυσμικές ακτίνες, χρυσές ακτίνες |
- οι αχτίνες του φεγγαριού |
- αχτίνες του ήλιου διαπερνούν τα σύννεφα |
- άσπρος σαν την αχτίνα του ήλιου whitest (syn κάτασπρος, λευκότατος) |
- το πρόσωπό της φωτισμένο απ' τις πρωτόφταστες αχτίνες του ήλιου (Drosinis) |
- στο αντιφέγγισμα των αχτίνων του φεγγαριού γυάλισαν σα μέταλλο τα καλοχτενισμένα μαλλιά του (Charis) |
- poem ήλιου αχτίνα καθαρότατη | του βουνού τα χιόνια λιώνει (Solom) |
- καιρούς τον καρτερούμεν όλοι | σαν άγιο φως και σαν αυγής ~ (Palam) |
- θά 'ρθη ~ χρυσή το σκότος να διαλύση (Mavilis) |
- | fig είδαμε ξανά για πρώτη φορά στη χώρα του Nτοστογέβσκι μερικές δειλές στιγμιαίες ακτίνες φωτός (Theotokas) |
- μόνον όπου πέφτει η αχτίνα της τέχνης λάμπει αιώνια η ζωή των Eλλήνων (Theodorakop)
- ⓐ phys, sci t. ~ θερμότητος heat ray:
- ακτίνες ραδίου rays of radioactivity |
- ανοδικές και καθοδικές ακτίνες (s. ανοδικός, καθοδικός) |
- ακτίνες α (or άλφα) alpha rays or particles (syn ιόντα ηλίου) |
- ακτίνες β (or βήτα) beta rays or particles (syn ηλεκτρόνια) |
- ακτίνες γ (or γάμμα) gamma rays |
- ~ Pαίντγκεν Roentgen rays (syn ακτίνες χι) |
- ακτίνες χ (or χι) X-rays |
- κοσμικές ακτίνες (s. κοσμικός)
- ⓑ a line (imaginary or real) similar to a ray:
- οπτική ~ |
- ~ κατευθύνσεως direction ray |
- ~ προσπτώσεως incident ray (syn προσπίπτουσα ~)
- ⓒ fig sth enlightening or sth carrying benefit, beneficial influence, gleam, glimmer:
- ~ ελπίδος or ελπίδας gleam or glimmer of hope |
- στην άκρη των μαύρων ματιών ... μου φάνηκε πως είδα σα μιαν ~ χαράς μυστικής (Xenop)
- ② geom semi-diameter of a circle, radius (syn ημιδιάμετρος):
- ~ κύκλου radius of the circle |
- ~ καμπυλότητας radius of curvature |
- ο κάτω κύλινδρος είναι ο μεγαλύτερος με ύψος ένα μέτρο περίπου και ~ μεγαλύτερη από την ~ του κίονος (Papatsonis)
- ⓓ pl ακτίνες οι, radiating lines:
- πέντε ομάδες παιδιών τοποθετούμε σε διάταξη πέντε ακτίνων (TSakellariou) |
- ακτίνες ψαριών fin rays of fish
- ⓔ esp in machines, spoke:
- ~ τροχού wheel arm, wheel spoke, spoke of a wheel |
- αχτίνα του ποδήλατου (ποδηλάτου) bicycle spoke
- ③ radius of action, range, extent, area (syn έκταση, πεδίο δράσεως, περιοχή):
- μέσα σε ~ δέκα χιλιομέτρων within a radius of 10 km |
- σε ~ εκατό ναυτικών μιλίων |
- σε αχτίνα πεντακόσια μέτρα δε ρίξανε μπόμπες (LAkritas) |
- ~ ορατότητος radius of visibility |
- το παγκόσμιο κράτος είναι κάτι που βρίσκεται εντελώς έξω από την ~ της ορατότητάς μας (Theotokas) |
- ~ δράσεως bursting radius |
- ~ αδρανείας radius of gyration |
- ~ ενεργείας radius of action, range, e.g. ~ ενεργείας αεροσκάφους range of an aircraft's action |
- ~ πλεύσεως cruising radius |
- η ~ της δράσης του σκέπαζε όλη τη βαλκανική, τις παραδουνάβιες χώρες κλ (Theotokas) |
- η ~ δράσεως του προγράμματος δεν προχωρεί πέρα από την Aττική (Theodorakop) |
- κάμετε ό,τι περνά από το χέρι σας μέσα στην ~ της δραστηριότητός σας (Theotokas) |
- (η ειδίκευση του γιατρού) περιορίζει την ~ του ενδιαφέροντός του στο αρρωστημένο σημείο (Palaiologos) |
- ο πασάς έστειλε γλήγορα το ιππικό να ζώση όλο το μέρος σ' όσο μπορούσε μεγαλύτερη αχτίνα (Melas) |
- τα πήρε όλα σβάρνα ο Iμπραΐμ, σε μεγάλη ~ μάλιστα (Fteris) |
- κράτησε το νέο μουσουλμανικό κράτος στην ~ της γαλλικής επιρροής, μορφωτικής και οικονομικής (Theotokas) |
- αντλούμε τα θέματα πέρα από την πολιτική, σε ~ ευρύτερη απ' αυτήν (Palaiologos)
[fr ByzG, MG ακτίνα ← PatrG, K ἀκτίς ← AG]
- ① line of light, ray: