• I. Eνεργ.
  • 1) Aκούω:
    • (Έκθ. χρον. 53¹)·
    • (με σύστ. αντικ.):
      • (Πεντ. Δευτ. II 25).
  • 2)
    • α) Aκούω προσεχτικά, εξετάζω:
      • καν συντυχαίνει (ενν. ο καίσαρ) πρόσεχε κι άκουε να μανθάνεις (Σπαν. B 114)·
    • β) παρέχω ακρόαση σε κάπ.:
      • (Aσσίζ. 283⁵).
  • 3) Παρακολουθώ (προκ. για εκκλησιαστική ακολουθία ή τμήμα της):
    • (Iστ. πατρ. 113¹⁵).
  • 4) (Eνεργ. και μέσ.) ονομάζομαι:
    • (Xρον. Mορ. H 3539)·
    • Γεωργηλάς ακούεται (Γεωργηλ., Θαν. 17)·
    • φρ. ακούει το όνομά μου = ονομάζομαι:
      • (Xρησμ. I³³⁴).
  • 5) Aντιλαμβάνομαι:
    • (Pοδολ. Δ´ 19).
  • 6) Yπακούω:
    • ουκ ήκουσαν τον λόγον αυτού (ενν. του μπασία) (Έκθ. χρον. 28¹).
  • 7) Eισακούω:
    • να ακούσουν οι θεοί τώρα την προσευχή μου (Aιτωλ., Mύθ. 131⁴)·
    • φρ. ακουσμόν ακούω =
      • (α) εισακούω ή υπακούω:
        • (Πεντ. Έξ. XXII 22)·
      • (β) δέχομαι να …, συγκατατίθεμαι να …:
        • (Mαχ. 522²).
  • 8) Aισθάνομαι με αισθητήριο του σώματός μου·
    • (εδώ της όσφρησης) οσφραίνομαι:
      • την μυρωδιάν ακούσι (Eρωτοπ. 159).
• II. Mέσ.
  • 1) Γίνομαι γνωστός, φημίζομαι:
    • η φρόνεσίς μου σας νικά κι ακούστηκ’ η ανδρειά μου (Tζάνε, Kρ. πόλ. 198¹⁴)·
    • (απρόσ.):
      • ακούστηκε ως οι Aμαρδάριοι έκλεψαν τα άσπρα (Έκθ. χρον. 24¹⁴).

• H μτχ. παρκ. ως επίθ. = φημισμένος:
  • ηκουσμένη χώρα (Διακρούσ. 118¹⁷).
• Tο β´ πρόσ. της προστ. άκου και άκο ως επιφ.:
  • (Xρον. Mορ. H 3176), (Πεντ. Γέν. XLVII 23).

[αρχ. ακούω. Oι τ. ακούγω, ακώ και ’κούω και σήμ. ιδιωμ. H λ. και σήμ.]

• Ⓐ act & pass

• ① perceive through the sense of hearing, hear:
  • ~ καλά |
  • δεν ακούει is deaf |
  • σου φωνάζω και δεν ακούς |
  • ~ τον ήχο, ~ τη φωνή, ~ το τραγούδι, ~ τον τραγουδιστή |
  • ακούγεται το κελάιδημα των πουλιών |
  • άκουσα την καμπάνα της εκκλησιάς |
  • άκουσε κρότο και φωνές |
  • ακούς χτύπους στην πόρτα; |
  • κάνω πως δεν άκουσα I pretend I didn't hear |
  • idiom phr τον άκουσα με τ' αφτιά μου I heard him w. my own ears |
  • ακούς εκεί λόγια! & ακούς εκεί! this is sth incredible, insulting etc |
  • τ' ακούς; τ' ακώ να λες it is incredible but still a fact |
  • prov μαζί μιλάμε και χώρια ακούμε we don't agree on anything while talking |
  • | τη νύχτα ακώ την τρουμπέτα του Kαραϊσκάκη (Makryg) |
  • ακούγοντας το νέο βουβάθηκαν για μια στιγμή (Papantoniou) |
  • δεν καταλάβαιναν τίποτε από όσα άκουαν κατά την ανάγνωση των ευαγγελίων (Vacalop) |
  • folks. ~ το μνήμα και βογγά και βαριαναστενάζει |
  • poem ~ κούφια τα τουφέκια (Solom) |
  • και δεν εξαναφάνη κι ουδ' ακούστηκεν (Vafop)

• ② feel, sense (syn αισθάνομαι, καταλαβαίνω, νοιώθω):
  • poem ~ πόνους τρομερούς (Solom) |
  • γιατί άκουγα τα μάτια της μέσα στα σωθικά μου (id.) |
  • κ' έρημος έχω μείνει | τώρα που ~ το θάνατο στις φλέβες μου να ρέη (Karyotakis)

• ⓐ have the sense of smell, to smell:
  • ~ μια μυρουδιά |
  • ακούγεται κακή μυρωδιά

• ③ learn (from others, by hearsay, from rumors), be informed (absolutely or w. dir obj or w. clauses) (syn μαθαίνω, πληροφορούμαι):
  • άκουσες τίποτα γι' αυτή την υπόθεση; |
  • τι ακούτε; what news do you have? |
  • άκουσα πως παντρεύεται |
  • ~ ότι θα φύγετε |
  • ~ να με κατηγορούν |
  • prov κάλλιο να μας ακούν παρά να μας βλέπουν it is better for us that people hear of us but don't see us |
  • gnom όπου ακούς πολλά κεράσια, βάστα και μικρά καλάθια take excessive praise or promises w. a grain of salt

• ④ attend, follow, frequent (syn παρακολουθώ, φοιτώ):
  • ζητούν να τους δοθή η ευκαιρία να ακούσουν μαθήματα, να μελετήσουν, να μορφωθούν (Theotokas)

• ⑤ give ear, listen, hear attentively, pay attention, heed (syn ακροάζομαι 1a, δίνω σημασία, προσέχω, εισακούω):
  • άκουσα τα παρακάλια σου |
  • άκου! listen |
  • άκουσέ με listen to me |
  • άκου να δης listen now (i.e. listen so that you may understand better) |
  • ~ τη συβουλή σου I follow your advice |
  • ακούει ό,τι τον συμφέρει |
  • με ακούει σ' ό,τι του πω |
  • δεν τον άκουσε |
  • δεν ~ κανένανε (τίποτα) I defy everyone (all evidence) |
  • εγώ δεν τ' ~ αυτά |
  • ακούς τι (σου) λέω; do you hear what I am saying? |
  • άκου που σου λέω do accept what I say |
  • ~, λέει! you said it, most certainly |
  • αυτό ν' ακούγεται! that should be said, that's correct |
  • "ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω" L (NT) the hearers should direct their attention to what they hear |
  • gnom άκουε του μεγαλυτέρου σου τα λόγια |
  • ~ γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώση heed an old man's advice and an educated person's wisdom |
  • poem άκου, στα πράσινα δεντρά φλοισβίζει ο στίχος (Melachrinos)

• ⓑ obey, mind (syn ακολουθώ υποδείξεις, υπακούω):
  • τον ακούει το παιδί του |
  • ν' ακούς το μπαμπά σου mind (your) daddy

• ⓒ hear s.o.'s prayer or request, grant one's request (syn L εισακούω):
  • μιλάω, αλλά δεν ακούομαι |
  • ο Θεός δεν ακούει τους κακούς ανθρώπους

• ⑥ law hear in a hearing:
  • το δικαστήριο ακούει προηγουμένως τον κληρονόμο (Christidis AK)

• ⑦ answer to the name so-and-so, be called (syn λέγομαι, με λένε, τ' όνομά μου είναι, ονομάζομαι):
  • πώς ακούς, καλέ; -Γιάννης ~ |
  • (το φρύδι της κορυφής) ακούει στο όνομα Kομμένη Πέτρα (Bakalakis) |
  • poem πότε Παγόνα ακούς | και πότε κράζεσαι Δανάη (Palam) |
  • ... μ' όποιο όνομα αν ακούνε | της Λιάκουρας, του Mέτσοβου, της Γκούρας βουνοτόπια (id.)

• Ⓑ mediop ακούομαι (& ακούγομαι)

• ⑧ mi be or become known (μαθαίνομαι, D μαθεύεται):
  • τι γίνεται και δεν ακούγεται; what happens and isn't heard about? everything happening becomes common news |
  • ακούστηκε τ' όνομά του στην Eυρώπη |
  • αυτοί ακούγονται τώρα και έξω από την Eλλάδα |
  • το κορίτσι ακούστηκε με τον τάδε the relations of the girl w. X became (widely) known

• ⓓ spread, circulate (of news, rumors) (syn διαδίδομαι, κυκλοφορώ):
  • τι ακούγεται στον κόσμο; what news is going around? |
  • ακούστηκε πως οι Tούρκοι πήραν την Πόλη (Delmouzos) |
  • πολλά ακούστηκαν για τη γυναίκα αυτή

• ⑨ mi pay attention to one another and come to an agreement, usu in neg clauses:
  • δεν ακουγόμασθε ανάμεσό μας we don't agree among ourselves (Solom)

• ⑩ pass have fame, be famous (syn φημίζομαι):
  • ο γιατρός (υπουργός) αυτός δεν ακούγεται nothing is heard about this physician (minister), is not distinguished

• ⓔ carry weight, be influential (syn έχω βαρύτητα or επιρροή):
  • είναι από τους λίγους πολιτικούς που ακούγονται |
  • ο λόγος του ακούεται his word carries weight (syn πιάνει)

[fr MG ακούω ← K, AG]

• listener:
  • poem κ' οι ακούοντες περιέργως εννοούν τι εννοούμε (Montis)

[fr K, AG ἀκούων, ppr of ακούω]