• O άπειρος χρόνος, η αιωνιότητα:
  • Xριστέ, οπού έκτισες τους αιώνας (Διγ. Άνδρ. 356³²)·
  • διαθήκη ναιώνα (Πεντ. Γέν. XVII 7).

• Εκφρ.
• 1) Εις τον/στον αιώνα, εις (το) ναιώνα, εις (τους) αιώνας, τοις αιώσι = πάντοτε·
  • (σε άρν.) ποτέ:
    • (Θησ. Z´ [52⁶]), (Θυσ. 640), (Πεντ. Έξ. XXI 6), (Γεωργηλ., Bελ. Λ 211), (Διγ. Άνδρ. 369¹⁴), (Βίος Αλ. 1262).
• 2) Από του αιώνος, από ναιώνας, έμπροσθεν τον αιώνα, πριν αιώνας = προαιωνίως:
  • (Διήγ. Aλ. V 63), (Πεντ. Γέν. VI 4), (Συναξ. γυν. 76), (Γεωργηλ., Θαν. 621).
• 3) Ως (το) ναιώνα, έως της συντελείας/ως της συντελεχείας του αιώνος = έως τη συντέλεια του κόσμου, για πάντα, για απεριόριστα μεγάλο χρονικό διάστημα:
  • (Πεντ. Δευτ. XII 28, Έξ. XIV 13), (Ιστ. πατρ. 82⁹), (Mαχ. 478⁷).

[αρχ. ουσ. αιών. T. ανιώνας σήμ. ιδιωμ. Ο τ. αιώνας και σήμ.]

• ① a hundred year period, century (syn L εκατονταετία, εκατονταετηρίδα):
  • προ ενός αιώνος (L), πριν έναν αιώνα a century ago |
  • σ' ολόκληρο(ν) αιώνα in a hundred years |
  • στις αρχές, στο τέλος του αιώνα |
  • η επαναστατική ιδεολογία του αιώνα |
  • στις πρώτες δεκαετίες (δεκαετηρίδες) του αιώνα |
  • ~ προπαρασκευής, ~ της Διαφωτίσεως, ~ της μηχανής |
  • η επιστημονική πρόοδος του αιώνα |
  • το σπουδαιότερο βιβλίο του αιώνος μας (Papatsonis) |
  • η αξεδίψαστη θρησκευτική λαχτάρα του αιώνα μας (Theotokas) |
  • στον αιώνα της ατομικής ενεργείας (Melas) |
  • οδοφράγματα στους νέους· και μιλούμε για αιώνα της νεότητας (Palaiologos) |
  • ο θεατής του κινηματογράφου ενός μελλοντικού αιώνα (Theotokas) |
  • σε περασμένους αιώνας (Gryparis) |
  • μουσουργοί του περασμένου αιώνα |
  • στα μέσα του 7ου (εβδόμου) αιώνος (Christou) |
  • τοιχογραφίες του 10ου και 11ου αιώνα (Papatsonis) |
  • πύργος από τον 16ο αιώνα (Xenop) |
  • poem αλλ' η ζωή σου εβάσταξε |
  • χρόνια πολλά κ' αιώνες (Markoras)

• ② (long) period of time, age, era (syn εποχή):
  • μέσοι αιώνες Middle Ages (syn μεσαιωνική εποχή) |
  • στον αιώνα much time |
  • έναν αιώνα a long time |
  • έκαμες να 'ρθης έναν αιώνα it took you forever to come; έχω να σε ιδώ έναν αιώνα it is an age since I saw you last |
  • ο χρυσός ~ (L ο χρυσούς αιών) the Golden Age |
  • ο ~ του Περικλέους (the 5th c. BC; syn of preced) |
  • προ αιώνων a very long time ago |
  • από αιώνες (L αιώνων) from time immemorial |
  • οσμίζοντας το λιβάνι και το κερί που μοσκοβολά από αιώνες κολλημένο απάνου στο θόλο (Kontoglou) |
  • αυτήν την από αιώνων συνεχή παρουσία (του χορού) ... μελετάει η λαογραφία (Loukatos) |
  • ούτε θα μαντέψουν στον αιώνα την ύπαρξή μου (Terzakis) nor will they ever guess my existence |
  • θ' απομείνη στον ~ αθάνατος (Prevelakis) |
  • poem για να ευωδάη το έργο μου στον ~ (Sikel) |
  • θα το κάνη ίσαμε τη συντέλεια των αιώνων (Panagiotop) |
  • (η ανθρωπότης) τρικλίζει χωρίς λογική και χωρίς αρχή αιώνες κ' αιώνες (Palam) |
  • (αυτή η κορύφωση) έμεινε αιώνες κ' ~ λησμονημένη (Panagiotop)

• ⓐ phr στον αιώνα τον άπαντα (εις τον αιώνα τον άπαντα L) forever, in eternum (syn πάντοτε) w. neg never:
  • ο κόσμος ... ας μην αλλάξη στον αιώνα τον άπαντα (Kazantz) |
  • κι ούτε πρόκειται να το δη στον αιώνα τον άπαντα (Melas) |
  • poem δεν θα σ' τα επιστρέψω στον αιώνα τον άπαντα (Vrettakos)

• ⓑ phr στους αιώνες (L αιώνας) των αιώνων or αιώνες αιώνων for ever and ever:
  • ένα σύμβολο της ελληνικής παραδόσεως ... έχει συντηρηθεί αιώνες αιώνων (Sfyroeras) |
  • του Mπάυρον η Mούσα ... κρατιέται και τότε και τώρα και στους αιώνες των αιώνων χωρίς πιστούς (Palam) |
  • poem ζωγράφισες τον κόσμο που διαβαίνει ίδιος πάντα στων αιώνων τους αιώνας (id.) |
  • ... να μη σε βρίσκη ο άνεμος |
  • που βασανίζει τους γυμνούς στους αιώνες των αιώνων (Vrettakos)

• ③ sci t. scientific period of time, age:
  • γεωλογικοί αιώνες geologic eras

• ④ philos αιώνες aeons

[fr MG αιών, αιώνας ← K, AG αἰών]

• for time unending, incessantly, timelessly, everlastingly, forever, eternally (syn αιωνίως, παντοτινά, επ' άπειρον, διαρκώς):
  • ~ νέος |
  • ~ ανήσυχος, ~ ακαταπόνητος |
  • θα σ' αγαπώ ~ |
  • τ' όνομά του θα μείνη ~ στην ανθρωπότητα |
  • ~ γλαυκός ουρανός |
  • δε θα διαρκέση ~ |
  • η ψυχή ζη ~ |
  • μοχθούμε ~ |
  • folkt να πας και συ στην κόλαση να κολάζεσαι ~ (Megas) |
  • μια φλόγα είναι η κεφαλή μου κ' ~ ξεκορμίζει (Kazantz) |
  • ωριμάζει αλάκερος ... ~ με το Σύμπαντο (id.) |
  • θεωρεί το κήρυγμά του ~ επίκαιρο (Papanoutsos) |
  • πηγή νερού που αναβρύζει ~ (KParaschos) |
  • τις βορεινές χώρες ... τις σκεπάζει ένας ουρανός ~ μολυβένιος (Ouranis) |
  • οι μεγάλοι απελπισμένοι, οι διψασμένοι ~ κ' οι ~ ανικανοποίητοι (Panagiotop) |
  • folks. φεύγω ~, μάνα μου, για να μην έρθω πίσω (Theros) |
  • poem όμως σ' εσέ το θρόνο μου ~ θεμελιώνω (Palam) |
  • η γη σου καθρεφτίζεται στο πέλαγο ο ουρανός (Mavilis) |
  • ... Σύριγγα, |
  • που ο ήχος σου θα μας μαθαίνη |
  • ~ πως ο Παν δεν πέθανε (Skipis)

[der of αιώνιος]

• the eternal, ageless thing:
  • αληθινά επίκαιρο είναι μονάχα το ~ (Tsatsos) |
  • poem το ποτάμι κυλά ...|... ή ξέγνοιαστο στο ~ αναρριχιέται ενώ γκρεμίζεται (ZOikonomou) |
  • όλα με βοηθούν ...| να μαρτυρήσω μέσα μου το ~ (Karelli)

[substantiv. n of αιώνιος]

• (Προκ. για τη μέλλουσα ζωή) αιώνιος, ατελεύτητος:
  • (Πένθ. θαν. 458).

• Tο αρσ. στον πληθ. ως ουσ. = οι θεοί:
  • ας είναι εδώ διά μαρτυριάν οι αθάνατοι κι αιώνιοι (Θησ. I´ [63]).
• Tο ουδ. στον πληθ. ως ουσ. = η μέλλουσα ζωή:
  • όποιος προσερινά ποθεί τ’ αιώνια θέλει χάσει (Φαλιέρ., Pίμ. 308).

[αρχ. επίθ. αιώνιος. O τ. και σήμ. κρητ. Η λ. και σήμ.]

• ① ageless, timeless, eternal, everlasting, perpetual, unending, immortal (syn άχρονος, παντοτινός, διηνεκής, ant πρόσκαιρος, προσωρινός):
  • ~ πάγος glacier |
  • αιώνιες μεταβολές secular variations or trends |
  • αιώνια γαλήνη |
  • για να επιτύχουμε την αιώνια βασιλεία (Katsigra) |
  • αιώνια αφετηρία του σύμπαντος είναι ... ο Θεός (Kanellop) |
  • αιώνια είναι η ύλη, αιώνιο και το πνεύμα, αιώνια και η αρχή του συσχετισμού των δύο (Tsatsos) |
  • το καλό και το σωστό είναι αιώνια και δεν υπόκεινται σε μεταβολές (Katsigra) |
  • ~ βιολογικός ρυθμός |
  • αιώνια θέματα |
  • απόψεις αιώνιες και αναλλοίωτες |
  • το αιώνιο αίνιγμα της άλλης ζωής |
  • (η νόηση πιάνει ως βαθύτερη ουσία των φαινομένων) τον αιώνιο λόγο που τα κυβερνά (Tatakis) |
  • η μία, αιώνια και καθολική αρετή (Papanoutsos) |
  • παιδαγωγούν τους λαούς και τους οδηγούν στους αιώνιους, μεγάλους σκοπούς τους (Melas) |
  • (ξεχωρίζομε) τα πρόσκαιρα από τα αιώνια στοιχεία του φαινομένου (Lambridi) |
  • αιωνία καταδίκη theol eternal damnation |
  • poem και χαλάζι και βροχή |
  • να του δέρνουν τη μεγάλη, |
  • την αιώνιαν κορυφή (Solom) |
  • για να πίνω ο ίδιος απ' την αιωνία περίσσεια (Sikel) |
  • χαιρετώ σε, αιώνια θάλασσα, |
  • χαιρετώ σε μύριες φορές (Gryparis) |
  • κι ας είναι οι μέρες όλες ίδιες και ο ήλιος ~ (Vrettakos) |
  • ... στον ουρανό |
  • τον άπειρον οι αιώνιοι αστερισμοί (Xydis) |
  • και το αιώνιο πλάθεται παρόν (Melissanthi) |
  • το ρυάκι να λέη το αιώνιο τραγούδι (Lazaridis)

• ⓐ phr αιώνια (αιωνία & αιώνιος L) ζωή everlasting life:
  • poem για τα καρτερέματα |
  • μιας ζωής αιωνίας (Palam) |
  • ξέρουμε την αιώνια ζωή, μας την υποσχέθηκε ο Λυτρωτής (Prevelakis) |
  • | στας αιωνίους μονάς to the kingdom of Heaven, to Paradise or eternity |
  • | το αιώνιο πυρ (syn το πυρ το εξώτερον) |
  • | αιωνία του (της, τους) η μνήμη! may his (her, their) memory live forever (fr the eccl prayer αιωνία αυτού [αυτής, αυτών] η μνήμη!) |
  • | ~ ύπνος eternal sleep; death |
  • τ' άφησαν ανήξερο το μικρό, να κοιμηθή τον αιώνιον ύπνο (MSigouros) |
  • (οι ηγεμόνες των Mυκηνών) κοιμούνταν τώρα τον αιώνιο ύπνο τους (Papachatzis) |
  • αιωνία ανάπαυση everlasting rest |
  • poem ξέχασε το δρόμο η γιαγιά |
  • τον αιώνιον ύπνο που κοιμάται (Zevgoli)

• ② synecd enduring, lasting (syn διαρκής, άφθαρτος, ακατάλυτος):
  • πράμα or ρούχο or σπίτι αιώνιο lasting object, clothing, house |
  • αιώνιο κτίριο building built to last αιώνιο ύφασμα hard-wearing cloth |
  • έργο αιώνιο a lasting piece of work |
  • η αιώνια πόλη Rome |
  • θα ήθελα ένα έργο τέχνης ... που να καθρεφτίζη έτσι όλα και με όλα της την αιώνια την Aθήνα (Palam) |
  • ιταλικά έγραψε, αλλά με διάθεση ελληνική εμπνευσμένη από την αιώνια Eλλάδα (Chairop) |
  • η αιώνια Kρήτη, η αντάρτισσα και η τυραννοκαταλύτρα (Melas)

• ⓑ w. abstract nouns:
  • αιώνια ευτυχία lasting happiness |
  • αγάπη αιώνια everlasting love |
  • της έταξε αιώνια αγάπη (Psichari) |
  • τα αιώνια ανθρώπινα πάθη |
  • αιώνιο μίσος an implacable hatred |
  • poem αγάπη μου αιώνια, αγάπη μου υστερνή μου (Papadiam) |
  • αιώνια παρουσία του λαού μέσα στις σύγχρονες κοινωνίες (Loukatos) |
  • (η μοίρα των Σολωμικών συντριμμάτων) μας αποκαλύπτει το αιώνιο δράμα ... του γνήσιου, του ολοκληρωτικού καλλιτέχνη (Chatzinis) |
  • poem αιώνια ήθελ' ήτανε ο πόνος κ' η ντροπή μου (Solom)

• ③ repeated often, perennial:
  • κατάντησε ~ υποψήφιος he came to be a perennial candidate (for elective office, i.e. in many election periods) |
  • ~ νοσταλγός εξωτικών τόπων (Peranthis) |
  • poem είμαι ο ~ πάντα νοσταλγός |
  • του μικρού νησιού μου στην καρδιά του Aιγαίου (Zevgoli)

• ⓒ never-ceasing:
  • η αιώνια αστοργία του κράτους |
  • αιώνια παράπονα never-ceasing complaints |
  • το αιώνιο παράπονο των Eλλήνων θεατρικών συγγραφέων (Melas)

• ④ of unchangeable nature, unalterable, ever the same, customary, usual (syn αμετάβλητος, αναλλοίωτος, συνηθισμένος):
  • η Φιορούλα ... με την αιώνια άσπρη καμιζόλα (Xenop) |
  • ο ~ άνθρωπος man who remains the same |
  • ο καλλιτέχνης μιλά όχι προς ανθρώπους, μα προς τον άνθρωπο τον αιώνιο (Palam) |
  • όλη αυτή η ιστορία υποκινείται με τρόπο απ' τους αιώνιους παλατιανούς (Psathas) |
  • η αιωνία γυναίκα the female ever the same, the eternal female |
  • όσον ωραία τόσο κι άπιστη· κάτι περισσότερο παρά γυναίκ' απλή, ήταν η αιώνια γυναίκα (Palam) |
  • το αιώνιο θηλυκό |
  • η παλιά Eύα, η δυσκολοξεχώριστη γυναίκα, το αιώνιο θηλυκό, η Aστρούλα (Palam) |
  • poem ψυχή, κορμί, το είναι μου όλο ακόμα φρίττει |
  • από το ξάφνισμά σου, αιωνία γυναίκα! (id.) |
  • τα ξέρετε δα τα αιώνια κορίτσια στις καινούργιες συνοικίες με τα χαμόσπιτα (Christomanos) |
  • άλλοτε τον έλεγαν αιώνιο παιδί, δηλαδή επιπόλαιο και παιχνιδιάρικο (Papanoutsos)

• ⑤ of permanent value, universally held, eternal (syn αιωνόβιος 3):
  • οι αιώνιες αλήθειες the eternal truths |
  • η αιώνια αξία της ζωής |
  • αιώνιες αξίες permanent values

[fr MG αιώνιος ← K, PatrG ← AG]

• eternity (syn παντοτινή διάρκεια, παντοτινότητα):
  • η ~ του σύμπαντος, η ~ του κόσμου, η ~ της ψυχής, η ~ του πνεύματος, η ~ του Θεού |
  • να φέρνωνται μέσα στο ρέμα της αιωνιότης που ανεβοκατεβαίνει (Palam) |
  • η έννοια του χρόνου έχει καταργηθή· φθάνουμε στον καφενέ με το πάσο μας, σαν να είναι κτήμα μας η αιωνιότης (Melas) |
  • ο Σικελιανός ζήτησε να συλλάβη μέσα στην έννοια Eλλάδα ένα μόριο αιωνιότητας (Theotokas) |
  • (ένα πηγαίο) αίσθημα ... χαρίζει στα έργα της τέχνης την ελπίδα της αιωνιότητος (Karyotakis) |
  • poem ... και η γης ασκώνει |
  • τη λευκή καταχνιά και φανερώνει |
  • την ομορφάδα της αιωνιότης |
  • άγγιχτη, αφίλητη, αθώρητη (Mavilis) |
  • υψώνομαι, |
  • έχοντας βαθιά μου κλείσει |
  • την Aιωνιότητά μου (Sikel) |
  • μια Πύλη απάνωθε ... να λέη |
  • πως απ' το Xρόνο προχωρά η Aιωνιότη (id.)

• ⓐ philos timelessness (syn το άχρονο)

[fr MG ← K, PatrG αἰωνιότης]