• (Προκ. για ηλικία) μεγάλος:
  • άνθρωπος οπού έν’ αδρός δεκαπέντε ετών (Aσσίζ. 402⁶).

[αρχ. επίθ. αδρός. H λ. και σήμ.]

• ① full-grown, filled (out), full, ripe, mature (syn αδρύς 1, γεμάτος, εύχυμος, μεστός, μεστωμένος, ώριμος, ant αμέστωτος):
  • αδροί καρποί |
  • αδρά στάχυα |
  • αδρό σιτάρι (syn χοντρόσπυρο σιτάρι) |
  • αδρό κορμί |
  • ~ άντρας |
  • αδρή μορφή (προσωπικότητα) |
  • αδρό μουστάκι |
  • η γη φουσκώνει αδρή και σβωλιασμένη (KPolitis) στην ωριμότητα όλα γίνονται πιο γεμάτα, πιο αδρά, πιο σίγουρα (Papanoutsos) |
  • poem Ó· σαλωνίτισσα κ' η ελιά πιο αδρή, πιο φουντωμένη (Palam) |
  • γιατί πλατάνια ... υψωνόντανε | μ' αδρό, γαλήνιο σώμα (Sikel) |
  • το άγαλμα πέφτει γυμνό στον αδρό | κόρφο που το γλυκαίνει αγάλι αγάλι (Seferis)

• ⓐ in full measure, matured:
  • η αδρή παραστατικότητα του αγάλματος |
  • ~ λόγος |
  • αδρά επιχειρήματα |
  • αδρή και λαγαρή κριτική |
  • αδρές και υψηλές ιδέες |
  • αδρό ύφος |
  • ~, σφιχτός στίχος είχε μπροστά του το ακατέργαστο μεν, αλλά ζωντανό και αδρότατον όργανο του λαού, τη δημοτική μας γλώσσα (Melas) |
  • έδωσε, δουλεύοντας μιαν αδρή δημοτική, διηγήματα και μυθιστορήματα (Dimaras) |
  • poem φέρανε γητειάς αχό στ' αδρά μου, αβρά τραγούδια (Melachrinos) |
  • και μένει επίσημος, ~ ο αριστοκράτης στίχος (Malakasis) |
  • ακόμα μας μεθά η αδρή σου Mούσα (TBarlas)

• ② very large, abundant, plentiful, generous, lavish (syn γενναίος, πλούσιος, L παχυλός):
  • αδρά αμοιβή very high compensation |
  • ~ μισθός |
  • poem η αδρότατη χάρη σου |
  • στη στενή πώς εχώρεσε αυλή σου (Skipis) |
  • κ' ελησμόνησα αλήθεια ως αχάριστος τις παλιές σου κι αδρές καλοσύνες (id.)

• ③ sizeable, strong, rugged, coarse (syn αδροκαμωμένος, γεμάτος, εύσωμος L, μεγάλος, χοντρός):
  • αδρά χαρακτηριστικά large or rugged features |
  • αδρή φυσιογνωμία, αδρή σάρκα, αδρό μέτωπο, αδρό χέρι |
  • γεροδεμένο παιδί με αδρό πρόσωπο |
  • παραστάσεις ζώων αδράς ανατολικής τεχνοτροπίας (Sotiriou) |
  • η αδρή προσωπογραφία του πατριάχη Iωακείμ του Γ΄ (Melas)

• ⓑ fig unembellished, rough, coarse:
  • αδρή κωμωδία |
  • αδρή αλήθεια |
  • ήξερε να συνδυάζη ... το αδρό με το χαριτωμένο (Karantonis) |
  • μερικές χοντροκομμένες και αδρές ηθικές υποδείξεις και αποτιμήσεις (Papanoutsos)

• ⓒ rough-textured (syn άγριος, αδρύς 2b, τραχύς):
  • αδρό πανί (syn άγριο ύφασμα)

• ④ not made in detail, roughly drawn, general or generalizing:
  • χαράζω, δίνω, περιγράφω or αναφέρω κάτι με αδρές γραμμές I give etc roughly, in general lines, in rough outline |
  • αδροί χαρακτηρισμοί |
  • αυτά είναι σε πολύ αδρές γραμμές τα ανησυχητικά ... ερωτήματα (Papanoutsos) |
  • το σχήμα τούτο ισχύει κατά τις αδρές γραμμές του (id.) |
  • (δίνω) με συντομία μιαν αδρή εικόνα του θέματος (id.) |
  • με λίγες αδρές πινελιές ζωγραφίζει ... τη ζωή του (Delmouzos) |
  • είχεν εργασθή τις αδρές λεπτομέρειες ... της μορφής (Melas) |
  • αδρή, αλλά έντεχνη η απόδοση του αλόγου (Karouzou)

• ⑤ sharp, acid, harsh in taste or scent, strong (syn αδρύς 3, δριμύς):
  • αδρό κρασί (ξίδι, γλυκάδι) |
  • poem ρετσίνι αδρό ευωδάν τα κυπαρίσσια (Sikel) |
  • ήπια στερνός το αδρό πιοτό σου (id.) |
  • πώς με των φύλλων με κεντούν της συλλογής | τ' αδρά βελόνια! (KKontos) (fr MG αδρός ←K, AG

• ① not moistened, unrefreshed w. liquid or cool air, dry (syn άδροσος, αφρεσκάριστος, ant δροσισμένος):
  • δεν είχαμε ούτε νερό, εμείναμε αδρόσιστοι |
  • αδρόσιστα χείλη dry lips |
  • απ' των τάφων την αδρόσιστη νυχτιά πλούσια ξεπετιέται ανθοβολή, σοδειά καινούργια από τριαντάφυλλα (Vlachogiannis)

• ② fig having experienced no happiness, joyless:
  • ~ άνθρωπος |
  • γυναίκα άμοιρη κι αδρόσιστη |
  • poem κ' έμεινε αδρόσιστη καρδιά κι ο νους χωρίς φτερά (Malakasis) [cpd w. *δροσιστός: δροσίζω]. Der αδρόσιστα adv.

• ① dewless, dry or parched (cf αδρόσιστος 1):
  • βασιλικός ~ |
  • άδροσο φρούτο |
  • ~ κάμπος |
  • (το μπαλκόνι) ήταν άδροσο, χωρίς γλάστρες, χωρίς λουλούδια, χωρίς βραδινό πότισμα (PGlezos) |
  • poem για να πατής ν' ανθίζουνε και τ' άδροσα χαλίκια (Gryparis) |
  • φτασμένα από άδροσες σπηλιές | κι από νεκρά χωράφια (Agras)

• ② fig having no freshness or vigor, lifeless:
  • πικρή και άδροση μέρα |
  • άδροση ψυχή |
  • άδροσο λογικό |
  • πυρρωνικός ... θεωρείται ~ και κακόχυμος στοχαστής |
  • ~ κι άψυχος λόγος |
  • ~ νατουραλισμός |
  • ξηρός και ~ σχολαστικισμός |
  • άδροσοι κανόνες της τυποποιημένης ομορφιάς |
  • γλώσσα αφηρημένη και άδροση, γλώσσα του υπηρεσιακού εγγράφου (Papanoutsos) |
  • (το ψευτοκλασικό γυμνάσιο) επαλείφει τους νέους με τις άδροσες γνώσεις ενός παρδαλού και ρηχού εγκυκλοπαιδισμού (id.) |
  • έργα δασκάλων άδροσων και άχαρων (Panagiotop) |
  • επαρχιακό, αλλά όχι άδροσο έργο (τέχνης) (Karouzou) |
  • συνοπτικά και άδροσα σχόλια (Papanoutsos)

[cpd. w. δρόσος]