• 1) Aϋπνία:
  • H γιαγρυπνιά συντρόφισσα μου ’ναι (Πανώρ. Έ 39).
• 2) (Εκκλ.)
  • α) αγρυπνία ως χριστιανική άσκηση (των μοναχών):
    • αγρυπνίαις τε και πάσῃ κακουχίᾳ ηυμένιζε τον Λυτρωτήν (Παϊσ., Iστ. Σινά 1745)·
  • β) ολονύκτια ακολουθία που τελείται την παραμονή ορισμένων εορτών:
    • σημαίνουσι τα τρία (ενν. σήμαντρα) … εσπέρας εις την αγρυπνιάν (Παϊσ., Iστ. Σινά 1351).

[αρχ. ουσ. αγρυπνία. O τ. στο Somav. H λ. και σήμ.]

• ① sleeplessness, wakefulness, insomnia (syn νυχτέρι, ξενύχτι, αϋπνία):
  • ώρες αγρυπνίας waking hours |
  • νύχτες αγρύπνιας nights without sleep, watchful nights |
  • είναι τσακισμένος or χλωμός από την αγρύπνια |
  • πέρασα πολλές αγρύπνιες |
  • νεκρική αγρύπνια wake, watch over the dead |
  • με ιδρώτα και αγρύπνιες και δαπάνες τύπωσε το βιβλίο (Kanellop) |
  • folks. ο ύπνος μου στα μάτια σου και η γεια μου στη χαρά σου | και η αγρυπνιά σου μετά με να κάνουν τα προικιά σου (DPetrop) |
  • poem η αγρυπνιά και γω είμαστε τρυφεροί συντρόφοι (Gryparis) |
  • εσείς οι άλλοι τους ύμνους αρχίστε, | οι ολονύχτιες να γίνουνε τώρ' αγρυπνιές (Stavrou) |
  • είν' απείραχτη πριν απ' όλα | η ~ μας

• ⓐ fig vigilance, alertness, quick intelligence, wide-awakeness (syn εξυπνάδα, ευστροφία):
  • πνευματική αγρύπνια intellectual alertness |
  • ψυχική αγρύπνια alertness of the soul |
  • ποτέ δεν χαλάρωνε ο φιλόσοφος την ~ του πνεύματός του (Theodorakop) |
  • μια ακοίμητη αγρύπνια πνεύματος χαρακτηρίζει την προσωπικότητα... του ανδρός (id.) |
  • το έργο του (sc του Kαζαντζάκη)... θα διεκδική την αγρύπνια μας (Chatzinis) |
  • η γέννα (sc της δημιουργίας)... απαιτεί την αδιάκοπη αγρύπνια και της ψυχής καί του νου (Panagiotop) |
  • η εποχή μας... δημιουργεί την ανάγκη της αγρύπνιας, τη δίψα του πνεύματος (id.) |
  • poem Yγεία, του αρχαίου μύθου εσύ η θεά, | κόρη του ελέους, αγρύπνια της ψυχής (Xydis)

• ② eccl vigil:
  • η εκκλησία έχει ~ the faithful keep vigil until morning |
  • αγρυπνίες των μεγάλων εορτών |
  • το τυπικό (sc των μονών) επιβάλλει σαράντα αγρυπνίες το χρόνο (Papantoniou) |
  • η ~ αρχίζει μισή ώρα αφού πέση ο ήλιος (id.) |
  • ο όρθρος, το κοπιαστικότερο μέρος της αγρυπνίας (id.) |
  • τώρα ριχτήκαμε στη δεητικιάν αγρύπνια (Papatsonis) |
  • η ξαδέρφη... έλιωνε σ' αγρύπνιες και μετάνοιες (Melas) |
  • η καμπάνα... πήρε να χτυπάη σιγά, γλυκά για την αγρύπνια του Eπιτάφιου Θρήνου (Kazantz)

• ⓑ region. all-night service in the church

• ③ eccl region. matins of the first three days of Holy Week sung the evening of each such day (syn νυμφίος)

[fr MG αγρυπνία (also PatrG) ← K, AG ἀγρυπνία; disyll aγripnά (cf ἀϋπνία ἀϋπνιά) changed to aγrípna anal. after ἀρρώστια ← ἀρρωστιά etc]