• 1)
  • α) Που δεν έχει ψυχή:
    • άψυχα δέντρα (Διγ. Άνδρ. 410²⁶)·
    • (στο ουδ. ως ουσ.):
      • κλαίνε τ’ άψυχα και τα εμψυχωμένα (Διακρούσ. 100¹¹)·
  • β) που δεν έχει ζωή, νεκρός:
    • (Kομν., Διδασκ. Δ 16), (Λίβ. Sc. 2483)·
  • γ) που δεν έχει αισθήσεις, αναίσθητος, λιπόθυμος:
    • άψυχος, νεκραναίσθητος εφάνη (Διγ. Z 143).
• 2) Άτολμος, δειλός:
  • (Kορων., Mπούας 51).
• 3) Άτονος:
  • ω σπανέ … άψυχε (Σπανός A 157).
• 4) Άσπλαχνος, σκληρόκαρδος:
  • άψυχος εις νουν (Λίβ. Esc. 1644).
• 5) (Προκ. για ζωγράφο) που δεν μπορεί να δώσει ψυχή και ζωντάνια στο έργο του:
  • (Mανασσ., Ποίημ. ηθ. 170).

[αρχ. επίθ. άψυχος. H λ. και σήμ.]

• faint-hearted or cowardly person:
  • όλους τους μέτριους, τους άψυχους, τους μικροκατεργάρηδες .. τους κράτησε (Seferis)

[substantiv. m of άψυχος2]

• ① lifeless, inanimate (syn άζωος 1, ant έμψυχος, ζωντανός):
  • ~θησαυρός, μηχανισμός |
  • άψυχη οικοδομή, ύλη, φύση |
  • άψυχο άγαλμα, δέντρο, κουφάρι, περιβάλλον, σίδερο |
  • άψυχο γένος inanimate gender |
  • άψυχα ρομπότ με γυάλινα μάτια |
  • προξένησαν ζημιές σε έμψυχο και άψυχο υλικό |
  • είναι .. τρομακτικό να σωριάζεις άψυχο κάτω έναν ζωντανόν άνθρωπο (Stasinop) |
  • το σκοτώνουν [το κορίτσι], .. το γδύνουν κι ασελγούν απάνω στο άψυχο σώμα (ChZalokostas) |
  • χοροπήδησε στο χέρι μου το άψυχο εργαλείο σαν αγρίμι (Grigoris) |
  • δε μπορούσε να καταλάβει .. ποια χρησιμότητα μπορεί να 'χει μια άψυχη προτομή (Glezos)

• ② fig lacking strength, vitality, or zest, lifeless, spiritless, feeble (near-syn άτονος 1b, αχνός2 4c, άχυμος 2):
  • ~ηθοποιός |
  • ~τόνος |
  • άψυχη γλώσσα, ζωή, κίνηση, μουσική |
  • άψυχη απασχόληση, απομίμηση, γενικότητα, επανάληψη, επιστήμη |
  • άψυχο βλέμμα, ύφος |
  • άψυχα λόγια, χειροκροτήματα |
  • έψελνε την ακολουθία με εκείνη την άψυχη ακρίβεια, που δημιουργεί η μηχανική επανάληψη (Glezos) |
  • με τι καρδιά να δουλεύανε; ο κασμάς έπεφτε στο χώμα ~(Lountemis) |
  • χαρακτηρίζουν ως άψυχο και πολύ συμβατικό, πολύ ακαδημαϊκό, το ζωγραφικό έργο του (Kanellop) |
  • παίρνει στα χέρια του ζωντανές ιδέες, για να φτιάξει απ' αυτές άψυχες συνταγές (Chatzinis)

• ③ lacking nerve or courage, faint-hearted, gutless, cowardly (syn λιπόψυχος):
  • φύγανε μόλις είδανε τον Tούρκο να 'ρχεται καταπάνω τους, κιοτήδες, άψυχοι, πλιατσικολόγοι (Petsalis)

• ④ journ ~τίτλος newspaper title that simply identifies a subject without describing any action, label (syn phr νεκρός τίτλος)

[fr postmed, MG άψυχος ← PatrG ← K, AG, cpd w. ψυχή; cf δίψυχος, ἔμ-, εὔ-, & ModG ξέψυχος, σύψυχος etc]