• 1) Που δεν τιμάται, περιφρονημένος:
  • (Διγ. Άνδρ. 388¹⁶), (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ´ [1246]).
• 2) (Προκ. για λόγια) προσβλητικός:
  • (Διγ. Άνδρ. 332¹).
• 3) Aτιμωτικός:
  • τούτο ουκ άξιον της σης ανδρείας, αλλά … άτιμον (Δούκ. 217²¹).
• 4)
  • α) Aισχρός:
    • περί ζωγραφίας ατίμου (Bακτ. αρχιερ. 153)·
  • β) (προκ. για ανήθικη γυναίκα):
    • κείνες που ’ναι άτιμες ας έχουν την κατάραν (Δεφ., Λόγ. 721).

[αρχ. επίθ. άτιμος. H λ. και σήμ.]

• ① disgraceful or dishonest person, rogue, rascal, bastard (syn αχρείος 1, ελεεινός1):
  • να τον πομπέψει έτσι σ' ολόκληρη την Τριπολιτζά, καθώς γίνεται για τους εγκληματίες και για τους άτιμους (Petsalis) |
  • αρρώστησε στ' αλήθεια αυτός ο ~ ή πήρε το λόγο του πίσω; (Panagiotop) |
  • δεν έμεινε τόπος που να μη σε χτυπήσουν οι άτιμοι (Katselli) |
  • αν έδινε ο άντρας της το διαζύγιο, .. θα τελείωνε το ζήτημα· αλλά δεν της το δίνει ο ~ (Tsirkas)

• ② clever, adroit, or tricky person (syn in ατιμία 3):
  • πού πήγε και τα 'σμιξε ο ~

[substantiv. m of άτιμος2]

• ① dishonorable, disgraceful, ignominious, infamous (syn αισχρός, αχρείος2, ελεεινός):
  • ο εξοστρακισμός ο ίδιος δεν ήταν μια ποινή άτιμη (Demetrieis) |
  • είναι ~ |
  • ένα άτιμο κορμί είμαι, έχω βουτήξει κι εγώ στην αμαρτία (Venezis) |
  • είχε βάλει τότε σ' ενέργεια μια καταχθόνια προπαγάνδα ειδήσεων με τον άτιμο σκοπό να σύρει σε πόλεμο την Ελλάδα και την Ιταλία (Athanasiadis-N) |
  • poem ας διώξει μ' άτιμη φυγή | το αλλόφυλο ποδάρι (Markoras)

• ⓐ lacking honesty or integrity, dishonest, faithless, perfidious (syn ανέντιμος2, ant έντιμος, τίμιος):
  • χρησιμοποιεί άτιμα μέσα |
  • κάνει άτιμες δουλειές |
  • ο Μ. είναι ~ |
  • οι άντρες είναι όλοι τους άτιμη γενιά (Moatsou) |
  • τέτοιο φέρσιμο είναι μπαμπέσικο και άτιμο και δεν ταιριάζει σε άντρες (Bastias)

• ② damned, accursed, blasted, confounded, detestable (syn αναθεματισμένος2 1b, απαίσιος 4, έρημος, καταραμένος):
  • ~ |
  • ~ |
  • άτιμη αρρώστια, ζωή, θάλασσα, φτώχεια |
  • άτιμο κρασί |
  • δαγκώνει το άτιμο το σύρμα, σα να ζητούσε να το κόψει με τα δόντια (ChZalokostas) |
  • η σιωπή τέτοιες στιγμές είναι μαρτύριο· άτιμη σιωπή (DSotiriou) |
  • ένα άτιμο ορειβατικό κανονάκι εχθρικό απέναντί μας .. βάλλει κάθε τόσο (ADoxas) |
  • άτιμη δουλειά· κοπιάζεις, ιδρώνεις, μαλλιάζει η γλώσσα σου, για να βγάλει ένα φράγκο (Moskovis) |
  • poem άτιμη μοίρα! δε μου λες, τι σου χρωστώ; (Vrettakos)

• ③ of ill-repute, disreputable, infamous, whorish (near-syn ανυπόληπτος, βρώμικος):
  • πολεμούσαν οι περισσότεροι από αυτούς μέσα τ' Ανάπλι με τις άτιμες γυναίκες (Makryg) |
  • κατάντησαν να γένουν άτιμες να τρώνε ψωμί (id.) |
  • poem .. χώθηκες στο άτιμο το σπίτι μέσα, | όπου την ηδονή δεν θα βρεις, καθώς δεν την βρήκα (Kavafis)

• ⓑ filthy, lewd, indecent, wicked, debasing (syn ανήθικος2, ασελγής2 1, πρόστυχος):
  • παίρνει το χρυσάφι του και κάνει στη γυναίκα του έργα άτιμα (Venezis)

• ④ clever, smart, tricky, sneaky (syn μπαγάσικος):
  • βρε τον άτιμο τον Κ., πώς τα κατάφερε και την παντρεύτηκε; |
  • είδες το άτιμο το πιτσιρίκι μπάλα που παίζει;

[fr postmed, MG άτιμος ← Κ (also pap), AG ἄτιμος]

• disgraceful (or dishonest) family (or clan)

[cpd of άτιμος2 & combin form -σογο, this der fr σόι; cf αρχοντόσογο, σκυλόσογο etc]

• Kαταισχύνη:
  • Kάλλιον … θάνατος μετά τιμής … παρά … ατιμοσύνην (Σπαν. Va 509).

[<επίθ. άτιμος + κατάλ. ‑σύνη]