• 1)
  • α) Που γίνεται χωρίς τάξη:
    • διωγμόν … άτακτον (Σφρ., Xρον. 178¹⁵)·
  • β) ακατάστατος, ευμετάβλητος:
    • άνεμοι οξείς και άτακτοι (Ωροσκ. 41²³).
• 2) Aντικανονικός, παράνομος:
  • εισσόδους … ατάκτους (Mαχ. 140^9‑10)·
  • ηδονάς … ατάκτους (Διγ. Gr. 2046).
• 3) Που παραβαίνει κ.:
  • ατάκτους ανθρώπους (Διαθ. Aλ. 255¹).
• 4) Aπειθάρχητος:
  • (Aχέλ. 2504).
• 5) Aναιδής, θρασύς, βίαιος:
  • λόγον άτακτον (Σπαν. V 267)·
  • (σε μεταφ.):
    • και θέσει πόδαν άτακτον (Aνακάλ. 47).
• 6) Ληστής, «απελάτης»:
  • τους ατάκτους … οπού εκαταπατούσαν τους τόπους του (Διγ. Άνδρ. 362¹⁵).

[αρχ. επίθ. άτακτος. H λ. και σήμ.]

• ① soldier not belonging to a regular military unit, irregular (syn αντάρτης1 1b):
  • η τακτική τους ήταν η τακτική των ατάκτων, των παρτιζάνων όπως λέγεται σήμερα (Vacalop) |
  • έφυγε με .. όσο στρατό μπόρεσε να μαζέψει, ταχτικούς και άταχτους (Petsalis) |
  • άτακτοι του EAM χτυπάν το ξενοδοχείο 'Eρμής' (ChZalokostas)

• ② disorderly or unruly person:
  • χτυπάτε τους απείθαρχους· ξύλο στους άτακτους· όποιος δεν παίρνει από λόγια, παίρνει από ξύλο (Palaiologos)

[fr MG ο άτακτος, substantiv. m of άτακτος2]

• ① lacking organization or order, unorganized, unordered (syn ανοργάνωτος 1, ασύντακτος2 1):
  • ~ |
  • άτακτη πολυλογία |
  • άτακτο πλήθος |
  • άτακτοι κολοσσιαίοι όγκοι συσσωρεύθηκαν τυχαία (Thrylos) |
  • αυτό συνέτεινε ώστε η δικτατορία του K. να είναι χωρίς σύστημα, πιο άτακτη, πιο σπασμωδική (Skliros) |
  • την επικράτηση των Oθωμανών Tούρκων την έκρινε κυρίως .. ο ~

• ② disordered, disorderly, confused (ant τακτικός):
  • άτακτοι συλλογισμοί |
  • άτακτες φωνές |
  • η ομάδα τράπηκε σε άτακτη φυγή |
  • ζει άτακτη ζωή |
  • αόριστες, ανακατωμένες, άτακτες του παρουσιαζόνταν οι εικόνες (Xenop) |
  • γίνεται κείνος ο χαλασμός και η άταχτη μετακόμιση την πρώτη Σεπτεμβρίου (Pasagiannis) |
  • τα λόγια χύνονται χείμαρρος ορμητικός από τ' άτακτο στόμα του (ChZalokostas)

• ⓐ disordered, dishevelled, untidy, messy (syn ακατάστατος 1, ant τακτικός):
  • ~ |
  • κοιτάζει το στρατοκόπο .. με τ' άταχτα γένεια (Panagiotop) |
  • τα μαλλιά τ' άφησε ο καλλιτέχνης άτακτα (ChZalokostas) |
  • poem για μένα ήτανε τυχερό | το άταχτο το νοικοκυριό (Agras)

• ③ irregular, uneven (ant τακτικός):
  • έρχεται σε άταχτες ώρες |
  • ήταν .. μάλλον άσχημη, χλωμή, με μεγάλο στόμα, με άτακτα δόντια (Xenop) |
  • τα γράμματα .. είναι άνισα (τρία διάφορα μεγέθη) και σε άτακτη αραίωση (Charitonidis)

• ⓑ halting, faltering, irregular, unsteady:
  • πάει με άταχτα πηδήματα |
  • φεύγει κατά την πρύμη βιαστικός, .. μ' ένα βήμα άτακτο (Karkavitsas) |
  • έκανε την άτακτη, την απότομη εκείνη κίνηση, σαν του μεθυσμένου (Xenop)

• ④ misbehaving, unruly, naughty, undisciplined (syn απειθάρχητος 2b, ασύντακτος2 2):
  • ~ |
  • άτακτο παιδί |
  • ήταν ο μέγας καημός αυτού του .. αμέριμνου και ηθικά άτακτου κοσμοπολίτη (Kanellop) |
  • το τελευταίο αλμπούμ .. κίνησε πραγματικά το ενδιαφέρον μου για τα άταχτα παιδικά μου χρόνια (Geros) |
  • rembetiko song αν δεν αλλάξεις τακτική, | ψεύτρα και άταχτη μικρή κλ (IPetrop)

• ⓒ not belonging to a regular army, irregular (near-syn ασύντακτος2 2b, ant τακτικός):
  • ~ |
  • άτακτες ορδές |
  • μέσα εις την Aθήνα ήταν πλήθος στρατέματα, ταχτικά κι άταχτα (Makryg) |
  • δεν αποτελούσαν πια άτακτα μπουλούκια, αλλά ένοπλα στίφη (Roufos) |
  • οι άτακτοι αγωνιστές .. δεν είχαν όρεξη να παραδώσουν τα όπλα τους (Theotokas)

[fr postmed, MG άτακτος ← K (also pap), AG ἄτακτος]

• Αταξία (ηθ.):
  • τες ατακτοσύνες … άσχημον ένι … ο γέρος να γυρεύγει (Γεωργηλ., Θαν. 400).

[<επίθ. άτακτος + κατάλ. ‑σύνη. T. σήμ. ποντ.]