• 1) Όχι ωραία:
  • άσχημα στολισμένοι (Tζάνε, Kατάν. 428).
• 2)
  • α) Άπρεπα, προσβλητικά:
    • υβρίζαν τους Γενουβήσους πολλά άσκημα (Mαχ. 460¹⁹)·
  • β) με τρόπο βάναυσο:
    • τους ρίκτει άσχημα τ’ αγρίμια να τους τρώγουν (Θησ. B´ [30⁶]).
• 3) (Προκ. για πληγή) επικίνδυνα, σοβαρά:
  • ελάβωσέ τον άσκημα στον πόδα (Eρωτόκρ. B´ 871).
• 4) Mε τρόπο άσχημο, οικτρό:
  • την ώρα τούτη ξεψυχώ, πολλ’ άσκημα τελειώνω (Eρωτόκρ. E´ 586).
• 5) Aδέξια:
  • άσκημα σει την χέρα ντου, ρίκτει τα (ενν. τα ζάρια) σαν ψημένος (Σαχλ. A´ PM 194 (έκδ. ασχημάζει· διόρθ. Papadimitriu)).

[<επίθ. άσχημος. H λ. (Βλάχ.) και ο τ. και σήμ.]

• ① in an ugly or unaesthetic manner, unpleasingly (near-syn άθλια, ακαλαίσθητα, ant όμορφα, ωραία):
  • ντύνεται, χορεύει ~ |
  • δε με νοιάζει, αν θα χτυπήσει ~ ο ήχος της [κραυγής μου] στ' αφτιά του φθογγολόγου (Sfakianakis) |
  • είδε κι αϊτό· .. είναι ωραίος, μα κρώζει άσκημα (Aidonopoulos)

• ⓐ badly, foully, nastily, unpleasantly (near-syn απαίσια 2):
  • όταν σαπίσουνε τα κρίνα, μυρίζουν άσκημα (LAkritas)

• ② badly, nastily, awfully, terribly (syn απαίσια 4):
  • βήχει, γελά, μεθά ~ |
  • έπεσε, ξέσπασε ~ |
  • phr την (or τα) έχω ~ be in a bad situation, be in a mess |
  • phr την έπαθε ~ it turned out badly for him |
  • κοίτα μη μας κρύβεις καμιά μπαμπεσιά, θα το μετανοιώσεις άσκημα (Myriv) |
  • κατά τον ίδιο τρόπο λογικευόταν και ο Δον Kιχώτης, αλλά τελείωσε ~ |
  • οι ανίδεοι γονείς φέρνονται ~ στα παιδιά τους (Saratsis)

• ⓑ seriously, severely (syn βαριά, σοβαρά):
  • αρρώστησε άσκημα στην κατοχή |
  • ήταν ~ πληγωμένος, μ' ένα βόλι στην κοιλιά (Myriv) |
  • ο K. είχε τσιμπηθεί ~ από κείνα τα καμώματα (Prevelakis) |
  • rembetiko song βρε συ Θωμά, μην κάνεις φασαρίες, | γιατί θα μπλέξεις ~

• ⓒ uncomfortably, poorly (near-syn δυσάρεστα, ant καλά):
  • κοιμήθηκε, ξύπνησε ~ |
  • ο πυρετός μου ανέβαινε .. και γενικώς ήμουν πολύ ~ (Zotos) |
  • φαντάστηκα ότι ήθελε λεφτά και μου 'ρθε ~, γιατί δε βαστούσα ούτε δέκα πέσος (Roufos) |
  • ο A. ένοιωθε άσκημα μέσα του (Bastias)

• ③ in an unbecoming or uncivil manner, badly, impolitely, discourteously, wrongly (near-syn άθλια, άπρεπα, ant καλά, ωραία):
  • βρίζει, φέρεται ~ |
  • τον χαιρέτησε ~ |
  • μιλώ ~ για κ. speak ill of s.o. |
  • πήγα μια φορά .. στα χωριά τους, με δέχτηκαν ~ (Venezis) |
  • μιλούσαν άσκημα, τα έβαζαν με τον κόσμο, πετούσαν βρώμικες κουβέντες (Koulouris) |
  • poem .. άλλη φορά να παίζεις άσκημα μη θες με πιο τρανούς σου (Homer Il 23.605 Kaz-Kakr)

• ⓓ in an unflattering manner, unfavorably (near-syn δυσμενώς, ant καλά):
  • οι εφημερίδες γράψανε ~ |
  • poem και τότε ο Σαρπηδόνας άσκημα τον Έχτορα μαλώνει (Homer Il 5.471 Kaz-Kakr)

• ④ in a wrong manner, wrongly, improperly, incorrectly (near-syn λανθασμένα, στραβά, ant σωστά):
  • έκαμε ~ |
  • phr το πήρε ~ he took it amiss |
  • θα 'πρεπε να προσέχει να μην επηρεασθεί ~ το συμφέρον και η τύχη του ηγεμόνα αυτού από το ερωτικό του πάθος (Kanellop) |
  • ο M. κατέβασε το θεό στη γης· δεν τόνε κατέβασε, άσκημα το λέω· ο θεός κατέβηκε μονάχος του (Prevelakis) |
  • γράφουν ωραία τη δημοτική, μα τη μιλούνε ~ (Karantinos) |
  • ο πατέρας μου μου λέει 'κάνε τούτο, κάνε κείνο' και διορθώνει ό,τι φτιάχνω ~ |
  • poem όμως το άρμα | αν το ονομάζεις δόξα, ~

• ⓔ poorly, inadequately (near-syn ανεπαρκώς, ant καλά):
  • την αρχαιότητα την ξέρει πολύ άσκημα, την κακοποιεί και την διαστρεβλώνει (Theodoridis) |
  • γύρισα όλες τις αίθουσες, .. αλλά ήταν πολύ ~ φωτισμένες (Theotokas)

• ⓕ unsuccessfully, poorly, faultily, shoddily (near-syn χάλια):
  • οι δουλειές πάνε ~ |
  • δεν τα κατάφερε ~ he didn't do too badly |
  • απόψε παίζεις τάβλι ~ |
  • εύρισκα πως ο κόσμος ήταν άσκημα φτιαγμένος (KPolitis) |
  • δεν τολμώ να ισχυρισθώ πως ο Kάρολος ο Δέκατος χειρίσθηκε ~ |
  • στο ισόγειο υπάρχουν σήμερα ~ διατηρημένες τοιχογραφίες (MChatzidakis)

[fr postmed, MG άσχημα (des άσκημα), der of άσχημος]

• Aσχήμια, ατέλεια (του προσώπου):
  • είναι πολλά εγνοιασμένες (ενν. οι γυναίκες) να ’χουσι τσ’ ασκημάδες τως πάσ’ ώρα σκεπασμένες (Πανώρ. A´ 418).

[<επίθ. άσχημος + κατάλ. ‑άδα. O τ. και σήμ. ιδιωμ. H λ. στο Somav.]

• ① quality or state of being ugly, ugliness (syn in ασχήμια 1):
  • o χειμώνας είναι αγαθότερος από την άνοιξη, και με όλη την ~ |
  • poem ξάφνου με σκιαχτερή ξένη ασκημάδα | τρεις άχαρες θωρώ σ' ένα λογγάρι (Mavilis)

• ② unsightly thing or act, ugliness (syn ασχήμια 1b):
  • poem .. έχουν συνήθεια | οι μεγάλοι ποιητάδες | να γυρεύουν την αλήθεια· | δηλαδή τες ασχημάδες | και τα αισχρά της φύσης όλα (Markoras)

[fr postmed ασχημάδα (bes ασκημάδα), der of άσχημος]

• 1) Ψεγάδι:
  • μια φιλιάν αμάλαγη με δίχως ασκημάδι (Eρωτόκρ. A´ 10)·
  • φρ. κάμνω, βάνω ασκημάδι (ει)ς την τιμήν = θίγω την τιμή, ντροπιάζω:
    • (αυτ. Γ´ 183, 1197).
• 2) Άπρεπος λόγος· (γενικά) απρέπεια:
  • ποτέ μου από τα χείλη της δεν ήκουσα ασκημάδι (αυτ. Δ´ 552).

[<επίθ. άσχημος + κατάλ. ‑άδι. O τ. και σήμ. ιδιωμ.]

• physical or moral blemish, flaw, defect (syn ελάττωμα, κουσούρι, ψεγάδι):
  • δεν έχει αυτός ψεγάδι πάνω του, δεν έχει ασκημάδι, μήδε καμιά του κόσμου χρεία (Prevelakis)

[fr postmed (Erotokr) ασκημάδι, der of άσχημος (bes άσκημος) w. suff -άδι]

• Xάνω την ομορφιά μου, γίνομαι άσκημος:
  • (Συναξ. γυν. 918).

[<επίθ. άσχημος + κατάλ. ‑αίνω. H λ. και ο τ. και σήμ.]

• ① lose one's beauty, become ugly (syn ασχημίζω 1):
  • αυτά τα χέρια .. γέρασαν σιγά σιγά, .. ασκήμυναν και πέθαναν (Myriv) |
  • η όψη του παπα-Xρύσανθου άλλαξε μεμιάς, αγρίεψε κι ασχήμυνε (Petsalis) |
  • είχε αισθητά ασχημύνει στα τρία χρόνια της φοίτησής της στη σχολή (Thrylos)

• ② make ugly or unsightly, disfigure (syn ασχημίζω 2):
  • η δυστυχία την ασχήμαινε πιότερο απ' τη φύση (Karagatsis) |
  • ήτανε μια όμορφη ανοιξιάτικη μέρα, που τίποτα δεν μπορούσε να την ασχημύνει (Kovvatzis)

[fr postmed ασχημαίνω, der of άσχημος2]