• 1)
  • α) Λευκός:
    • αίμα άσπρου πετεινού (Iατροσ. 22¹¹⁷)·
    • (ως στοιχείο ομορφιάς):
      • Tες δυο μου θυγατέρες, οπού ’ναι άσπρες και όμορφες (Xούμνου, Kοσμογ. 1100)·
  • β) φρ. βάνω άσπρα (ενν. ρούχα) = παύω να μαυροφορώ, να πενθώ, (μεταφ.) χαίρομαι:
    • (Πένθ. θαν. 243).
• 2) Aσημένιος:
  • τ’ άσπρον το σκουτάριν (Aχιλλ. L 352).
• 3) (Προκ. για πρόσωπο) ήρεμος, γαλήνιος:
  • (Aχιλλ. L 139).
• 4) Xλομός:
  • πέφτει στη γη άσπρη και κρυγιά (Eρωτόκρ. E´ 1050).
• 5) (Προκ. για θάλασσα) αφρισμένος:
  • γιαλιό άσπρο και θολό (Eρωτόκρ. Δ´ 654).

• Εκφρ.
• 1) Αρσινίκιν και αρσινικόν άσπρον, βλ. αρσενίκιον 1 και αρσενικόν 1.
• 2) Άσπρα άρματα = όπλα επιθετικά μη πυροβόλα (ιταλ. arma bianca):
  • (Tάξ. πόρτ. 95).
• 3) Άσπρος Γενουβήσος = υπήκοος Γενουάτης γεννημένος σε περιοχή της γενουατικής επικράτειας:
  • (Mαχ. 420³³).

[μτγν. επίθ. άσπρος. H λ. και σήμ.]

• Άσπρο άλογο:
  • τον άσπρον τον ερωτικόν ο Aχιλλεύς λακτίζει (Aχιλλ. N 1420).

[αρσ. του επιθ. άσπρος ως ουσ. H λ. στο Somav.]

• ① (sp. also Άσπρος) white-skinned person, Caucasian, white, white man (syn λευκός):
  • αν η Iαπωνία σ' ένα νέο παγκόσμιο πόλεμο νικηθεί από τους άσπρους, όλη η ανατολή θα σκοτεινιάσει (Kazantz) |
  • οι άσπροι υπόταξαν τους Iντιάνους του Nέου Mεξικού (Venezis) |
  • αρκεί να δείξει ο ένας στον άλλον μια φωτογραφία μητέρας ή παιδιού .., για να πάρει αμέσως μια βαθύτατη ανθρώπινη επαφή ο ~ με τον μαύρο (Fteris)

• ② usu Άσπρος ο, geogr name of river in WSterea, Acheloos (syn Aσπροπόταμος):
  • poem διαμάντι βρίσκω το ρηγί σε ποταμιάν αφρούσα, | στον Άσπρο και στο Φίδαρη να βάλω το στεφάνι (Athanas)

[substantiv. m of άσπρος2]

• ① white (syn λευκός, ant μαύρος):
  • ~αφρός, γιακάς, κρίνος, λαιμός |
  • άσπρη έρημος, μπλούζα, μπογιά, ποδιά, τρίχα |
  • άσπρο άλογο, μάρμαρο, περιστέρι, πρόβατο, φως |
  • άσπρα κύματα, πανιά, σύννεφα, φτερά |
  • άσπρο κρασί, ψωμί |
  • άσπρο τυρί white cheese, specif feta cheese (syn φέτα or τελεμές) |
  • άσπρα φασόλια dry white kidney beans, navy beans (syn ξερά φασόλια) |
  • άσπρα μακαρόνια (άσπρο πιλάφι) plain macaroni, served without (tomato) sauce |
  • άσπρη σελίδα blank page |
  • σχέδιο σε άσπρο-μαύρο design in black and white |
  • fig άσπρη νύχτα sleepless night |
  • phr ~σαν το γάλα white as milk |
  • ~σαν το χιόνι white as (driven) snow; fig morally impeccable |
  • δεν του δείχνει άσπρο δόντι he doesn't smile at him, he gives him no encouragement |
  • άσπρον πάτο! bottoms up, empty your glass |
  • κάνει το άσπρο μαύρο he distorts truth |
  • prov άσπρα χαρτιά, μαύρα γράμματα said of incomprehensible writings or of illiterate persons |
  • ~σκύλος, μαύρος σκύλος essentially they are the same (syn έμπα στ' αραπόπουλα και διάλεξε τ' ασπρότερο go among the black children and choose the lightest one) |
  • η κορυφή του [Παρνασσού] είναι σχεδόν πάντοτε άσπρη από το χιόνι (Demetrieis) |
  • ήταν ένα μωρό, που κοιμόταν τυλιγμένο σε άσπρο σάλι (Terzakis) |
  • ο άντρας αυτός .. είναι ξένος κι έχει άσπρα μαλλιά (Tsirkas) |
  • folks. και κει θα δεις άσπρα κορμιά, που κείτονται στον άμμο (DPetrop) |
  • rembetiko song ήσουνα ξυπόλυτη και πάταγες στις λάσπες | και τώρα που σε πήρα γω γυρεύεις άσπρες κάλτσες (IPetrop) |
  • poem και μέσα στο κατάλευκο σεντόνι | τ' ασπρότερο κορμί του ξεχωρίζει (Karyotakis)

• ⓐ white, pale (syn χλωμός):
  • phr έγινε ~σαν πανί (χαρτί) he became white as a sheet |
  • το πρόσωπό της είναι κίτρινο και τα χείλια της άσπρα (Venezis) |
  • ο πρωθυπουργός σηκώθηκε ολόρθος εμπρός στο παράθυρο, ~, εξωτικός σαν φάντασμα (Theotokas) |
  • το άσπρο του προσωπάκι ήταν σκαμμένο, τα ματάκια του απόχτησαν ολόμαυρα στεφάνια γύρω τους (Panagiotop) |
  • έβγαλε το σουγιά, ~από το κακό του, μα προκάνανε και τους χωρίσαν (Kasdaglis)

• ⓑ white-haired, hoary, old (syn ασπρομάλλης2 1):
  • ~γέροντας |
  • poem τ' άστρα δροσιά να ρίξουνε, | η γη λουλούδια πλήθος |..| στην άσπρη κεφαλή (Markoras)

• ② fig blameless, guiltless, innocent (near-syn αθώος 1, καθαρός):
  • έχει άσπρο (το) πρόσωπο or έχει άσπρο (το) μέτωπο his hands are clean |
  • poem .. με τράβηξε δωπέρα | το μύρο του κορμιού σου και το μύρο | της άσπρης σου ψυχής κλ (Karyotakis)

• ⓒ legal, legitimate:
  • ν' αφήσουν το πετρέλαιο να κυκλοφοράει ελεύθερα στην άσπρη αγορά (ant στη μαύρη αγορά) (LTheodorakop)

• ③ phr άσπρη μέρα day of ease, enjoyment, happiness, or well-being, good day:
  • μας καταράστηκε ο θεός να μη δούμε ποτέ άσπρη μέρα; (Tachtsis) |
  • παλεύει ο κόσμος για μιαν άσπρη μέρα (Tsirkas) |
  • poem όσο ο νους κι αν τυραννιέται | άσπρην ημέρα δε θυμιέται! (Varnalis)

[fr postmed, MG (also pap) άσπρος ← LK ← Lat asper]

• white plank

[cpd w. σανίδι]

• variety of white wine grape

[cpd w. σιρίκι]

• Indian millet, durra (syn ασπρίτσα)

[cpd w. σιτάρι]

• [fr *ασπροσίτιν, dimin of ασπρόσιτος (Thrace

[Madytos])]

• made of Indian millet:
  • ασπροσίτικο ψωμί (Dimitrakos)

[der of ασπροσίτι w. suff -ικος]