• 1) Xώρος εκτεταμένος·
  • έκφρ. άπλωμα του ουρανού = ουράνιος θόλος, το στερέωμα:
    • (Πεντ. Γέν. I 14).
• 2) Έκταση, κίνηση·
  • έκφρ. άπλωμα του χεριού ή των χεριών =
    • (α) εργασία, εγχείρημα, επιχείρηση:
      • (αυτ. Δευτ. XV 10, XXIII 21)·
    • (β) ό,τι κατέχει κανείς, αγαθό:
      • (αυτ. Δευτ. XII 7, XXVIII 8).

[<απλώνω + κατάλ. ‑μα. Η λ. τον 4. αι. και σήμ.]

• ① spreading out, stretching out (near-syn τέντωμα):
  • ~ στη χλόη |
  • το ~ του πέπλου στο κορμί |
  • ~ της παλάμης, των ποδιών, του στήθους |
  • ~ των χαλιών |
  • ~ της σταφίδας, των σύκων |
  • prov κατά το πάπλωμα και το ~ act(ing) according to the means available |
  • εκείνο το ~ του αδιάκριτου χεριού απάνου μου, φρίκη! (Palam) |
  • στο δεξί καλαμόχερο κρεμόταν ένα σακκουλάκι με τα μανταλάκια για το ~ (Myriv)

• ⓐ naut ~ αλύσου arranging the anchor chain on deck, ranging

• ⓑ eccl altar cloth (syn L ενδυτή)

• ② open space, expanse (syn άπλα 2):
  • εκοίταζε .. πέρα στο ~ (Karkavitsas) |
  • κάτω σ' ένα ~ φάνηκε το ξακουστό μοναστήρι του Σινά (Kazantz) |
  • ~ της θάλασσας

• ③ fig spreading, expansion, diffusion (syn εξάπλωση, επέκταση, μετάδοση):
  • το ~ της φωτιάς, των δηλητηριωδών χόρτων |
  • το ~ της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας |
  • το ~ του εμπορίου, του πολιτισμού, των γραμμάτων, της τέχνης, της δημοτικής γλώσσας, των επιστημονικών εφαρμογών |
  • το ~ της βίας, της ελευθερίας, των επιδράσεων |
  • το ~ του κρατικού παρεμβατισμού θ' αποδείξει τη βλαπτική επίδραση της γραφειοκρατίας (Panagiotop) |
  • η προσπάθεια αναθεώρησης θα επιτρέψει το ~ προς όλες τις ανάγγιχτες ακόμα δυνατότητες (Thrylos)

[fr postmed (16th c.) άπλωμα ← MG (also pap 6th c.), PatrG]