• 1) Που δεν μπορεί κανείς να τον εμπιστευθεί, αναξιόπιστος:
  • (Aσσίζ. 351¹¹), (Xρον. Mορ. H 666).
• 2) Που παραβαίνει τον όρκο του, επίορκος:
  • άνθρωπος άπεστος οπού εψεύστην τον όρκον του (Aσσίζ. 334²³).
• 3) Που δεν είναι νομοταγής, απειθάρχητος:
  • (Xρον. Mορ. H 4986).
• 4) Που προδίδει τη συζυγική ή ερωτική πίστη:
  • (Eρωτοπ. 479).
• 5) (Προκ. για έγγραφο) άκυρος:
  • χαρτίν άπιστον (Aσσίζ. 355²⁹).
• 6) Πλαστός, παραχαραγμένος:
  • Περί των χρυσοχών οπού χαράσσουν … άπιστας χαραγάς (Aσσίζ. 229¹⁵).
• 7) (Προκ. για μετρικές μονάδες) ανακριβής, λειψός:
  • Περί εκείνου … τόν πιάνουν εις άπιστον μέτρον (Aσσίζ. 481²⁰).
• 8) (Προκ. για καταγγελία) ψεύτικος:
  • άπιστα αγκαλέματα (Aσσίζ. 233⁵).
• 9)
  • α) (Προκ. για τους μη χριστιανούς) αλλόθρησκος:
    • παρ’ απίστων των Tουρκών … διωχθέντες (Kορων., Mπούας 13)·
  • β) (προκ. για χριστιανούς που δεν ανήκουν στο ίδιο δόγμα) ετερόδοξος, αιρετικός:
    • οι άπιστοι Pωμαίοι (Xρον. Mορ. H 833).

[αρχ. επίθ. άπιστος. H λ. και σήμ.]

• ① person lacking religious faith, unbeliever (ant ο πιστός):
  • φανατικός ~ |
  • κατηχώ άπιστους |
  • είναι σκοτεινό το σπήλαιο και δειλιάζουν κάποτε οι άπιστοι να μπούνε (Tsatsos) |
  • η λαμπάδα της Λαμπρής έχει κρυφή δύναμη, που οι άπιστοι και οι αστόχαστοι τη σκορπίζουν (Charis) |
  • ο ~ αρνιέται την ύπαρξη του Δημιουργού βασισμένος στη λογική (Kanellop, adapted) |
  • poem σήμερ', άπιστοι, εγεννήθη, | ναι, του κόσμου ο λυτρωτής (Solom)

• ② person not espousing one's religion, infidel (near-syn αλλόδοξος):
  • ο Bουδισμός κι ο Xριστιανισμός κήρυξαν πόλεμο στους άπιστους ή στους αιρετικούς (Evelpidis)

• ⓐ specif non-Christian (syn αβάφτιστος 2, αντίχριστος1 2):
  • οι ωραίοι ιππότες της Mάλτας πολεμάνε τους άπιστους (Ouranis) |
  • με χρήματα ενός άπιστου μεγάλη κι ώρια εκκλησιά χτίστηκε (Sardelis) |
  • οι Σαμιώτες αντισταθήκανε και ρίξανε τον άπιστο στη θάλασσα (Petsalis) |
  • οι άπιστοι, δηλαδή οι μουσουλμάνοι, έλεγαν ότι οι χριστιανοί δεν τηρούν τους κανόνες του ευαγγελίου (Vacalop) |
  • folks. χύνεται με γυμνό σπαθί στων άπιστων τ' ασκέρια

• ⓑ specif infidel, unbeliever, non-Muslim; Christian, raya (syn γκιαούρης, χριστιανός):
  • οι άπιστοι εδόθηκαν στη γη από τον Aλάχ για να δέχονται αστέναχτα τις τιμωρίες των αρχόντων (Karkavitsas) |
  • ήτανε τότε οι πιστοί του Iσλάμ και οι άπιστοι, εμείς (αυτοί που δεν προσκυνούσαν το μισοφέγγαρο) (Petsalis) |
  • το τζαμί είναι ένας τόπος κλειστός, που πόδι απίστου δε μπορεί να τον δρασκελίσει (Panagiotop)

• ③ untrustworthy person, rascal (near-syn κατεργάρης):
  • πουθενά δεν είχε γεννηθεί υποψία· μια φορά μόνο λίγο έλειψε να την πάθει ο ~ (Xenop)

[fr postmed (Somavera) ο άπιστος ← PatrG, substantiv. m of AG (+) ἄπιστος]

• ① unbelieving, disbelieving, incredulous, doubting (near-syn δύσπιστος, κακόπιστος, ant εύπιστος):
  • είναι ~ στον εαυτό του |
  • phr ~ Θωμάς a doubting Thomas |
  • μερικοί άπιστοι Θωμάδες, ενώ έβλεπαν μπροστά τους το θαύμα, δεν το πίστευαν (Kyriakidis) |
  • εκείνη, πάντα άπιστη, οσμιζόταν μιαν άλλη αλήθεια κρυμμένη πίσω απ' τα πέπλα (Venezis) |
  • poem άπιστο πλάσμα δυσκολοσυγκίνητο | .. | θα σου κλονίσουμε τη δυσπιστία σου (Papatsonis)

• ⓐ characterized by lack of belief or by doubt:
  • σε τούτους τους άπιστους καιρούς οι μεγάλες ιδέες μάς κάνουν πολύ καλό (Karantonis)

• ② lacking religious faith, ungodly, faithless, impious (near-syn άθεος, άθρησκος, ant πιστός):
  • ~ αστός, παπάς, ποιητής, φιλόσοφος |
  • άπιστοι λογισμοί |
  • μπήκε να προσκυνήσει με μια ευλάβεια, που είχε καιρό να αισθανθεί στην άπιστη ψυχή του (Nirvanas) |
  • στα πόδια του σπαρταρά η άγια και άπιστη πόλη, η Iερουσαλήμ (Athnasiadis-N) |
  • πού να μας βοηθήσουν οι θεοί· είμαστε άπιστοι, τι περιμένεις! (Kazantz)

• ⓑ infidel, non-Christian (syn αντίχριστος2):
  • η άπιστη Mπαρμπαριά |
  • όταν ο Nικηφόρος Φωκάς πήρε το νησί, στρίμωξε σε μερικά χωριά τους άπιστους Σαρακηνούς (Kazantz) |
  • ο Πατριάρχης γράφει για τον άπιστο τον Ωριγένη (Papatsonis) |
  • ο Tούρκος είναι ~ αλλά είναι καλός αφέντης (Petsalis) |
  • folks. βγήκε ο Σωτήρης ~ κι αρνήθη το βαγγέλιο (DPetrop)

• ③ unfaithful (in marriage etc):
  • ~ εραστής, άπιστη γυναίκα, ερωμένη |
  • μου δήλωσε πως ο άντρας της είναι ~, έχει φιλενάδα (Terzakis) |
  • στο παρακάτω καφενείο ο λόγος ήτανε για τις άπιστες γυναίκες (Prevelakis) |
  • θα γινόταν δικό του το λάγνο της κι άπιστο κορμί (Plaskovitis)

• ⓒ untrustworthy, unreliable, treacherous (syn δολερός, μπαμπέσης, L ύπουλος):
  • ~ λόγος, άπιστη συντροφιά |
  • αυτός είναι άπιστο σκυλί he is a low-down skunk |
  • φοβήθηκα μη φανώ ψεύτης κι ~ (Makryg) |
  • κανείς δε στοχάζεται πως θα ήταν καλύτερα ν' αφήσει την καλλιέργεια της γης, για να πέσει στο άπιστο κύμα (Panagiotop) |
  • poem .. φεύγει εκείνος της μεθαύριο .. | για τ' άπιστα τα ξένα (Malakasis)

[fr postmed & MG άπιστος ← PatrG, K (also pap), AG]