• 1) (Προκ. για πράγμα) που δε μπορεί να μετρηθεί, να υπολογιστεί:
  • το σκότος τ’ άμετρον (Aπόκοπ. 452).
• 2) (Προκ. για πρόσωπο) υπερβολικός, που υπερβάλλει (σε κάποιο συναίσθημα ή σε μια ιδιότητα):
  • συ εγένου λυπηρός και άμετρος της λύπης (Aπολλών. 210).
• 3) (Προκ. για πρόσωπο) που δε μετρά τα λόγια του, ασύνετος, απερίσκεπτος, επιπόλαιος:
  • (Kυπρ. ερωτ. 27⁴).

[αρχ. επίθ. άμετρος. H λ. και σήμ.]

• ① liter measureless, immeasurable, immense, excessive:
  • gnom Mάης άβροχος (or άβρεχος), μούστος ~ |
  • άμετρη αφθονία |
  • άμετρη αξία measureless value |
  • άμετρη αγάπη, άμετρη καλοσύνη |
  • άμετρη συγνώμη |
  • άμετρη γαλήνη |
  • άμετρη θλίψη, άμετρη λύπη |
  • ~ πόνος, ~ θρήνος |
  • άμετρο πένθος |
  • άμετρο πλήθος αστεριών (αστέρων) |
  • άμετρο λογάρι |
  • ~ πλούτος, άμετρα πλούτη |
  • άμετρο βιος |
  • άμετρη χώρα |
  • άμετρη δύναμη |
  • άμετρη φαντασία |
  • το άμετρο κακό |
  • έγινε τότε φόνος ~ |
  • ~ κόπος, e.g. κάνανε κόπον άμετρο (Petsalis) |
  • άμετρη σιγή |
  • άμετρα βάθη, ~ βυθός |
  • άμετρη σκληρότητα |
  • άμετρη απόλαυση |
  • άμετρη εκτίμηση |
  • άμετρη πνευματική έξαρση |
  • άμετρη ιδεολογική αδιαλλαξία |
  • ~ σωβινισμός |
  • άμετρη δόξα |
  • ~ συναισθηματισμός |
  • άμετρη αυτοπεποίθηση |
  • άμετρη πίστη |
  • άμετρη αισιοδοξία (απαισιοδοξία) |
  • ~ παραλογισμός |
  • ~ φόβος |
  • ~ ενθουσιασμός |
  • άμετρη ψευδομετριοφροσύνη |
  • ~ εγωισμός |
  • άμετρη υπερηφάνεια, άμετρη υπεροψία |
  • άμετρη φιλοδοξία |
  • είχανε φόβον άμετρο |
  • συμβιβάζει τον άμετρο υποκειμενισμό του με τα δεδομένα της επιστήμης (Chatzinis) |
  • poem ένα καράβι μοναχό τ' άμετρο χάος περνώντας (Markoras) |
  • το θάνατό μας χρειάζεται η άμετρη γύρω φύση (Karyotakis) |
  • κ' ετοιμαστείτε γρήγορα στο μυστικό πιστρόφι | του Θεού που σας επρόσμενεν απ' άμετρο καιρό (Sikel)

• ② innumerable, countless (syn αμέτρητος 1b):
  • ~ αριθμός |
  • ~ λαός |
  • άμετρες γυναίκες |
  • άμετροι εχθροί |
  • άμετρα κοπάδια |
  • άμετρα χέρια |
  • άμετρες ώρες |
  • τ' άμετρα σπίτια |
  • άμετρα κυπαρίσσια |
  • άμετρα ρόδα |
  • άμετρες φάμπρικες |
  • άμετρες ψυχές |
  • άμετρες καρδιές, άμετρες φωνές |
  • άμετροι αγώνες |
  • τ' άμετρα αγαθά του |
  • άμετρα χρόνια |
  • άμετρα γρόσια |
  • άμετρες λαχτάρες |
  • άμετρα συναισθήματα, άμετρες συναισθηματικές εκρήξεις |
  • poem άμετρους ήχους πόκαναν αρμονικό έναν ήχο (Markoras) |
  • σα νύφ' η γη πùχει άμετρα άνθη προίκα (Mavilis)

• ③ fig without measure, without an element of harmony & beauty:
  • ~ χαρακτήρας χτιρίου (Karouzos) |
  • ό,τι είναι άμετρο, ασύμμετρο, αόριστο (Chatzidakis) |
  • έργα ακατανόητα, άμετρα, δυσαρμονικά (Michelis) |
  • στη μορφή της σύγχρονης τέχνης οργιάζουν μόνον ρυθμοί συγκεκομμένοι, διαφωνικές αρμονίες και άμετρα μέτρα (id.)

• ④ poet. unmetrical (ant έμμετρος):
  • ~ στίχος unmetrical line, e.g. ο Φτωχοπρόδρομος έφτιανε στίχους άμετρους (Psichari) |
  • άμετρο χωρίο

[fr MG άμετρος ← K, PatrG ἄμετρος ← AG]