• 1) Που δεν μπορεί κανείς να τον καταργήσει:
  • βάρος αλύτου αφορισμού (Έκθ. χρον. 36²⁶).
• 2) (Προκ. για νεκρό) που δεν αποσυντέθηκε:
  • (Iστ. πατρ. 120⁸).

[αρχ. επίθ. άλυτος. H λ. και σήμ.]

• ① (still) fastened, tied, bound (near-syn δεμένος, δετός, ant λυμένος, λυτός):
  • ο κόμπος είναι ~ |
  • με άλυτα χέρια δεν μπορώ να κάμω τίποτα |
  • το σκυλί γαβγίζει, είναι άλυτο |
  • με άλυτα πανιά ξεκίνησε το καΐκι (ant ξεδιπλωμένα) |
  • poem δε σου περνάω μέσ' απ' τα δόντια, | οπού τα σφίγγεις άλυτα, | του χαλινού το μάσημα βαρύ, | να σε δαμάσω (Sikel)

• ⓐ incapable of being untied or loosened:
  • άλυτη θηλιά |
  • ~ κόμπος inextricable knot (syn αξέμπλεχτος κόμπος) e.g. ο γόρδιος δεσμός εφημολογείτο ~ |
  • poem άλυτον έκανες τον κόμπο των χεριών μου | σε μακάρια προσμονή (Sikel) |
  • και λαγοκοίμητα τα μάγια τα άλυτα άθελα | είχανε αργά ακολουθήσει (id.) |
  • δέστε τα χέρια με χαλκάδες άλυτους | του άρπαγα της ιερής μου σπίθας (Skipis) |
  • πρόφτασα κ' έδεσα στη μνήμη μου ένα κόμπον άλυτο | της ομορφιάς του (Zevgoli)

• ② unsolved, unresolved (ant λυμένος):
  • το πρόβλημα, το ζήτημα έμεινε άλυτο |
  • άφησε τα προβλήματά του άλυτα |
  • άλυτη έμεινε η υπόθεση the matter remained unresolved |
  • η διαφορά τους είναι άλυτη στα δικαστήρια |
  • θεωρεί αναγκαίο να μην αφήσει άλυτη καμιά απορία |
  • θα του μείνουν άλυτα αινίγματα όσα σχετίζονται με τον ήχο (Drosinis) |
  • το μυστήριο παραμένει άλυτο (Varelas) |
  • poem κ' έφυγες με μιαν άλυτη απορία | μες στα κλεισμένα μάτια σου (Ritsos)

• ⓑ impossible to solve, insolvable, intractable, inextricable, irresolvable (near-syn δυσεπίλυτος, δύσλυτος):
  • πρόβλημα άλυτο an unsolvable problem |
  • άλυτο μυστήριο inexplicable mystery, e.g. το άλυτο μυστήριο του θανάτου |
  • ο άνθρωπος παραμένει ένα μυστήριο άλυτo (Karantonis) |
  • άλυτο θέμα |
  • το ζήτημα της στέγης παρουσιάστηκε άλυτο (Karagatsis) |
  • το δίλημμα της παρουσιάστηκε πάλι άλυτο, βασανιστικό |
  • να πάει ή όχι; (Xenop) |
  • λογικές αντιφάσεις άλυτες (Theodorakop) |
  • άλυτες αντινομίες |
  • πολλά από τα ηθικά προβλήματα είναι όχι απλώς δυσεπίλυτα, είναι άλυτα (Papanoutsos) |
  • η κινέζικη γραφή, αυτά τα φημισμένα ιδεογράμματα, είναι ένας ~ γρίφος (Papagiotop) |
  • η θεωρία της μουσικής έμενε για τα παιδιά ~ γρίφος (Delmouzos) |
  • poem σύμβολα εμείναμε καιρών που απάνω μας βαραίνουν | άλυτοι γρίφοι που μιλούν μονάχα στον εαυτό τους (Karyotakis)

• ③ indissoluble (syn αδιάλυτος, αδιάρρηκτος, ακατάλυτος):
  • ο ~ δεσμός του γάμου the indissoluble bond of marriage |
  • ~ συνεκτικός δεσμός |
  • ο φιλικός δεσμός τους είναι ~ |
  • poem χρόνια χρόνων στου είναι μου τα έγκατα εμάζευα, ως ήλιο | τυλιγμένο στα πρώτα σκοτάδια, ως πανσέληνο σ' άλυτα νέφη (Sikel) |
  • κι ως έρτει | η ώρα να μπούμε στ' άλυτα σκοτάδια | του μυστηρίου, στον ήσκιο του θανάτου | το δροσερό (id.)

• ⓒ not annullable, not removable, of curse:
  • ~ αφορισμός

• ④ not decayed, undecomposed, of lifeless body (syn in άλιωτος 2) region. (Crete, Cycl, Dodec, Cypr):
  • ~ νεκρός |
  • έμεινε ~ |
  • την εβγάλανε άλυτη |
  • ~ να μείνεις (curse; syn άλιωτος να μείνεις) |
  • ήταν τα κουφάρια τους έναν χρόνον άλυτα· ξεράθηκαν (Makryg)

[fr MG άλυτος ← K, AG ἄλυτος]