• 1) Kάποιος άλλος:
  • εφάνιστή του κι η Αρετή αλλού γυναίκα εγίνη (Eρωτόκρ. B´ 2210)·
  • πώς να γροικήσω αλλού φωνή …; (Θυσ. 354)·
  • εκφρ.
    • (1) ο ένας και ο άλλος = και οι δύο:
      • (Kατζ. E´ 493)·
    • (2) άλλοι …, άλλοι = μερικοί …, μερικοί:
      • (Aπόκοπ. 195)·
    • (3) ένα … τ’ άλλο … = ο ένας λόγος … ο άλλος λόγος …:
      • (Σουμμ., Παστ. φίδ. A´ [357]).
• 2) Kάποιος δεύτερος, τρίτος, κλπ., που είναι όμοιος με τον προηγούμενο ή τους προηγούμενους:
  • επειδή φίλος καλός είναι άλλος σαν εμένα (Λίμπον. Aφ. 31)·
  • εκφρ.
    • (1) άλλος τόσος = που έχει το ίδιο μέγεθος, την ίδια σημασία:
      • (Λίβ. Sc. 2171)·
    • (2) άλλο(ν) τόσο(ν), επίρρ. = σε διπλάσιο βαθμό:
      • (Στάθ. Γ´ 96).
• 3) Πρόσθετος, συμπληρωματικός:
  • θέλω άλλο να σε ειπώ πάλιν διά τον δούκα (Xρον. Tόκκων 1957)·
  • εκφρ.
    • (1) άλλη(ν) μία(ν) (φοράν) = πάλι, ξανά, εκ νέου:
      • (Eρμον. Y 104)·
    • (2) δίχως άλλο = πάντως, οπωσδήποτε:
      • (Eρωτόκρ. A´ 863), (Kατζ. A´ 305).
• 4) Yπόλοιπος, εκείνος που απομένει:
  • τ’ άλλον τότε του λαού ουκ είδαμεν τι εγένη (Aπόκοπ. 365).
• 5) Διαφορετικός:
  • σήμερον άλλη ημέρα (Aρμούρ. 1)·
  • εκφρ.
    • (1) ο άλλος κόσμος = ο Άδης:
      • (Σκλέντζα, Ποιήμ. γ 54)·
    • (2) την άλλην (ενν. οδόν = πορεία, κατεύθυνση, μέθοδο) = αλλιώς:
      • (Δούκ. 63⁷, 303⁶)·
    • (3) άλλα των αλλώνε = ασυναρτησίες:
      • (Xρον. σουλτ. 128¹⁴)·
    • (4) άλλος εξ άλλου = έξαλλος· που έχει πάθει σύγχυση, σαστισμένος· «τρελλός» από χαρά:
      • (Προδρ. IV 8), (Διγ. Gr. 1550, 1788)·
    • (5) αλλής (ή άλλης) λο(γ)ής = με διαφορετικό τρόπο:
      • (Φαλιέρ., Iστ. 654)·
  • φρ. δεν (+ ρήμα) άλλο παρά να … = μόνο (+ ρήμα) για να …:
    • (Bουστρ. Μ 211⁸).
• 6) Iδιότυπος, ασυνήθιστος, παράξενος, εξαιρετικός:
  • λιβάδιν άλλης χάριτος, παράξενον οκάτι (Kαλλίμ. 150).
• 7) Προηγούμενος:
  • τα βάσανα τσ’ άλλης μέρας (Kατζ. Δ´ 84)·
  • εκφρ.
    • (1) προ της άλλης (ενν. ημέρας) = πριν από λίγες μέρες:
      • (Λίβ. Sc. 379)·
    • (2) την άλλη(ν) (ενν. ημέρα) = πριν από λίγες μέρες:
      • (Kατζ. A´ 71).
• 8) Eπόμενος:
  • Tο να κινήσεις μετ’ εμάς ταύτην την άλλην νύκταν (Λίβ. Sc. 2545)·
  • έκφρ. την άλλη(ν) (ενν. ημέρα) = την επόμενη μέρα:
    • (Kατζ. A´ 118).

• Το ουδ. σε θέση ουσ. = (κατ’ ευφημισμόν) προκ. για το αιδοίο:
  • Γύρισον τα νώτια μέρη, γύρισόν μοι και το άλλον (Πτωχολ. α 557).
• Tο ουδ. ως επίρρ. =
  • 1) Ακόμη, επιπροσθέτως:
    • διαβαίνοντα άλλ’ ολίγες ημέρες (Mαχ. 322³³).
  • 2) Tου λοιπού, πια:
    • εκείνος, ως με φαίνεται, άλλο ουκ εσηκώθη (Aχιλλ. L 1026).

[αρχ. αντων. άλλος. H λ. και σήμ.]

• without article, children's game like tag (syn κυνηγητό):
  • παίζουμε ~ ~;

[fr phr άλλος, άλλος]

• the other one, the following, the next (syn ο επόμενος) ; pl άλλοι οι, the others, the rest of them:
  • ας έρθει ο ~ |
  • λέγε ο ~ μάθημα (in school class) |
  • πέφτει στα χέρια του αλλουνού |
  • ή ο ένας ή ο ~ το 'καμε |
  • ο ένας κι ο ~ (syn ο μεν και ο δε, οι τυχόντες, ο καθένας) e.g. δε λογαριάζω τι λέει ο ένας κι ο ~| κι ο ένας κι ο ~ both |
  • οι άλλοι έμειναν εκεί |
  • δε συλλογιέται τον πόνο του άλλου |
  • πολύ σπάνια κλαίει μπροστά στους άλλους |
  • συχωράτε τα κρίματα των αλλωνών, για να συχωρεθούν και τα δικά σας |
  • δε σκοτίζεται για την αγάπη ή για την περιφρόνηση των αλλωνών |
  • idiom phr σου λέει ο ~ (parenthetically) as another person says, e.g. ο ~ σου λέει |
  • δεν το κάνω other people would say, "I won't do it"; εδώ πρόκειται για την υπόληψη, δεν είναι παίξε-γέλασε, σου λέει ο ~ |
  • αποδώ παν κι οι άλλοι (or κι άλλοι) the others go this way; fig nothing doing |
  • ο ένας το μακρύ του κι ο ~ το κοντό του they have conflicting opinions, they disagree |
  • πάρ' τον ένα, χτύπα τον άλλον they are all the same (wicked, bad) people |
  • gnom όποιος σκάφτει τ' αλλουνού το λάκκο πέφτει ο ίδιος μέσα |
  • να παραγγείλομεν και των αλλουνών από Mισολόγγι κ' εδώθε να ρθούνε (Makryg) |
  • η χάρη της απλής ευγένειας κάνει την γκαρδιακή κουβέντα να βρίσκει ανοιχτή την ψυχή τ' αλλουνού (Myriv) |
  • τρωγόμαστε συμετάξυ μας ποιος να φάει το φαΐ τ' αλλονού (Karagatsis) |
  • poem ο ένας του άλλου με τρέμουλη φωνή μιλούν κι αντιμιλούνε (Kazantz Od 20.908) |
  • ευτυχισμένοι ανασασμοί | των αλλωνών, που πάτε | σα βήματα συντροφικά (Agras)

• ⓐ ο ένας τον άλλο, η μια την άλλη, το ένα τ' άλλο (+ verb) each other or one another, e.g. ο ένας βοηθάει τον άλλο (syn αλληλοβοηθούνται) ; ο ένας κατηγορεί τον άλλον they accuse each other (syn αλληλοκατηγορούνται) ; τα παιδιά κυνηγούν το ένα τ' άλλο (syn αλληλοκυνηγιούνται)

• ⓑ ο ένας με τον άλλο (+ verb) w. one another or average, e.g. ζούμε ο ένας με τον άλλο we live helping one another

[substantiv. m of άλλος]

• ① other, another, else:
  • δεν έχω άλλο αδερφό |
  • δεν έχουμε άλλον σαν κι αυτόν |
  • δεν υπάρχει άλλη γυναίκα σαν κι αυτή |
  • ήρθαν δικοί μας κι άλλοι ξένοι |
  • κουβεντιάζουν από το 'να σπίτι στ' άλλο (Xenop) |
  • άλλο σκοπό δεν έχει has no other purpose |
  • άλλη φορά δεν έρχεται |
  • άλλη ώρα τα ξαναλέμε |
  • κάθε άλλος anyone else, e.g. κάθε ~ στη θέση μου θα τον έδερνε |
  • ποιος ~ μπορεί να το κάμει; |
  • όποιος ~ θέλει ας έρθει |
  • -είναι κανείς ~; -~ ένας (άλλη μία) another one, one more |
  • το άλλο εγώ alter ego |
  • άλλο που δεν ήθελε! iron he obtained exactly what he desired or needed |
  • άλλη όρεξη δεν έχω iron I have no wish to do sth |
  • άλλο δεν κάνεις παρά να + verb constantly (syn διαρκώς) e.g. άλλο δεν κάνεις παρά να κλαίγεσαι, να παραπονιέσαι, να τρως κλ |
  • ~ πάλι αυτός! he is like the rest of them (in some failing) |
  • άλλο να το δεις κι άλλο να τ' ακούσεις seeing is believing |
  • άλλο να σου λέω κι άλλο να δεις (same meaning) |
  • άλλο τούτο! another odd thing, unexpected event; άλλα πάλι τούτα! |
  • κανείς ~ + neg nobody else, e.g. στην πόρτα μου ~ δε χτυπά κανείς απ' τον αγέρα (Papantoniou) |
  • άλλοι κι άλλοι very many; άλλα κι άλλα very many things, events etc |
  • αυτός είναι κι ~ δεν είναι (αυτή είναι κι άλλη δεν είναι) iron he (she) imagines himself (herself) to be the greatest (syn έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του) |
  • το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο hand washes hand and finger finger |
  • το ένα με το άλλο (also ο ένας με τον άλλο, η μία με την άλλη) average, e.g. τα λεμόνια στοιχίζουν μια δραχμή το ένα με το άλλο; αγόρασε τέσσερα αρνιά το ένα με το άλλο τριακόσιες δραχμές το κεφάλι; οι μέρες καλυτερεύουν η μια με την άλλη (Venezis)

• ⓐ ~ ... ~ one ... another; άλλοι ... άλλοι some ... others:
  • τον έσπρωχνε ~ από δω, ~ από κει |
  • ~ έρχεται, ~ φεύγει (syn μερικοί or κάποιοι έρχονται, άλλοι φεύγουν) |
  • άλλοι μπαίνουν κι άλλοι βγαίνουν |
  • prov ~ έχει τ' όνομα κι ~ τη χάρη one person has the fame, is praised but another draws the benefits, or one has the bad reputation undeservedly and another is not blamed at all |
  • ~ αγαπάει τον παπά κι ~ την παπαδιά each has his own reasons for what he does |
  • ~ χάσκει κι ~ μεταλαβαίνει some have worked and others enjoy |
  • άλλοι σπέρνουν και θερίζουν κι άλλοι τρώνε κ' ευλογάνε some exploit the labors of others |
  • άλλοι σκάφτουν και κλαδεύουν κι άλλοι πίνουν και μεθάνε (same meaning) |
  • οι γέροι μοιάζανε ~ σαν Ποσειδώνας ..., ~ σαν Όμηρος απαράλλαχτος (Kontoglou) |
  • ~ έγινε ζητιάνος, ~ ζευγολάτης, ~ παπάς (Kovvatzis) |
  • του δίνουνε ~ μίτρα,~ βασιλοράβδι ή δισκοπότηρο κλ (Vlami) |
  • άλλοι τον είχαν διαβάσει σε μεταφράσεις κι άλλοι τον είχαν ιδεί στα θέατρα (Melas) |
  • άλλοι απ' την Aραπιά, άλλοι απ' τα Δαρδανέλια (Venezis) folks. ~ το λέγει μάλαγμα, ~ το λέγει ασήμι

• ⓑ left, remaining, the rest of (syn υπόλοιπος):
  • αυτοί πέθαναν, αλλά τι θα γίνουμε εμείς οι άλλοι; |
  • δεν ξέραν τίποτα, σα να τους είχαν ξεχάσει μέσ' την ερημιά τους οι άλλοι άνθρωποι (Venezis)

• ⓒ further, else, other:
  • κάποιος ~ somebody else; κάτι άλλο sth else |
  • ποιος ~; who else? τι άλλο; what else? |
  • -είναι κανένας ~; -όχι, κανένας ~ |
  • κανένας ~ δεν + verb nobody else |
  • άλλο τίποτα; anything else? (or, is that all?) -τίποτ' άλλο nothing else |
  • τι άλλο θέλεις; what else do you want? τι άλλο θέλω; liter & fig I want nothing more or nothing better |
  • phr άλλο τίποτε more than that, more of the same, in abundance, e.g. από κρέας (ψωμί, ανοησίες, γλέντια) άλλο τίποτε |
  • -έχει φρούτα εφέτος; -άλλο τίποτε |
  • χρέη, άλλο τίποτα |
  • από προδότες δα άλλο τίποτα (Theotokas) |
  • δεν είναι (δε μένει) άλλο τίποτε παρά να ... |
  • χωρίς άλλη αναβολή without further delay

• ⓓ phr ~ τόσος, άλλη τόση, άλλο τόσο double in size, extent, quantity; άλλοι τόσοι as many again, double in number, size etc:
  • του πληρώνει χίλια γρόσια κι άλλα τόσα |
  • η θάλασσα ένα τεράστιο κουτί κι αποπάνω ο ουρανός, ~ τόσος (Charis) |
  • μαθαίνω άλλα τόσα |
  • άλλο τόσο twice as much, also adv, e.g. είναι άλλο τόσο επικίνδυνο να + verb, άλλο τόσο πολύπλευρη, άλλο τόσο έντονες αντιδράσεις

• ⓔ (any, some) other, alternative:
  • υπάρχει άλλη λύση (διέξοδος); is there any other solution (outlet)? is there an alternative? |
  • δεν υπάρχει άλλη λύση, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος |
  • δε βρίσκω άλλον τρόπο I couldn't think of any other way

• ② following, next (syn επόμενος, προσεχής):
  • τον άλλο χρόνο next year |
  • τον άλλο μήνα next month |
  • την άλλη βδομάδα, την άλλη μέρα |
  • από τη μια μέρα στην άλλη |
  • το άλλο πρωί on the following morning |
  • από μια στιγμή στην άλλη |
  • την άλλη φορά τα ξαναλέμε |
  • στην άλλη γειτονιά in the next neighborhood, quarter |
  • θα συνεχίσουμε την άλλη Kυριακή |
  • γι' αυτά θα γράψω στο άλλο μου άρθρο |
  • δεν άνοιξε ούτε την άλλη μέρα ούτε την παράλλη (Charis) |
  • δεν ελπίζουν στην άλλη ζωή in the next life, in after-life

• ⓕ preceding, foregoing (syn προηγούμενος, περασμένος):
  • την άλλη Tρίτη είχαμε αρχιμηνιά |
  • την άλλη βδομάδα ήρθα σπίτι σου

• ③ alternate:
  • κάθε άλλη βδομάδα, κάθε άλλη Tρίτη

• ④ usu και (κι) preced, additional, more (syn επιπλέον, πρόσθετος):
  • άλλη μια φορά once more |
  • άλλοι τρεις or τρεις άλλοι three more |
  • σου χρειάζονται κι άλλες αποδείξεις |
  • θέλεις κι άλλο χαρτί; |
  • θέλεις κι άλλο τσάι (κι άλλη ζάχαρη, κι άλλον καφέ); |
  • αν δε φτάνουν τα χρήματα, να σου δώσω κι άλλα |
  • poem δος μου ακόμα ένα φιλάκι, δος μου κι άλλο! (Mavilis)

• ⑤ a second, another of equal ability, merit, achievement (syn αντάξιος, ισάξιος):
  • είναι ~ Hρακλής, ~ Δημοσθένης, ~ Περικλής |
  • η νέα Eλλάς χρειάζεται έναν άλλο Σωκράτη

• ⑥ different (in quality, worth etc), other (syn αλλιώτικος, άσχετος, διαφορετικός):
  • άλλο περιβάλλον |
  • με άλλον τρόπο |
  • αυτό είναι άλλο ζήτημα |
  • είναι άλλης λογής γυναίκα |
  • είναι or έγινε εντελώς ~ άνθρωπος |
  • άλλος εσύ κι ~ εγώ |
  • αυτό είναι άλλο πράγμα that's a different matter |
  • άλλο πράμα! how strange! incredible |
  • αυτό είναι άλλη υπόθεση (or ιστορία or παράγραφος) |
  • ~ συνδυασμός a different combination |
  • με άλλα λόγια in other words, that it to say |
  • φαίνεται ~ αντ' άλλου he was very much angered (so he became different from what he usually is) |
  • τώρα αισθάνομαι ~ |
  • είναι ~ ο τρόπος του τάδε |
  • βλέπει κάτι άλλο από κείνο που είχε δει |
  • η αλήθεια είναι άλλη |
  • άλλη εξήγηση το πράγμα δεν έχει or δεν παίρνει |
  • άλλο το 'να, άλλο τ' άλλο these are two different matters (points etc) |
  • αυτός είναι ~ λογαριασμός that is a different thing |
  • άλλα χρόνια ήταν εκείνα those times were different |
  • ~ κόσμος a different world |
  • η φιλοσοφία στα πρώτα βήματά της δεν είναι άλλη από την επιστήμη στην καθολικότητά της (Papanoutsos) |
  • όταν επισκέπτεσαι μια τέτοια χώρα, αισθάνεσαι άλλου είδους περιέργειες και συγκινήσεις (id.) |
  • poem γάμου εβλέπανε στεφάνι | κι άλλο εφόρεσες εσύ (Solom)

• ⑦ reverse, opposite, other (syn αντίστροφος, αντίθετος):
  • η άλλη πλευρά the reverse or other side |
  • στην άλλη όψη on the opposite side |
  • η άλλη πλευρά του νομίσματος |
  • από το άλλο μέρος (also από τ' άλλο μέρος), από την άλλη μεριά on the other side, on the other hand (syn από την άλλη [s. άλλη η, 3])

• ⑧ far distant (syn ακρότατος, έσχατος):
  • η άλλη άκρη |
  • στην άλλη άκρη του δρόμου, του χωριού κλ at the far end of the road (or street), of the village etc |
  • από την άλλη άκρη του κόσμου from the other end of the earth

• ⓖ ο ~ κόσμος the other world, the world beyond, the netherworld, the hereafter (syn Άδης):
  • έφυγε για τον άλλο κόσμο |
  • έκαμε το ταξίδι στον άλλο κόσμο |
  • κινδύνεψε να πάει στον άλλο κόσμο |
  • idiom phr πήγε η ψυχή μου στον άλλο κόσμο I was frightened to death (syn πήγε η ψυχή μου στην Kούλουρη)

• ⓗ η άλλη ζωή other life, afterlife (syn μέλλουσα ζωή, μεταθανάτια ζωή, υπερπέραν):
  • δεν ελπίζουν στην άλλη ζωή in the next life, in after-life |
  • poem σε σέναν έρχομαι, κυρά μου, | στην άλλη ζωή μαζί σου

[fr MG άλλος ← ByzG, K, AG]

• ① whose facial characteristics have been changed (because of illness, age, emotions etc), changed, altered (syn αλλαξοπρόσωπος):
  • αλλοσούσουμα πρόσωπα |
  • μορφές αλλοσούσουμες |
  • ξενοτοπίτες αλλοσούσουμοι |
  • παιδιά, μισόγυμνα, αλλοσούσουμα |
  • οι γέροι οι κακοσούλουποι, οι αλλοσούσουμοι με τ' άσπρα μαλλιά (Panagiotop) |
  • ήταν ξεστηθιασμένη κι αλλοσούσουμη (id.) |
  • έτσι ήταν πάντα αυτό το κορίτσι |
  • αρρωστιάρικο, αλλοσούσουμο (id.) |
  • το προσωπάκι της ήτανε τεντωμένο, αλλοσούσουμο από τους σπασμούς (Myriv) |
  • οι δυο κάλπηδες κοιτάχτηκαν αλλοσούσουμοι ακόμα από την τρομάρα (id.) |
  • κοιταχτήκαν ο ένας με τον άλλο, αποχλωμιασμένοι κι αλλοσούσουμοι (Prevelakis) |
  • πελώριος ο ήσκιος του πλανιόταν στους τοίχους ... με μακριές απίθανες χερούκλες γίγαντα σκιαχτερού κι αλλοσούσουμου (Lazaridis) |
  • poem κι όψες προβαίναν αλλοσούσουμες και φαντασιές βουρλίστρες (Kazantz Od 16.815)

• ② fig strange, odd, queer, weird (syn αλλόκοτος 1a, παράξενος):
  • οι ήσκιοι στα ντουβάρια παίρνανε κάτι αλλοσούσουμα σκέδια (Vlami) |
  • είχε ράψει ένα φόρεμα παρδαλό ..., έτσι αλλοσούσουμο και φανταχτερό (Panagiotop) |
  • ήταν ζωσμένη την αλλοσούσουμη τούτη αρματωσιά (id.) |
  • γυρνούσε το αλλοσούσουμο φάσμα μου, μαντατοφόρος κόσμου αγνώριστου (id.) |
  • η γλώσσα (των Kυπρίων) αλλοσούσουμη στον ξένο φαίνεται κι αλλόκοτα στ' αφτιά του αντηχεί (id.)

[cpd w. σουσούμι]